كشــورها
سـوئـد ......................................................................................................................................................
زئيـر .........................................................................................................................................................
سيرالئـون ...................................................................................................................................................
پرتغـال ........................................................................................................................................................
بلـژيك ........................................................................................................................................................
پاكستـان ......................................................................................................................................................
اسپـانيـا .......................................................................................................................................................
افغـانستـان ..................................................................................................................................................
اردن .......................................................................................................................................................
آلمـان .......................................................................................................................................................
آمريـكا .......................................................................................................................................................
اندونـزي ......................................................................................................................................................
روسيـه .......................................................................................................................................................
رومـاني .......................................................................................................................................................
كانـادا .......................................................................................................................................................
ازبكستـان ....................................................................................................................................................
تركمنستـان ..................................................................................................................................................
آذربايجان .............................................................................................................................................
نـروژ .......................................................................................................................................................
يوگسـلاوي ..................................................................................................................................................
هنـدوستـان .................................................................................................................................................
قبـرس .......................................................................................................................................................
قطـر .......................................................................................................................................................
كـرواسـي ...................................................................................................................................................
لهستـان .......................................................................................................................................................
مجـارستـان ................................................................................................................................................
مقـدونيـه ....................................................................................................................................................
فنـلانـد .......................................................................................................................................................
ژاپـن .......................................................................................................................................................
فـرانسـه.......................................................................................................................................................
عربستان سعودي.............................................................................................................................................
ونـزوئـلا ...................................................................................................................................................
تايلنـد .......................................................................................................................................................
تـركيـه .......................................................................................................................................................
تـونـس .......................................................................................................................................................
تـانـزانيـا ....................................................................................................................................................
ايتـاليـا .......................................................................................................................................................
نيجـريـه ......................................................................................................................................................
اروگـوئـه ...................................................................................................................................................
گرجستـان ...................................................................................................................................................
اتيـوپـي ......................................................................................................................................................
مغـولستـان .................................................................................................................................................
ارمنستـان ....................................................................................................................................................
قـزاقستـان ..................................................................................................................................................
تاجيكـستـان ...............................................................................................................................................
قرقيـزستـان ................................................................................................................................................
بلغـارستـان .................................................................................................................................................
چيــن .........................................................................................................................................................
شيـلي .........................................................................................................................................................
كويـت ........................................................................................................................................................
ليتـواني .......................................................................................................................................................
اتريش ..........................................................................................................................................................
كره شمالي ...................................................................................................................................................
ميـانمـار .....................................................................................................................................................
زلانـدنو........................................................................................................................................................
موزامبيك .....................................................................................................................................................
ارتيـره ........................................................................................................................................................
زئيـر .........................................................................................................................................................
سيرالئـون ...................................................................................................................................................
پرتغـال ........................................................................................................................................................
بلـژيك ........................................................................................................................................................
پاكستـان ......................................................................................................................................................
اسپـانيـا .......................................................................................................................................................
افغـانستـان ..................................................................................................................................................
اردن .......................................................................................................................................................
آلمـان .......................................................................................................................................................
آمريـكا .......................................................................................................................................................
اندونـزي ......................................................................................................................................................
روسيـه .......................................................................................................................................................
رومـاني .......................................................................................................................................................
كانـادا .......................................................................................................................................................
ازبكستـان ....................................................................................................................................................
تركمنستـان ..................................................................................................................................................
آذربايجان .............................................................................................................................................
نـروژ .......................................................................................................................................................
يوگسـلاوي ..................................................................................................................................................
هنـدوستـان .................................................................................................................................................
قبـرس .......................................................................................................................................................
قطـر .......................................................................................................................................................
كـرواسـي ...................................................................................................................................................
لهستـان .......................................................................................................................................................
مجـارستـان ................................................................................................................................................
مقـدونيـه ....................................................................................................................................................
فنـلانـد .......................................................................................................................................................
ژاپـن .......................................................................................................................................................
فـرانسـه.......................................................................................................................................................
عربستان سعودي.............................................................................................................................................
ونـزوئـلا ...................................................................................................................................................
تايلنـد .......................................................................................................................................................
تـركيـه .......................................................................................................................................................
تـونـس .......................................................................................................................................................
تـانـزانيـا ....................................................................................................................................................
ايتـاليـا .......................................................................................................................................................
نيجـريـه ......................................................................................................................................................
اروگـوئـه ...................................................................................................................................................
گرجستـان ...................................................................................................................................................
اتيـوپـي ......................................................................................................................................................
مغـولستـان .................................................................................................................................................
ارمنستـان ....................................................................................................................................................
قـزاقستـان ..................................................................................................................................................
تاجيكـستـان ...............................................................................................................................................
قرقيـزستـان ................................................................................................................................................
بلغـارستـان .................................................................................................................................................
چيــن .........................................................................................................................................................
شيـلي .........................................................................................................................................................
كويـت ........................................................................................................................................................
ليتـواني .......................................................................................................................................................
اتريش ..........................................................................................................................................................
كره شمالي ...................................................................................................................................................
ميـانمـار .....................................................................................................................................................
زلانـدنو........................................................................................................................................................
موزامبيك .....................................................................................................................................................
ارتيـره ........................................................................................................................................................
كشـور سـوئد
مسـاحت : 964/449 كيلومتـر مربع
موقعيت جغرافيـايي : سوئد از شمال شرقي با فنلاند و از غرب و شمال غربي با نـروژ مرز زمينـي دارد . از شرق به خليج بوتينـا ، از جنوب شرقي به درياي بالتيـك و از جنوب غربي به درياي شمـال محدود مي شود . در جنوب غربي نيـز يك راه آبي درياي سـوئد را از دانمـارك جـدا كرده است . طول مرزهاي خشكـي و آبـي سوئد 9817 كيـلومتر است كه از اين ميـزان 586 كيلومتـر با فنلاند و 1619 كيلومتـر با نروژ مشتـرك است .
جمعيـت : ( در سـال 2002) تقـريباً 000/9000 نفـر
عـوارض طبيعـي : از كل سرزمين سوئد ، %53 جنـگل ، %27 كوهستـان ، %8/0 زميـن قابل كشت و% 9 درياچـه و رودخـانه است .
بنـدر : سـوئد 25 بنـدر دارد .
جزاير : گوتلند با 3001 ، اولند با 1344 و اورست با 346 كيلومتر مربع بزرگترين جزاير سوئـد است .
آب و هـوا : جنوب سوئد جنگل هاي انبـوه و شمال آن مناطق سـرد و كوهستـاني است كه در تمـام سـال پوشيـده از برف است . حداكثـر ميزان بارندگي 98 سـانتي متر است . متـوسط بارندگي در پايتخت اين كشـور يعني استكهلـم برابر 64 سـانتي متـر است .
كوهستـان : نيمـي از خاك سوئد جنگل ، بيش از يك سوم آن كوهستـان و درياچه و كمتر از يكدهـم آن اراضـي قابل كشـت است .
صنـايع : سوئد دوميـن صادر كننده فرآورده هاي چوبي ، سومين صـادر كننده خميـر كاغذ و چهـارمين كشور صـادر كننده كاغذ در جهـان است . صنايع كاغذ و خميـر كاغذ سوئد بعد از فنلاند در رديف دوم اروپايي قرار دارد . كانادا ، برزيل و آمريكـا رقبـاي اصلي سوئد در بازار جهـاني كاغذند .
انـرژي : نيروگاه هاي سوئد عمدتاً آبي ، حرارتي و هستـه اي است . بهينـه سازي مصرف و جايگزيني برق اتمي به جاي سوخت هاي فسيلي باعث شده مصرف نفت نسبت به دهـه 70 تا %40 كاهش يابد . از اين رو ، %90 انرژي موردنيـاز سوئد عمـدتاً از محل نيروگاه هاي اتمـي و نيروگاه هاي آبي تامين مي شود . سوئد 5 پالايشـگاه نفت دارد كه سـالانه 21 ميليون تن فرآورده هاي نفتـي توليد مي كند .
سوئد سالانه حدود يك ميليون تـن زغـال سنگ براي استفاده در نيروگاه ها و توليد حرارت وارد مي كند . نيـز سالانه حدود 853 ميليـون متر مكعب گاز طبيعي از دانمـارك وارد مي كند . سوئد حدود نيمي از انرژي الكتريكي مورد نياز خود را از طريق 11 راكتـور اتمـي فعال در قالب چهـار نيروگاه تامين مي كند . قدرت نصب شده كل نيـروگاه هاي سوئد در سـال 2001 در مجمـوع 33835 مگاوات بوده كه از اين رقـم ، 16568 مگاوات نيروگاه آبي ، 9436 مگاوات نيروگاه هستـه اي ، 7536 مگاوات نيروگاه حرارتـي و 295 مگاوات نيروگاه بـادي بوده است .
سـرمايه گذاري در تحقيـق و توسـعه : در سـوئد از هـر 100 نفـر ، 60 نفـر كامپيوتـر شخصـي دارند . سوئد چهـار سـال متوالي است كه در فن آوري اطلاعـات ، كشـور برتر است . سوئد در آموزش مجـازي (Learning-e) در سـال 2004 در رده اول جهـاني بوده است .
توليـد ناخالص داخلـي : ميـزان توليد ناخالص داخلـي سوئد در سـال 2002 ، %9/1 (نسبت به سـال 2001) رشـد داشته و به 2430 ميليـارد كـرون رسيـده است . نـرخ رشـد اقتصـادي اين كشـور در سـال 2003 ، معـادل %4/1 بوده است . گفتنـي است نرخ تورم در فوريه سـال 2004 معـادل %6/1 بوده است .
حمـل و نقـل هوايي : در سـوئد مجمـوعاً 253 فرودگاه وجـود دارد .
كشـور زئيـر
مسـاحت : 855/345/2 كيـلومتـر مربع
جمعيـت : 7/34 ميليـون نفـر (در سـال 1985)
موقعيـت جغـرافيـايي : در آفريقاي مركزي واقـع شـده . همسـايه هاي آن سودان ، اوگاندا و روانـدا و تانزانيـا و زامبيـا و آنگـولاست .
خط سـاحلـي : 50 كيلومتـر
آب هـاي داخلي : رودخـانه كنگـو يكي از مهـم ترين رودخانه هاي جهـان است .
آب و هـوا : حـاره اي و مرطوب
جنگل : از نظر منـابع جنگلي غنـي ترين كشـور آفريقـاست . (%51 كل جنگل هاي آفريقاست)
منـابع طبيعـي : منـابع سرشـار مس ، كبـالت ، الماس صنعتـي
ملاحظات : كاربرد اسـامي خارجي و زدن كـراوات و كلاه گيس براي زنـان ممنوع است . در زئير عناوين خانم و آقـا ممنوع شـده و به جـاي آن كلمه ”شهـروند“ يا ”همشهـري“ رايـج شده است . مـردان لباسي به نام آباكوست مي پوشنـد ، كه معنـاي آن ”مرگ بر لباس غربـي“ است . موبوتـؤ در سـال 1990 كراوات زدن را آزاد كرد ، ولي خودش گفتـه كه من هرگز كراوات نخواهم زد .
نيـروگاه : از نظر نيروگاه هاي آبي وضع بسيـار خوبي را دارد .
كشـور سيـرالئـون
(يعني شيـر خفتـه)
مسـاحت : 740/71 كيلومتـر مربع
جمعيت : 527000/4 نفـر (در سـال 1994)
موقعيت جغرافيـايي : در سـاحل اقيانوس اطلس و غرب قـاره آفريقـا
آب و هـوا : استـوايي
ميـزان بارندگي : حـدود 2000 ميلي متـر (يا 200 سانتي متر) در سـال است .
كوهستـان : خاك اين كشور عمـدتاً كوهستـاني است .
رودهـا : بزرگتـرين رودخـانه مـانو است .
منابع طبيعـي : الماس ، تيتـانيوم ، بوكسيـت ، سنگ آهـن
جنگل : وجود جنگل هاي زياد و سرزمين هاي كشـاورزي اهميت اين كشور را دو چنـدان كرده است .
ملاحظات : مـردم مسلمان سيرالئـون وقتي در مسـاجد نماز مي خواننـد اگر كسي شيعه باشـد آنـان نيز مانند شيعيـان نمـاز مي خوانند ، اگر سنـي حضـور داشته باشـد ، همگـي مانند او نماز مي خوانند . براي تعييـن روز عيـد فطـر همگي در مسـاجد جمع مي شـوند و يك روز را به صورت توافقـي روز عيـد فطر اعلام مي كننـد .
اقتصـاد : سيستـم اقتصـادي آن آزاد است و عمـدتاً متكـي به كشـاورزي است . عمده ترين مشكل اقتصـادي سيرالئـون در بخش صنعت برق و تـامين هـزينه براي كمبـود انرژي است .
1. تلفـظ صحيـح : شيعـي يـان . توجـه : شـي عيـان غلـط است .
كشـور پرتغـال
مسـاحت : حـدود 985/91 كيلومتـر مربع
سـاحل تقـريبي : 832 كيلومتـر
موقعيـت : در نيم كـره شمـالي ، نيم كـره غربـي در منتهـي اليه جنوبغـربي قـاره اروپـا و در شبـه جزيره ايبـري (Iberi) مشـرف به اقيـانوس اطلس شمـالي واقع است و نوار باريكي از شبه جزيره فوق را اشغـال مي نمـايد . از طرف شمال و شـرق با اسپـانيـا حدود 1215 كيلومتـر مرز مشتـرك دارد .
آب هـاي داخلي : رودهـاي بزرگ و كوچك زيـادي در پرتغـال جريـان دارد كه اغلب آن به اقيـانوس اطلس مي ريزد . اشـراف اين كشور به اقيانوس اطلس در مغـرب و نقطه اتصـال درياي مديتـرانه به اقيانوس اطلس در جنوب ، اين كشـور را در منـابع آبي ممتـار ساختـه است .
بارندگي : به علت بارندگي هاي متنـاوب و طولاني داراي رودهـاي بسيـاري است كه عمـده ترين آن عبـارت است از :
رود تـژو با 24913 كيلومتـر مربع (سطح منبـع آبي) بزرگتـرين رود پرتغـال و يكي از رودهاي بزرگ اروپـاست . طول اين رود 1006 كيلومتـر است .
رود دوروبا 18559 كيلومتـر مربع (سطح منبـع آبي) دوميـن رود بزرگ اين كشـور است .
رود مينـو ، مرزهاي اين كشـور را در شمـال با اسپـانيـا تشكيل مي دهـد .
رود سـادو ، رود موندگـو و رود گواديـانـا
كوهستـان : پرتغال كلاً يك كشـور نيمه كوهستـاني است . بزرگتـرين قله آن 2351 متر است .
جـزايـر : جزيره آسـورش (يا آزورز) و جزيره ماديـرا (و هر دوي آن در اقيـانوس اطلـس واقـع است) .
منـابع درآمـد : صنعت جهانگـردي ، صنايع دستي ، ماهيگيـري ، شراب ، نيشكر ، مـوز و گوجـه فرنگي
شهـرهاي مهـم : ليسبـون و پورتـو است . ليسبـون مركز سيـاسي اداري (پايتخت) پرتغـال و پورتو مركز صنعتـي كشـور است .
بنـدرهاي بزرگ و فعـال : ستـوبال ، ليسبـون و فونشـال
آب و هـوا : معتـدل و مرطوب است . البتـه رطوبت كـم است . ميـانگين دمـا 16 سـانتي گراد است . باد و باران هاي موسمـي و زودگـذر از ويژگي هاي بارز آب و هوايي پرتغـال است . پرتغـال داراي سـه فصـل بهـار ، تابستـان و پاييـز است و برف و يخبنـدان زمستـاني در ليسبون وجود نـدارد و سـالانه بيش از دو برابـر جمعيت آن ، گـردشگر خـارجي دارد .
جمعيـت : 000/278/10 نفـر (سـال 1991)
رشـد جمعيت : حـدود %8/4
منابع طبيعـي : پرتغـال به دليل داشتـن آب و هواي مديترانه اي در جنوب و آب و هواي اقيانوسي در شمال و مركز كشـور ، داراي بارندگي و منابع آبي فراوان بوده و از اين رو ، ساختـن سدهاي متعدد را تسهيل كرده است . ميزان بارندگي كافي در پرتغال باعث شده تا اين كشور از نظر تامين مواد غذايي و كشـاورزي بيش از نيمي از مايحتـاج غذايي خود را تامين نمايد . نيـز زمينه را براي سرمايه گذاري بسياري از كشورها خصوصاً جامعه اقتصادي اروپا در امور كشـاورزي و دامپروري فراهم آورده است . به علاوه ،پرتغال از نظر جنگلـداري در اروپا از موقعيت ويژه اي برخوردار است .
سـد سـازي : وجود سدهاي متعـدد در پرتغال به اين كشور اجـازه داده تا بخشي از انرژي مورد نيـاز خود را بدون توسل به جهـان خارج مرتفع و تامين نمايد .
رودهاي فراواني اين كشور را آبيـاري مي كند ، كه تقريباً همه آنها به اقيانوس اطلس مي ريزد .
مـس : پرتغال داراي منابع بسيار غني مس است . پروژه هاي استخراج تنگستـن و طلا از معـادن اين كشور نيز در حاشيه بهـره برداري از معـادن مس در دست اجراست .
چوب پنبـه : پرتغـال بزرگترين صادر كننـده چوب پنبه و محصولات آن در جهـان است و علاوه بر جنگل هاي چوب پنبه ، بيش از %70 مواد خام چوب پنبه كشـورهاي رقيب (مانند استراليـا) را نيز براي قبضـه كردن و انحصـاري كردن بازار اين محصـول ، خريداري و وارد مي نمايد . وجود منابع عظيم چوب پنبه كه در سايه نعمت آب و هوا و جنگل هاي وسيع فراهم آمـده به پرتغال موقعيت ويژه اي بخشيـده است .
دسترسي مستقيم به آب هاي آزاد اقيانوسي و بهـره برداري از معـادن و منابع زير دريا ، آخـرين دستـاورد موقعيت ژئوپلتيك خاص پرتغـال است ،كه اين كشور را براي سرمايه گذاري هاي اقتصـادي ، سيـاسي و نظامي از سـد كشورهاي غربي (ازجمله آمريكا و اعضاي اتحاديه اروپا)مستعـد كرده است .
معـادن : پرتغال داراي معادن زغال سنگ ، سنگ هاي فسيلي ، بريكت ، زغال كك ، كاني هاي فلز ، ذخـاير وسيع مس ، نمك ، خاك چينـي (%23 منابع شنـاخته شده جهـان) و اورانيـوم است . سهم منابع معـادن زير زميني در توليد ناخالص داخلي پرتغال حدود %4 است .
جنگلـداري :كلاً بيش از يك سوم كشور پرتغـال جنگل و يك سوم ديگر آن داراي موقعيت خوب براي جنگلداري است و چنين موقعيتي سبب استفـاده از صنايع چوب در اين كشور شده است . خمير كاغـذ ، كاغذ و مقـوا و كاغذ روزنامه ، بزرگترين مصرف كنندگان منابع چوب در پرتغـال است . بخش خمير كاغذ تنهـا حدود %7 كل توليد صنعتي كشـور را تشكيل مي دهد .
انـرژي : بخش انرژي در پرتغـال تقريباً وظيفه پالايش و توزيع مواد نفتـي را عهـده دار است . پروژه هاي سرمايه گذاري شده براي ذخيره سازي انرژي در پرتغال سـه هدف عمـده و مهـم را پيگيـري مي نمايد :
1) متنـوع ساختن منابع انرژي
2) توليد انرژي از صنايع بازسـازي شده
3) استفـاده از انرژي هاي تجـديد پذير
اوضـاع اقتصـادي پرتغـال و خصـوص سازي : سيستم اقتصـادي پرتغـال شكل گرفته و متاثر از اقتصـاد آزاد بوده و بر همين اسـاس روند خصوصي سازي بخش هاي دولتي به سرعت صورت مي پذيرد و هيچ گونه محدوديتي نيز وجود ندارد . براي نمونه ، شركت ملي نفت پرتغـال (پتـروگال) در صـدد فروش %49 از سهـام خود به بخش خصـوصي داخلي و خارجي بوده و يا صدا و سيما و شركت هواپيمايي پرتغـال نيز در اين محدوده جـاي گرفته است . از ديدگاه اصول اقتصـادي ، فصل سوم قانون اسـاسي پرتغـال در چهـار بخش خصوصي سـازي را تبييـن كرده است . مهـم ترين اصول عبارت است از :
1) دمكراتيـزه كردن اقتصـاد به عنوان پشتـوانه و زير بنـاي قدرت سياسي كشـور
2) حاكميت دولت بر منـابع (ملي – اقتصـادي) كشـور
3) مبنـا قرار دادن توليد داخلـي در بخش هاي مختلف اقتصـادي كشـور
كشـور بلـژيك
جمعيـت : 000/300/10 نفـر (سـال 2000)
موقعيـت : بلژيك واقع در شمال غربي اروپا ، از طرف شمـال با كشور هلنـد ، از سمت شمال غربي با درياي شمـال ، از شرق با كشور آلمـان ، از جنوب شرقي با كشور لوكزامبورگ و از جنوب و جنوب غربي با فرانسـه هم مـرز است .
مسـاحت : 519/30 كيلومتـر مـربع
عوارض طبيعـي : دو سـوم بلژيك را دشت ها و فلات هـاي پست و يك سـوم ديگـر را فلات هاي مرتفع ، كه به طور متوسط بيـن 400 تا 700 متـر از سطح دريا ارتفـاع دارد تشكيل مي دهد .
آب هاي داخلـي : بلژيك داراي 1609 كيلومتر راه آبي داخلي است كه به شبكه راه هاي آبـي داخلي هلنـد ، آلمـان و فرانسـه پيوستـه است .
رودخـانه ها : رودخانه معـروف موز به طول 949 كيلومتـر و رودخـانه اسكـو به طول 435 كيلومتر است .
آب و هـوا : معتـدل و مرطوب است . سالانه 152 روز بارندگـي وجود دارد . به طور متوسط 26 روز در سـال نيـز برف مي بارد . ميزان متوسط بارندگي سالانه مناطق مختلف بلژيك بين 750 تا 1000 ميلي متـر است .
اهميت استـراتژيك كشـور در منطقـه : وجود راه هـاي مواصلاتـي بلـژيك و ارتبـاط آن با راه هاي چنـد كشور اروپايي ، وجود بندرهاي مهـم مانند آنتـورپ و انتخاب شدن اين كشور به عنوان مقـر سازمان هاي بين المللي مهم مانند ناتـو و اتحاديه اروپا بر اهميت ژئوپليتيك اين كشور كوچك افزوده است . بندر آنتورپ از نظر آمـد و شـد دريايي سومين بندر بزرگ دنيـا و دومين بنـدر اروپـا به شمـار مي آيد . اين بندر از لحـاظ ظرفيت انبـار ، بزرگتـرين بندر اروپاست .
پيشـرفت علمـي : در زمينـه صنـايع هـوا – فضـا در دنيـا جايگاه بسيـار مهمي دارد و دانشمنـدان بلژيكـي تاكنون 9 بار جايزه نوبل دريافت كرده اند .
توليد ناخالص داخلـي : در سـال 1999 با 233 ميليـارد دلار توليد ناخالص داخلي ، رتبـه 20 جهـاني را به خود اختصـاص داده و از نظر درآمـد سـرانه با 23050 دلار در رتبـه 14 دنيـا قرار گرفته است . بلژيك با 185 ميليـارد دلار صـادرات و 171 ميليـارد دلار واردات در سـال 2000 در رتبـه 10 صادر كنندگان جهـان قرار گرفته است . بندر آنتورپ اصلي ترين مركز تجـارت الماس جهـان به شمـار مي آيد . در زمينه صنـايع آهـن و فولاد جايگاه قابل توجهـي در جهـان دارد . نيـز در زمينه شمـش ، روي و مـس سهـم قابل توجهـي در بازار جهـاني دارد . به علاوه در زمينـه صـادرات فرش ماشينـي و ساخت فيلم هاي راديولوژي از سرآمدان بازار جهـاني به شمـار مي آيد .
انـرژي : در سـال 1999 ، %46 انرژي مصـرفي كشور از محـل نفت خـام ، %23 گاز طبيعي ، %18 نيروگاه هاي اتمـي و %12 زغـال سنگ تامين شده است . بلژيك وارد كننـده نفت خـام است .
بلژيكـي هـا آنچنـان سخت كوشنـد كه گويـي اصلاً رغبتـي به تفـريح و سرگرمي ندارند و بايد گفت كه در خوشگـذراني و برگزاري جشـن و كارناوال نيـرويي بي پـايـان دارند . مـردم بلـژيك بسيـار شـوخ طبعنـد . ضمناً اگر كسـي بلژيك را كوچك بخـواند ، به شدت عصبـاني مي شوند . در بلژيك شركت هاي فيلم سـازي و فيلم برداري وجـود ندارد و مردم فيلم هاي اروپايي و آمريكايي را تمـاشـا مي كننـد . تحصيـل در بلژيك براي سنيـن 6 تا 18 سالگـي اجبـاري و رايـگان است .
كشـور پاكستـان
مسـاحت : 095/796 كيـلومتر مربع
خط سـاحلـي : 900 كيلومتـر در كنـاره دريا عـرب
آب و هـوا : داراي بيـابان هاي گرم و خشك ، در منطقـه شمال غـربي معتـدل ، در منطقـه شمـال بسيـار سـرد .
منـابع طبيعـي :گاز طبيعـي ، نفـت محـدود ، زغـال سنگ ، سنگ آهـن ، مـس ، نمـك ، سنگ آهك
جمعيـت : 000/000/144 نفـر (سـال 2001)
ميـزان رشـد جمعيـت : %11/2 (در سـال 2001)
توليـد ناخالـص داخلـي :282 ميليـارد دلار آمريـكا (در سـال 2000)
كشـور اسلـووني
مسـاحت : 20273 كيـلومتـر مربع
موقعيت جغـرافيايي : اتريـش در شمال ، مجـارستـان در شمال شرقي ، كرواسـي در جنوب و شرق و ايتـاليا در غرب همسـايگان اين كشورند . طول مـرز آبـي اسلووني 47 كيلومتـر در كنـار درياي آدرياتيك است . اسلووني كشـور جدا شـده از يوگسـلاوي سابق است .
جمعيت : (در سـال 1999) 000/2000 نفـر بوده است .
آب و هـوا : بين آب و هواي مديتـرانه اي و قـاره اي (اروپايي) است .
آب هـاي داخلي : كل مسـاحت آبـي آن 5 كيلومتـر مربع و طولاني ترين رودخـانه هاي آن سـاوا ، دراوا و مـورا است . سـاوا (940 كيلومتـر) طولاني تر از رودهاي ديگـر است . از اين رودخـانه براي توليد برق نيـز استفـاده مي شود . رودخـانه دراوا نيـز براي توليد برق استفـاده مي شود .
كوهستـان : اسلوونـي كوهستـاني است و بزرگتـرين كوه هاي آن : آلپ يوليسـكا ، آلپ كامنيشـكا و ساونيـكا و كوه هاي كاروانكاست . كـوه تريگـلاو به ارتفـاع 2864 متـر بلندترين قلـه اسلووني است .
بنـدر : بنـدر كوپر تنهـا بنـدر باري اسلووني است . كوپر يك بنـدر مهـم و بين المللي است .
اسـلووني ، كشور كاتوليك هاست . در آمـارگيري مربوط به هويت مذهبـي مشخص در عنـوان كردن يا نكـردن مذهب خويش آزاد است .
معـادن : سنگ معـدن سرب و روي ، معـدن جيـوه ، اورانيـوم . زغـال سنگ قهـوه اي (60 ميليون تـن) و لينيت (374 ميليون تـن) زغـال سنگ قهـوه اي بيشتـر در نيروگاه هاي حرارتـي در لوبليانا و تربوليه استفـاده مي شود .
نيروگاه ها : اتمـي ، آبـي و حرارتي است . كل ظرفيت نصب شده نيروگاه هاي اسلووني در سـال 1995 برابر 2624 مگاوات بوده كه حـدود 791 مگاوات نيروگاه هاي آبـي ، 1142 مگاوات نيروگاه هاي حرارتي و 691 مگاوات نيروگاه هستـه اي كرشـكو سهم داشته است . مهمترين نيروگاه هاي آبي اسلوونـي كنـار رودخـانه دراوا واقع است . نيـز در كنـار رودخانه سـاوا و رودخـانه سوچـا دو نيروگاه آبي احداث شده است . نيـز 10 مگاوات از برق توليـدي نيروگاه آبي گوليتسـا متعلق به اسلووني است .
جنـگل : %54 مساحت كل اسلوونـي جنگل است . بدين ترتيب ، اسلووني در اروپـا سومين كشـور جنگلي به شمـار مي آيد . (يعني بعـد از فنـلاند و سوئيـس)
توليـد ناخالص داخلـي : توليد ناخالص داخلـي اسلووني به قيمت هاي سـال 2000 ميـلادي 4036 ميليـارد تولار اسلووني بود . درآمـد سـرانه اين كشـور در سـال 2000 برابر با 9105 دلار آمريـكا بود .
در سـال 1999 ، ايران به ارزش بيش از 20 ميليون دلار از اسلووني واردات داشته و صادرات ايران به اسلووني در همـان سال بيش از يك ميليون دلار بوده است .
كشـور اسپـانيـا
مسـاحت : 750/504 كيلومتـر مربع . واقع در جنوب غـربي قـاره اروپـا و بالغ بـر %85 شبـه جزيـره ايبـريا را به خود اختصـاص داده است .
جمعيت : (در سـال 2003)000/43000 نفـر
رودهـا : ابـرو ، تاخـو ، گواديـانـا و گوادال كيـوير
بنـدرها : بيلبـائو ، سن سباستيـن و سويل مهمتـرين بندرهاي اسپانيـا در سواحل اقيانوس اطلس است .
مرز دريايي : مرز هاي دريايي آن شـامل 4964 كيلومتـر با اقيانوس آرام در غرب ، خليج كانتـابريا در شمـال و درياي مديرانتـه اي در جنوب و شـرق است .
صنـايع : اتومبيل سازي ، توليد و توزيع برق ، نفت ، گاز طبيعي ، صنايع غذايي ، شيميـايي ، مواد پلاستيك ، دارويي ، مبـل سـازي و نوشابه هاي الكلـي است .
منابع توليد انـرژي : سـوخت فسيلي %7/43 ، آبـي %92/23 ،سوخت هستـه اي %74/32 و بقيـه سوخت ها %17/0
توليد ناخـالص داخلـي : در سـال 2002 بيش از 696 ميليـارد يورو بوده است ،كه باتوجـه به جمعيت 40 ميليون نفـري اسپـانيـا ، سـرانه توليد ناخالص داخلي آن كشور 17200 يورو خواهـد بود . كشـورهاي يونـان و پرتغـال به ترتيب با 12900 و 12500 يورو در رده هاي آخـر قرار گرفته اند . ميانگيـن توليد ناخالص داخلي سـرانه اتحـاديه اروپا برابر 24100 يورو است .
سرمايه گذاري و تجارت خارجـي : ميزان سرمايه گذاري اسپانيا در خارج از كشور (در سـال 2002) رقمـي بالغ بر 80 ميليـارد يورو و سرمايه گذاري خارجي در اسپانيا 95 ميليارد يورو اعلام شده است . واردات اين كشـور در همين سال بيش از 172 ميليارد يورو و صـادرات آن 130 ميليارد يورو محاسبه شده است . %64 واردات اسپـانيا متعلق به كشورهاي اتحـاديه اروپا ، %13 آسيـا ، %7 آفريقـا و %6 بقيـه كشورهاي اروپايي ، %5 از آمريـكا و %4 از ساير كشورهاي آمريكايي است . نيـز %71 صـادرات اسپـانيا به كشورهاي اتحـاديه اروپا ،%7 به كشورهاي اروپايي ، %6 آسيـا به %6 ساير كشورهاي آمريكايي ، %4 آمريكا ، %3 آفريقـا و %2 به ساير كشورهاي جهـان است . در ميان كشورهاي اروپا ، فرانسـه با 25 ميليارد دلار واردات از اسپـانيـا و 28 ميليارد دلار صـادرات به اسپـانيـا مهمتـرين شريك تجاري اسپـانيا به شمـار مي آيد .
شاخص هاي خانواده در اسپـانيـا (سـال هاي 2001 و 2002)
تعـداد خـانوار
2/14 ميليـون
ميـانگين افـراد خانواده
9/2 نفـر
ميـانگين ازدواج زنـان
6/28 سـالگي
ميـانگين ازدواج مـردان
6/30 سـالگي
ميـانگين فرزنـد
26/1
وضـع معيشتـي خانواده هـاي اسپـانيـايي
قشـر بسيـار مرفـه
%3/1
قشـر مرفـه
%5/42
قشـر آسيب پذيـر
%9/44
قشـر بسيـار آسيب پذيـر
%3/11
كشـور افغـانستـان
مسـاحت : 507/649 متـر مربع
آب و هـوا : خشك با زمستـان هاي سرد و تابستـان هاي گـرم
منـابع طبيعـي : گاز طبيعي ، نفت ، زغـال سنگ ، مـس و معـادن ديگـر
جمعيت :22 ميليـون نفـر
نرخ با سـوادي : مـردان %47 ، زنـان %15
توليـد ناخالص داخلـي :21 ميليـارد دلار
كشـور اردن
مسـاحت : 206/89 كيلومتـر مربع
موقعيت جغـرافيايي : اردن در جنوب غربي آسيـا و فلاتي وسيع و بياباني است ، كه در واقع بخشي از دشت هاي وسيع گوشه شمال غـربي شبه جزيره عربستـان محسوب مي شود . نواحـي درياي مـرده (بحـرالميـت) در غـرب اردن ،كه 400 متـر از سطح دريا پاييـن تر است گودترين ناحيه جهـان است . اردن تنهـا حدود 26 كيلومتـر مرز آبي دارد .
آب هاي داخلـي : رود اردن يا نهـر الاردن بـا 300 كيلومتـر طول مهمتـرين رود اين كشور است ، كه از كوه هـاي شرقي سرچشمـه گرفته و در نهايت در 396 متـري پايين تر از سطح دريا به درياي مـرده (بحر الميت) مي ريزد .
آب و هـوا : معتـدل مديترانه اي است . تابستان هاي خشك و سوزان و زمستـان هاي سـرد و مرطوب دارد . بارندگي در اردن نامنظـم و متغيـر و ميـزان آن سـالانه به طور متوسـط 300 ميلي متـر است .
معـادن : فسفـات . اردن پنجميـن كشـور صـادر كننـده فسفـات (بعد از آمريكا ، روسيه ، مراكش و چيـن) به شمـار مي آيد .
بنـدر : عقبـه تنهـا بنـدر و راه دستيـابي اردن به درياست .
كشـور آلمـان
مـردم شنـاسي
جمعيت كل : 8/81 ميليـون نفـر
نرخ متوسط رشـد سالانـه : % 2
نـرخ باسـوادي : %98
جغـرافيـا
وسعت كشور : 854/356 كيلومتـر مـربع
بلندترين قلـه : 2963 متـر
رودهـا : (رايـن 865 كيلومتـر ، الب 700 كيلومتـر و دانوب 686 كيلومتـر)
بزرگتـرين درياچـه : بودن زه 305 كيلومتـر مربع
زمين هاي جنگلي : تقريبـاً يك سوم كل مساحت كشـور (4/10 ميليون هكتـار)
خط ساحلـي : 2389 كيلومتـر
استفـاده از زميـن : كشـاورزي %34 ، جنگلي %30 ، مـراتع %16 ، سـاير %20
بازيافت : %47 كاغذهاي باطله ، %70 لاستيك ها ، %75 شيشـه ها بازيافت مي شود .
آب و هـوا
متوسط دمـاي سالانه : 9 سانتي گـراد
متوسط بـارش سالانه : حـدود 50 سانتـي متـر در سـال
اقتصـاد
نظام اقتصـادي : اقتصـاد مبتنـي بر بـازار مشتـرك
صنـايع بزرگ : خودروسازي ،الكترونيك ،مكانيك ، داروسـازي ، مواد شيميايي ،آهـن و فولاد
بازرگاني خـارجي : واردات سالانه : 265 ميليارد دلار ، صـادرات 305 ميليـارد دلار
درآمـد ناخالص ملـي : 05/5308 ميليـارد دلار آمـريكا
نيـروي كار : 5/34 ميليـون نفـر
بيـكاري : غـرب آلمـان %9 و شـرق آلمـان %7/15
كشـور آمـريكا
وسعـت : 033/053/9 كيلومتـر مربع
(شمالي ترين نقطه آلاسكا ،شرقي ترين نقطه ماين،جنوبي ترين نقطه هاوايي ، غربي ترين نقطه آلاسكا)
آب و هـوا : معتـدل
بزرگتـرين شهـر : نيـويورك (با جمعيت تقـريبي 7 ميليـون نفـر)
مـردم شنـاسي
جمعيت كل : 270 ميليـون نفـر
نرخ متوسط رشـد سالانـه : % 87/0
نـرخ باسـوادي : %97
اقتصـاد
ساختـار اقتصـادي : اقتصـاد مختلط (سرمايه داري تحـت نظارت)
صـادرات : 625 ميليـارد دلار ( در سال 96) ، واردات 822 ميليـارد دلار (96)
شـركاي اصلي (تجاري) : كانـادا ، ژاپـن ، اروپاي غـربي
منابع طبيعـي
زغـال سنگ ، نفـت ، مـس ، طلا ، نقـره ، مـواد معـدني ، الـوار
صنـايع كليـدي
محصـولات نفتـي ، سيمـان ، آهـن و فولاد ، پلاستيك و رزين ، وسايل نقليه موتوري ، ماشين آلات ، گاز طبيعـي ، هـوافضـا ، الكتـرونيك ، كامپيـوتر و ارتباطات
نـرخ بيـكاري : %3/4 (در سـال 99)
كشـور انـدونزي
مسـاحت : 9/7 ميليـون كيلومتـر مربع
جمعيت : 186 ميليـون نفـر (سومين كشور پر جمعيت در حـال توسعه و پر جمعيت ترين كشور اسـلامي است) .
موقعيت جغـرافيايي : انـدونزي بزرگترين مجمع الجـزاير جهـان است كه بين قطعه خشكـي جنوب شرق آسيـا و استـراليا واقع شـده و از شبه جزيـره مالـزي تا گينـه جديد پاپوآ امتـداد داشته و اقيـانوس آرام و هنـد را به هـم وصل مي كند . اندونـزي 5 جزيـره اصلي و 300 مجمـع الجـزاير كوچك دارد . اندونزي علاوه بر 13667 جزيره شناختـه شده قبلي ، به تـازگي 3000 جزيره ديگر نيـز كشف كرده ، كه 992 جزيره آن دائمـي و فقط 6000 جزيره مسكـوني داشته كه نامگـذاري شده است .
آب : وسعت آب هاي اين كشـور سه برابر مساحت خشـكي آن است . يعنـي فقط 9/1 ميليون كيلومتـر مربع از مسـاحت اين كشور را خشـكي تشكيل مي دهـد . اندونـزي 34006 مايل (54716 كيلومتـر) خط سـاحلي دارد . همسـايه هاي آبي آن سنـگاپور (شمال غـرب) ، فيليپيـن (شمال شـرق) ، برونئـي (شمـال) و استـراليا (جنوب شـرقي) است .
آب و هـوا : اندونزي دو فصل دارد : فصل گرمـا و فصـل بـاران (يا رطوبت) . فصل باران از نوامبـر تا مارس يا آوريـل است و فصـل گرمـا از مـه تا اكتبـر ادامـه دارد . در اندونزي ، در فصل باران ، گاه آنقـدر باران مي بـارد كه ماننـد اين است كه انسـان در حوض افتـاده باشد . دمـاي هـوا در اندونـزي بيـن 20 تا 30 سانتـي گراد است . ميـزان بارندگي سالانـه در اين كشـور متجـاوز از 700 ميلي متـر است در مناطق كوهستـاني تا 4000 ميـلي متـر هم مي رسـد . رطوبت هوا به طور ميـانگين بين %70 تا %90 است و همين ميـزان رطوبت باعث شده كه اندونزي (بعد از برزيل و زئيـر) سومين ذخـاير جنگل مناطق استوايي را در اختيـار داشته باشد .
كوهستـان : اندونزي در دامنه غرب كمـربند زلزله – كه حوزه پاسيفيك را احـاطه كرده واقـع شـده است و به طور متـوسط روزانه سـه زمين لرزه در آن رخ مـي دهـد و از اين رو ، آن را حلقه آتش نام نهـاده اند . حدود %40 سرزمين اندونزي كوهستـان است . اندونزي 400 كوه آتشفشـان دارد ، كه يك چهـارم آن فعـال است و اغلب خسـارات فراوان به بـار مي آورد . در جزيره جـاوه بيش از يكصـد قله آتشفشـاني وجود دارد . به طور متوسط سالانه 10 فوران آتشفشـاني در اندونزي روي مي دهـد . بلندترين قلـه آن كوه ماندالا با 5100 متـر ارتفـاع است .
جـزاير مهـم : جـاوه ، سومـاترا ، سولاوزي ،كاليمـانتـال ، بالـي ،ايريان جايـا
بنـدر : بنـدرهاي مهـم آن : مـدان (شمال سومـاترا) ، بنـدر ساحلي بلاوان ، پكانبـارو ، ريـو (شرق سومـاترا) ، جـاكارتا سنگارنگ ، نوزاتنگـارا (تيمـور شرقـي) ، بنـدر ساحلي بتيونگ (سولاوزي) و بنـدر آمبـولا (مالوكـو) .
انـرژي : اين كشـور از لحـاظ نفـت ، گاز طبيعـي ، زغـال سنگ و منابع چوب غنـي است .
توليد ناخالص داخلـي : GDP در سـال 1990 ، 177420 ميليـارد روپيـه (@ 3/96 ميليـارد دلار) بوده است . در سـال 1992 هـر 2034 روپيـه معادل يك دلار بوده است .
كشـور روسيـه
جمعيت روسيـه : 292 ميليـون نفـر (در سـال 1991)
نـرخ باسـوادي : %100
نـرخ رشـد جمعيت : %05/0
مسـاحت : 400/075/17 كيلومتـر مربـع (بزرگتـرين كشـور جهـان)
مـرتفع ترين قلـه : قلـه اي در قفقـاز به ارتفـاع 5633 متـر
طولاني تـرين رودخـانه : رود اُب 4345 كيلومتـر
بزرگتـرين درياچـه آب شيـرين : 30500 كيلومتـر مـربع
نـوار ساحلـي : 42778 كيلومتـر
مـرزهاي دريايي : درياي بالتيك ، برنت ، سيـاه و خـزر ، اقيانوس شمالگان ، اقيانوس آرام
آب و هـوا : سـرد (و يخبنـدان) و دمـاي هوا در ژانويه به 51- سانتـي گراد مي رسـد .
توليد ناخالص ملـي : 2/721 ميليـارد دلار (در سـال 1994)
منابع معـدني : نفـت ، گاز طبيعي ، زغال سنگ ، سنگ معـدن آهن ، طـلا ، پـلاتيـن ، المـاس ، نقره ، جيـوه ، نيـكل ،كـروم ، بوكسيت ،مـس ، سـرب ، روي ، تنگستـن ، كبـالت ، اورانيـوم ، آزبسـت ، فسفـات ، پتاسيـم و نمـك
كشـور رومـاني
مسـاحت : 237500 كيلومتـر مـربع
موقعيت : در جنوب شرقي اروپـا و شمال شبـه جزيره بالكان و در حاشيه رودخـانه دانوب قرار دارد.
جمعيت : 000/23000 نفـر (1992)
آب هـاي داخلـي : شـامل رودخـانه هاي مرزي و داخلي و درياچـه هاست . حـدود دو سـوم مرزهـاي رومـاني را رودهـاي دانوب ، پروت و تيسـا تشكيل مي دهـد . از ديگـر رودهـاي مهـم آن مي توان مـورش ، اولت و سيـرت را نام بـرد . دانوب طويلتـرين رود رومـاني است . 1200 كيلومتـر از دانوب در مـرز يا داخـل رومـاني جريان دارد .
در رومـاني بيش از 3500 درياچـه وجود دارد كه 2300 مورد آن درياچـه طبيعي است .
كوهستـان : رومـاني كشـوري نيمه كوهستاني است . بلندترين قله آن 2543 متـر است .
آب و هـوا : تقريبـاً معتـدل اروپايي است . ريـزش باران به طور متوسط در دشت ها 508 ميلي متر و در بخش كوهستـاني 1016 ميلي متـر است .
كانال هـا : كانال دانوب به درياي سيـاه ، اين كانال به طول 2/64 كيلومتر است و براي كشتيـراني تا ظرفيت 5000 تن قابل استفاده است .
بنـدرها : بنـدر كنستـانـزا ، مانگاليـا و سولينـا در كنـار درياي سيـاه ، بندر گالاتس ، بـرايلا ، جيـورجيـو ، چرناودا ،كالا راش ،تولچـا ، تورون ماگـورل و تورون سوريـن در كنـار رود دانوب
نـرخ رشـد جمعيت : %5/0
سيـاست هاي اقتصـادي و برنامـه ريزي دولت : بعـد از سقوط حكمت كمونيستـي در روماني ، اصلاحـات اقتصـادي شروع شـد و حركت به سـوي اقتصـاد و بازار در راس سياست هاي اقتصـادي دولت قرار گرفت . خصوصي سـازي صنايع و زمين هاي كشـاورزي به عنوان گام هـاي عملـي دولت در جهـت حركت به سـوي اقتصـاد آزاد شـروع شـد و ابتـدا باعث ايجـاد مشكلات اقتصـادي نظيـر افزايش شديد تـورم ،كاهش ارزش پول ملـي ، افزايش بيكـاري ، كاهش توليـد صنعتـي و كشـاورزي ، افزايش بـدهي هاي خارجـي ، كاهش صـادرات و افزايش واردات شـد .
در سـال 1993 دولت رومـاني با موافقت صندوق بين المللي پول برنامه اصلاحـات چهـار ساله اي را اعـلام كرد . اين برنامه شـامل حذف تدريجـي يارانه ها از كالا و خـدمـات ، حذف كنتـرل بر نـرخ بهـره و خريد و فروش آزاد ارز ، آزاد سـازي تجارت خارجـي ، تمركز در مورد خصـوصي سـازي و كاهش تـورم است . رومـاني با اتخـاذ اين سياست موفقيت هاي قابل توجهـي كسب كرد ، كه اين موفقيت ها حتـي از سـوي مقامات صندوق بين المللي پول نيـز مورد تائيـد قرار گرفت . از جمله موفقيت هاي رومـاني در امـر اقتصـاد را مي توان كاهش ميـزان تورم در كشـور و انعطاف بيشتـري سيـاست هاي اتخـاذ شده و رشـد اقتصـادي قابل توجه برشمـرد .
خصـوصي سـازي : خصـوصي سازي از ديگر سياست هاي اقتصـادي دولت رومـاني محسوب مي شود . خصوصي سازي يكي از عـوامل كليدي اصلاحات اقتصـادي روماني محسوب مي شود و در بخش هاي اراضـي كشاورزي ،املاك (غيرمنقـول) و شركت هاي تجـاري مورد توجه قرار گرفته است . روند خصـوصي سازي در رومـاني از سـال 1990 با تصويب قانون خصوصي سازي در اين كشور آغـاز شد و اولين قـدم آن واگذاري %30 سهـام 6200 كارخـانه و واحـد توليدي و تجـاري به افراد بود . %70 از بقيـه سهـام به صندوق مالكيت دولت واگذار گرديد و اين صندوق موظف شـد سالانه %10 آن را به بخش خصـوصي واگذار كند . در بخش كشاورزي نيز خصوصي سازي به طور وسيعـي انجـام گرفت . تا پايان سـال 1995 تعـداد 1372 شركت تجـاري ، خصوصي شده است . دولت به منظور جذب سرمايه گذاري هايي كه جنبـه استراتژيك دارد ، %51 از سهـام 300 شركت تجـاري را براي فـروش به اين گـونه سرمايه گذاري ها رزرو كرده است . از سوي ديگـر ، جهت شركت مـردم در برنامه خصوصي سـازي و واگذاري %60 از سهـام شركت هاي تجـاري به شهـروندان ، دولت كوپن هايي را به انضـمام گواهي مالكيت بيـن مـردم توزيع كرده است .
معـادن : روماني داراي معادن زغال سنگ ، مس ، روي ،آهـن ، سـرب ، بوكسيت ، منگنـز ، ويسموت ، جيوه ، نقره ، نمك و نفت است . ميزان توليد سالانه ساير مواد معـدني به شرح زير است :
آلومينيـوم 000/260 تـن
بوكسيـت 000/555 تـن
مـس 000/28 تـن
آهـن 000/281/2 تـن
ســرب 000/30 تـن
روي 000/37 تـن
محصـولات كشـاورزي : گنـدم ، جـو ، ذرت ، سيـب زمينـي ، چغنـدر قنـد ، آفتـابگـردان و سبـزي .
انـرژي : انرژي در رومـاني بيشتر از نفت ،گاز و زغال سنگ توليد مي شود . تعـدادي از نيروگاه هاي آبـي نيـز در اين كشـور فعـال است . هزينه واردات انرژي سـالانه رومـاني بالغ بر يك ميليـارد دلار است . از طرفي منابع گاز ، نفت و زغال سنگ اين كشـور رو به اتمـام است . دولت براي كاهش ميـزان واردات انرژي و استفاده كمتـر از منابع انرژي (فسيلي) ، اقدام به تاسيس نيـروگاه اتمـي كرد و اولين واحـد آن در تاريخ 17 آوريل 1996 در چرناودا افتتـاح شـد . اين نيروگاه باعث خواهد شـد رومـاني سـالانه 200 ميليـون دلار در هزينـه هاي انرژي صـرفه جويي كند . رومـاني نيـاز به واردات اورانيـوم ندارد و ذخيـره اورانيـوم اين كشـور براي 30 سـال كافي است .
صنـايع : گفتـي است صنـايع رومـاني تقـريبـاً %47 از GDP را به خـود اختصـاص داده اسـت ، بيش از %90 صـادرات اين كشـور را در اختيـار دارد .
رومـاني در سـال 1995 در حـدود %6/5 رشـد اقتصـادي داشتـه ، ولي در سـال 1996 به علت فـرا رسيـدن سررسيـد وام هـاي دريافتـي و عـدم جذب سرمايه گذاري خـارجي با كاهش GDP مـواجه بوده است .
كشـور كـانـادا
مساحت : 610/970/9 كيلومتـر مربـع است . (از لحاظ وسعت اولين كشـور بزرگ جهـان است).
جمعيت : 27 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : كانادا در شمـال آمريكاست . همسـايه كانادا در عـرض اقيانوس منجمـد شمـالي ، روسيـه است .
آب هاي داخلـي : كانـادا يك هفتـه آب هاي شيـرين جهـان را به خود اختصـاص داده است .
كوهستـان : تورنگات با 1622 مـتر ارتفـاع بلندترين كوه مونت لوگان به ارتفاع 6050 متـر است .
رودهـا : رود سنـت لورنس ( به طول 3058 كيلومتـر) ، يوكن ، نلسـون ، كلمبيـا و .............
درياچـه : گريت بيـر ، گريت اسليـو و ............. كانـادا درياچـه هاي زيـادي دارد .
بنـدرها : كورنربروك ، نيـوواتـر فـورو ، هاليفـاكس ، سنـت جـان ، تورنتـو ، پورت آرتـور
آب و هـوا : متغيـر . زمستـان ها سـرد و طولاني و تابستـان ها گرم و آفتـابي است . بارندگي كم است .
اقتصـاد : كانادا هفتميـن كشـور بزرگ صنعتـي است . اقتصـاد كانـادا پيشرفتـه ترين و متنـوع ترين اقتصـاد در جهان است . كانـادا دوميـن توليد كننـده كاغـذ و خميـر كاغـذ در جهـان است .
منابع طبيعـي : گاز طبيعـي ، نفت خام ، زغال سنگ ، طلا ، سنگ آهن ، نقـره ، اورانيوم ، روي
جنـگل : %49 كل اراضـي كانادا را در بر مي گيـرد . كـانادا ، بزرگتـرين صـادر كننـده محصولات جنگلي است . جنگل ها بخش حيـاتي محيط زيسـت كانادا را تشكيل مي دهـند و نقش مهمـي را در صنعـت توريسـم ايفـا مي كند .
انـرژي : كـانادا درخصـوص منابع انرژي غنـي است . ذخـاير عظيم نفتـي ، گاز طبيعـي ، زغال سنگ ، اورانيـوم و نيـز رودخـانه هاي فراوان در جنگل هـاي عظيـم ، اين كشـور را به يكي از توليد كننـدگان عمـده انرژي در جهـان تبـديل كرده است .
نيروگاه ها : برق در كانـادا از طريق نيروگاه هاي آبي و هستـه اي (%70) ، گاز طبيعـي (%17) ، زغـال سنگ (%10) و بيـوماس (%2/3) تاميـن مي شود . انرژي دوميـن كالاي صـادراتي بعـد از اتومبيـل است . تقريبـاً دو سـوم برق توليد از طريق نيروگاه هاي آبـي تامين مي شود . كانـادا حـدود %15 برق آبـي جهـان را توليـد مي كند .
ملاحـظات : ششميـن توليد كننـده گنـدم در جهـان است . كانولا Canola ، دانه روغنـي جديد است كه دانشمنـدان كانادايي از طريق طراحـي ژنتيكـي به دست آورده اند .
كانولا روغن خوراكي باكيفيت عـالي است (براي مصرف سـالاد يا غـذا به كار مي رود). كانولا درحـال كسب شهـرت در بازارهاي بين المللـي است . كانولا ، امـروزه صنعت يك ميليـارد دلاري محسـوب مي شود و بعـد از گنـدم مهـم ترين محصـول كاناداست . كانادا سالانه نيمـي از 3 ميليـون تن محصـول كانولا را صـادر مي كنـد .
بيش از %30 منـابع اورانيـوم جهـان در كاناداست . از قـرن 17 ، خـز هم يكي از منـابع مهـم درآمـد كانادا بـوده است .
كشـور نيـكاراگوئـه
مساحت : 682/130 كيلومتـر مربع است .
جمعيت : 5 ميليـون نفـر (در سـال 1993)
موقعيت جغـرافيايي : در قـاره آمريـكا
خط سـاحلي : 541 كيلومتـر در سـاحل كارائيـب و 352 كيلومتـر در سـاحل اقيـانوس آرام
درياچـه (آب هاي داخلي) : درياچـه نيـكاراگوئـه به وسعـت 8029 كيلومتـر مربع در جنوب اين كشـور قرار دارد .
كوهستـان : بلندترين قلـه موگوتـون 2107 متـر است .
رودهـا : سـان خـوان ، اسكونديدو ، تومـا ، سگـويا ، گـراند (به طـول 320 كيلومتـر)
آب و هـوا : استـوايي است .
جنـگل : جنگل هاي وسيـع دارد (38/3 ميليـون هكتـار)
بـارندگي : ميـانگين سالانه 1140 ميلـي متـر است . نيكاراگوئـه منابع آبـي و زمينـي فراوانـي براي كشـاورزي دارد .
بنـدرها : سـاندينـو ، كورنيتـو ، سـن خوزه ، كابـزاس ، بلـو فيلـدز ، آرلـن سيـو
اقتصـاد : دولتـي و خصـوصي است . اقتصـاد بر پايه كشـاورزي و صدور محصولات كشـاورزي ، درآمـد اصلـي كشـور را تامين مي كند .
معـادن : طـلا ، نقـره ، سـرب ، روي ، تنگسـتن ، آهـن ، سنـگ گچ ، نمـك و مـس
انـرژي : نيكاراگوئـه زغال سنگ ندارد و با كمبـود منابع نفت و گاز مواجـه است . عليـرغم آنكـه برق ، انرژي جايگـزين در كشـوراست ، ولي انـرژي هستـه اي نيـز ندارد .
كشـور ازبكستـان
مساحت : 400/447 كيلـومتـر مربع
جمعيت : 27 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : واقع در آسيـاي ميـانه است .
آب هـا : %9/4
درياچـه : درياچه آرال ، آرناسـاي ، ذيگـزكول ، سـاري قميـش ، شـوركول
مخـازن آب : در ازبكستـان تعـدادي مخـزن مصنـوعـي آب نسبتـاً زياد است .
كوه هـا : %3/21 كوهستـاني است . بلندترين قلـه آن به نام حضـرت سلطان به ارتفـاع 4643 متـر است .
رودهـا : سيـر دريا ، آمـو دريا و شـاخه هاي منشعـب از آن است .
آب و هـوا : اختلاف زياد دمـا ، مقـدار بارندگي سالانه كـم ، تابش زيـاد آفتـاب .
بـارندگي : ميـانگين بارندگي سـالانه حدود 100 ميلـي متر است . رطوبت هـوا حدود %75 تا %25 است .
زلـزله : ازبكستـان يك كشـور زلـزله خيـز است .
معـادن : ازبكستـان از نظر توليـد طلا در سطـح جهـاني هشتـم ، از نظـر ذخـاير اورانيـوم هفتـم و از نظر توليـد مس در رده يازدهـم جهـان است .
زغـال سنگ ، سنگ آهـن ، مـس و سـرب ، نفـت و گاز طبيعـي . اين كشـور سومين توليد كننده گاز طبيعـي بعـد از روسيـه و تركمنستـان و جـزو ده توليد كننـده عمـده گاز در جهـان است .
پنبـه : پنبـه يكي از مهـم ترين ابـزار كسب ارز معتبـر است . ازبكستـان دو سـوم پنبـه جمهـوري هاي آسيـاي مركزي را توليد مي كنـد و چهـارمين توليد كننـده پنبـه ( و سـومين صادر كننده پنبـه) در جهـان است . (پس از آمـريكا و چيـن)
نيـروگاه : بيشتـرين بخش توليد برق مربوط به نيروگاه هاي تجـاري سيـر دريا ، تاشكنـد ، نوايـي ، انگـرين و نو وانگـرين است . نيـز داراي نيروگاه آبـي بر روي رودخـانه چرچيـق و نيروگاه هاي آبـي در چـارواق و حاجـي كنت است .
صنـايع : صنـايع سبك ، غـذايي ، شيميـايي ، ماشيـن سـازي ، هواپيمـا ، تراكتـورسـازي ، نسـاجـي و ماشين هاي پنبـه پاك كنـي .
خصـوصي سـازي : تاكنـون بيش از 1800 شركت خصـوصي سـازي شده و شركت هاي دولتـي به صورت تعـاوني درآمـده است .
كشـور تركمنستـان
مساحت : 100/488 كيلومتـر مربع
جمعيت : 5 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : واقع در آسيـاي ميـانه
آب و هـوا : گرم و خشـك ، جنوب اين كشـور (نزديك ايران) آب و هـواي مناسبي دارد .
منابع طبيعـي : داراي منـابع بزرگ گاز است و آن را به كشـورهاي مختلف از جمله ايـران صـادر مي كند .
اقتصـاد : رشـد اقتصـادي آن خوب بوده و از اين نظر يازدهميـن كشـور در دنيـاست . اقتصـاد آن تك محصـولي است . گاز و پنبـه مهـم ترين منـابع درآمـد اين كشـور است . هيـچ محصـولي جايگزينـي وجود نـدارد كه بتـواند تكيه گاه اقتصـاد كشـور قرار گيـرد .
توليد ناخالص داخلي : (كل :822/26 ميليارد دلار ، سـرانه :171/5 دلار)
رودهـا : آمودريـا رودخـانه معروف تركمنسـتان است كه عـرض آن به 3 كيلومتـر مي رسد .
رودهـاي ديگـر : مـرغـاب ، تجـن ، اتـرك ، قـره قوم
عوارض طبيعـي : %80 وسعت تركمنستـان را كوير قـره قوم تشكيل مي دهـد ، كه يكي از بزرگتـرين و گرم تـرين بيـابان هاي دنيـاست .
مسـاحت آن 000/350 كيلومتـر مربع است .
بنـدرها : بندر كراسنـا و دسـك تنهـا بنـدر مهـم تركمنستـان است .
خصـوصي سـازي : خصوصي سازي محـور اصلي اصـلاحات اقتصـادي بوده و دولت تصميم گرفتـه واحـدهاي فعـال در بخش هاي نفت ، گاز ، بـرق ، نيـرو ، راه آهـن ، هواپيمـايي ، مخـابرات و آموزش و پروش را همچنـان در مالكيت خود نگهـداري كند و بقيـه را به بخش خصـوصي واگذار كنـد . خصـوصي سازي از سـال 1993 شـروع شده است .
صنـايع : نفت و گاز ، استخـراج سولفـور و سولفات سديـم ، توليد برق ، سيمـان ، شيشـه و قالي بافي است .
ملاحظات : تركمنستـان سـالانه 5/1 ميليـون تـن پنبـه ، نيم ميليون تن گنـدم ، بـرنخ 000/100 تن ، شيرين بيـان 000/120 تـن و 000/141 تـن جـو توليد مي كند . دولت بازسـازي و افزايش توليد نيروگاه هـا را در برنامه ده سـاله توسعـه پيش بينـي كـرده است .
كشـور جمهـوري آذربايجـان
مساحت : 600/86 كيلومتـر مربع است .
جمعيت : 9 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : كشـوري در منطقـه جغـرافيـايي قفقـاز و در گذرگاه اروپـا و آسيـاي جنوب غربي و در كنـار درياي خـزر است . (پايتخـت آن باكوست) .
بـارندگي : به طور ميـانگين 1000 ميلي متـر در سـال است .
آب هـا : %6/1
توليد ناخالص داخلي : (كل 523/65 ميليـارد دلار ، سـرانه : 958/8 دلار)برآورد سـال86
كوهستـان : سه رشتـه كوه قفقـاز بزرگ در شمـال ، قفقـاز كوچك در غـرب و كوه هاي تالش در جنوب ، اين كشـور را احـاطه كرده است و قله بازار دوزو بلنـدترين قله آن است . تقريباً نيمـي از سرزمين آذربايجـان كوهستـاني است .
خط سـاحلي : 800 كيلومتـر است .
رودهـا : آقسـتافا ، ارس ، پيـرساجات ، تـرتـر ، توريـان ، سـامور ، كورا ، ايـوري ، بلغـارچاي
دريـاچـه : 13 درياچـه دارد . (سـاري سو ، آلاگول ، بيـوك شور ، گوي گول ، مارال گول و ................ )
جـزيره : 12 جزيره دارد . پيـراللهـي ، قـره سـو ، نارگيـن ، چيلـو ، گيـل و ................
آب و هـوا : متفـاوت . نسبتـاً خشـك و كوهستـاني
نيـروگاه : %90 برق مورد نيـاز اين جمهـوري در نيروگاه هاي حـرارتي توليد مي شود . نيروگاه آبـي (كنـار رودخـانه كـورا) تاميـن كننده بخش مهمـي از برق مورد نيـاز اين كشـور است .
ملاحـظات : منابع گاز جمهـوري آذربايجـان تقريبـاً دست نخـورده باقيمـانده و اين كشـور نيازهايش را تاكنـون از روسيـه ، تركمنستـان و ايـران تامين كـرده است . مجمـوع ذخـاير گاز اين كشور حدوداً 6 تريليـون فوت مكعـب است . آذربايجـان در آغـاز قـرن بيستـم ، اوليـن منطقـه توليد نفـت در جهـان بوده است .
كشـور نـروژ
مساحت : 958/386 كيلومتـر مربع
جمعيت : (در سـال 1993) 326000/4 نفـر بوده است .
موقعيت جغرافيايي : نروژ يكي از دو كشـور اصلي شبـه جزيره اسـكاندينـاوي است ، زيرا قسمت شرقي اين شبـه جزيره را كشـور سوئـد و قسمت غـربي را نروژ تشكيل داده است . نروژ كوهستـاني است و به سبـب داشتـن خليج هـاي زياد به كشـور هـزار خليج معـروف شده است .
آب هـاي داخلي : در شمـال و شمـال شرقي نروژ ، جـزاير متعـددي وجود دارد : لوپهـاوت ، رينـگ واسـوي ، سنجـا ، لوفتـون ، هيتـرا و فوريـا
بنـدرها : بودو ، نامسـوس ، تروندهـايم ، هـرمانس ورك ، بـرگن ، اگرسونـد ، آردا ، گولـن ، اوسلـو ، درامـرو ، هـورتن ، فردريك اشتـاد ، توسـن برگ ، لارويك ، آرنـدال ، كريسـتين سوند ، ريـزور لانگـه سـوند ، موس و كـراگرو .
عـوارض طبيعـي : حـدود 56000 مايل مربع از خاك نروژ كوه است .
مهـم ترين كوه هاي آن : جانكـرن ، گلي ترتينـد و هـارد انجيـل . بلندترين قله : گليتـرتيند با ارتفـاع 2503 متر است .
مهم ترين رود هـاي آن : گلـوما با 589 كيلومتـر طول ، رائـوما ، اتـرا و كوينـا .
مهـم ترين درياچه هاي آن : روس ، تونـاژو ، سـاناسـا .
بزرگترين درياچـه نروژ 368 كيلومتـر مربع مسـاحت دارد . نروژ بيش از 19312 كيلومتـر خط سـاحلي اقيـانوس دارد . حـدود %70 خاك نـروژ قابل سكونت نيست . بلندترين آبشـار نروژ 300 مـتر ارتفـاع دارد .
آب و هـوا : قسمت هاي شمـالي بسيـار سـرد ، قسمت هاي مركزي و جنـوبي نسبتـاً معتـدل است .
انـرژي : نروژ استـعداد فراواني در توليد بـرق آبي دارد و از لحـاظ توليد سـرانه برق در جهـان مقـام اول را به خود اختصـاص داده است و هر سـال از طريق صـادرات و فروش برق آبـي ، درآمـد قابل توجهـي كسب مي كنـد . قيمـت برق مصـرفي در نـروژ از كشـورهاي ديگر كمتـر است . اكنـون 600 نيروگاه درحـال كار دارد .
جنـگل : نروژ به دليـل دارا بودن جنگل هـاي وسيع ، به ويـژه از نظر توليد چوب و الـوار ، خميـر چوب و خميـر كاغـذ از اهميت خاصـي برخوردار است .
معـادن : زغـال سنگ ، نفـت خـام و گاز طبيعـي ، سنـگ آهـن ، مـس ، روي ، سـرب ، تيتـان ، نقـره ، گرانيـت ، مـرمـر ، آلومينيـوم و نيـكل .
صنـايع : ذوب آهـن ، كاغـذسـازي ، كشتـي سـازي ، ماشيـن سـازي و صنعت سيمـان
نيروگاه هاي آبي نروژ : گفتـه مي شود چنـانچـه از ظرفيت اين نيروگاه ها حداكثـر استفاده به عمل آيد ، علاوه بر كار آفرينـي يعنـي ايجـاد 000/60 فرصت شغلـي جديد ، ميـزان صـادرات سالانه برق به حـدود 15 ميليـارد كرون افزايش خواهـد يافت و وزارت صنـايع و انرژي نروژ اعلام كـرده ، درصورت استفـاده از تمـام ظرفيت هاي آبـي اين كشـور جهت توليد برق ميـزان صـادرات برق در سـال 2010 ، تا حـدود 50 تا 60 ميليـارد كـرون افزايش خواهد يافت .
كشـور يوگسـلاوي
جمعيت : 000/000/11 نفـر (1993)
مساحت : 000/102 كيلومتـر مربع
توليد ناخالص ملـي : 103 ميليـارد دينـار (در سـال 1996)
جمهـوري هاي تشكيل دهنـده يوگسـلاوي :
جمهـوري صربستـان (جمعيت 000/000/10 نفـر)
جمهـوري مونتـه نگـرو(جمعيت 000/616 نفـر)
موقعيـت : اين كشـور از جايـگاه ويـژه اقتصـادي ، ژئوپليتيك ، ارتباطي و ترانزيتـي برخوردار است . (به خاطـر عبور خطوط ارتبـاطي خـاكي ، آبـي و هوايي بين المللي مهـم) . يوگسـلاوي در شرق اروپـا و شبـه جزيره بالـكان واقع است . بيـش از %21 از خـاك يوگسـلاوي در شمـال رودخـانه دانوب و سـاوا واقع شـده و اين كشـور جـزو اروپاي مركزي به شمـار مي آيد .
يوگسـلاوي سـرزمين حوضـه دانوب است ، زيرا دانوب براي يوگسـلاوي به منـزله درياي دوم است . پايتخـت آن در كنـار رودخـانه دانوب است . موقعيت درياي جمهـوري فـدرال يوگسـلاوي به اين كشـور توانايي فوق العـاده اي براي پيشـبرد صنعت دريايي ، كشتـي سـازي ، كشتيـراني ، بازرگاني ، گردشـگري ، استخـراج و توليد نمـك و غيـره را داده است .
يوگسـلاوي با هفت كشـور مرز مشتـرك دارد (آلبـاني ، مجارستـان ، رومـاني ، بلغـارستـان ، كرواسـي ، مقـدونيه و بوسنـي و هرزگوبيـن) . رويهـم رفتـه 2558 كيلومتـر مرز خـاكي ، آبي ، دريايي و درياچـه اي دارد .
درياچـه ها :
1) اسـكادارسكـو ، كه سطـح آن 379 كيلومتـر مربع است .
2) گلاتسييـالنـا (مجمـوعه درياچه هـاي منجمـد كـه در كوهستـان هـا در ارتفـاع 1500 تا 2300 متـري از دريا قرار دارد) .
3) پلاسكـو
4) درياچـه هاي رودخـانه اي (روسـاندا و اوبـدسـكابار)
درياچـه هاي مصنـوعي (براي توليد برق) : اين درياچه ها براي توليد برق ، تامين آب مورد نيـاز كارخانـه ها و آب آشـاميدني مردم ، پرورش مـاهي به وجود آمده است . معروف ترين آن : جرداپ يك ، جرداپ دو ، درياچـه ولاسينكـو ، بورسـكو ، پروچكـو ، ازورنيچكـو و سـه درياچـه نيكشيچـكا است .
ميـزان بارندگي : در يوگسـلاوي سـالانه بالغ بر 1000 ميلـي متـر باران مي بارد . در مناطق كوهستـاني مونتـه نگر و سالانه بيش از 3000 ميلي متـر باران مي بارد .
رودخـانه ها : دانوب (به طول 5/885 كيلومتر) ، تيسـا (به طول 164 كيلومتر) ، سـاوا (به طول 206 كيلومتـر) ، موراواي بزرگ (به طول 185 كيلومتـر) ، موراواي جنوبـي (به طول 295 كيلومتـر) ، موراواي جنوبي (به طول 295 كيلومتـر) ، موراواي غربي (به طول 308 كيلومتـر) ، موراچاوزتا ، درينـا ، بويـانـا و بلـي دريم .
آب و هـوا : آب و هواي يوگسـلاوي بسيـار متغيـر است و هر سـه چهـار روز بر فضـاي اين كشـور جريان هواي سـرد ، خشـك يا نمنـاك عبـور مي كند . اين نوع آب و هـواي متغيـر بر سلامتـي و فشـار خـون مـردم يوگسـلاوي اثـر نامطلوبي گذاشتـه است .
جنـگل : %34 اين سـرزمين يعنـي حدود 2858000 هكتـار پوشيـده از جنـگل است .
انرژي :
زغـال سنگ : 3/21 ميـليارد تن ذخيـره زغـال سنگ دارد .
نفـت : توليد سـالانه حدود 2 ميليـون تـن نفت (براي تامين نيازهاي داخلي)
گاز طبيعـي : توليد گاز طبيعي سالانه 962 ميليون متـر مكعب است . بقيـه گازها موردنيـاز از روسيـه وارد مي شـود .
انـرژي آبي : يوگسـلاوي به لحاظ ويـژگي هاي جغـرافيـايي و ناهمـواري ها (كوهستـاني بودن ، رودخـانه هاي پرآب ، بارندگـي فراوان) سـالانه حدود 30 ميليـارد كيلووات انـرژي ذخيـره اي دارد . نيروگاه هاي آبـي آن بر روي تعـدادي از رودخـانه هاي يوگسـلاوي احداث شده و مهـم ترين آن عبـارت است از جرداپ 1 و 2 ، باي ناباشتـا ، ازورنيـك ، اوچـا ، ورلا 1 و 4 ، اسـلاپ وتـه و ... .
معـادن : معـادن آهـن (حدود 300 تا 400 ميليـون تن ذخيـره معـدن آهـن است و توليد سـالانه آن 20 تا 30 هزار تـن است) . معـادن مـس (ذخـاير معـادن مـس يوگسـلاوي حدود 8/2 ميليـاردتن و توليـد سالانه مـس 20 هـزار تن است) .
معـادن زغـال سنگ (3/21 ميليـارد تـن ذخيـره دارد) .
كشـور هنـدوستـان
موقعيت : آسيـاي جنـوبي ، هم مـرز با درياي عـرب و خليج بنـگال ف بين پاكستـان و بنگلادش
مسـاحت : 29/3 ميليون كيلومتـر مربع
خـط ساحلي : 7000 كيلومتـر
آب و هـوا : از مناطق حـاره اي مانسـون در جنـوب تا مناطق يـخ زده شمالي متفاوت است .
قلـه مرتفع : قله كانچنجونـگا به ارتفـاع 8598 متـر
منـابع طبيعـي : زغـال سنگ (چهارمين معـدن بزرگ جهـان را داراست) ، سنگ آهـن ، منگنـز ، ميكا ، بوكسيـت (سنگ معـدن آلومينيـوم) ، سنگ معـدن تيتـانيـوم ، كروميـت ، گاز طبيعـي ، المـاس ، نفـت ، سنگ آهـك .
جنـگل : %23
جمعيت : 960 ميليـون نفـر (در سـال 1999)
كشـور يونـان
جمعيت : 000/662/10 نفـر (در سـال 1998)
نـرخ باسـوادي : %95
مسـاحت : 990/131 كيلومتـر مربع
قله مرتفع : كوه المـپ 2917 مـتر
خط سـاحلي : 15000 كيـلومتـر
جـزاير : 2000 جـزيره ، 170 جـزيره مسـكوني
آب و هـوا : دمـاي متوسط در آتن : 23 تـا 33 سـانتي گراد
ميـزان بارندگي : در آتـن 40 سـانتي متر و در كورفـو 135 سـانتي متـر
تقسيـم نيروي كار در سـه شاخـه اقتصـادي :
خدمات (جهـانگردي و گـردشگـري) %52 به صنعت %25 ، كشـاورزي %23
معـادن : لينيـت ، بوكسيـت ، منيـزيت ، سنگ معـدن فرونيـكل ، سنگ معـدن گوگـرد ، سنگ معـدن فروكـروم ، آزبست و مـرمـر
توليد ناخالص داخلـي (در سـال 1997) : 4/137 ميـليـارد دلار
كشـور قبـرس [1]
مساحت : 9251 كيلـومتـر مـربع . سومين جـزيره بزرگ در درياي مديتـرانه بعـد از سيسيـل و سـاردنـي است .
موقعيت : قبـرس درحـد فاصل 380 كيلومتـري شمـال مصـر ، 105 كيلومتـر غـرب سوريه و 75 كيلومتـري جنوب تركيـه قرار دارد . %46 كل جـزيره قابل كشـاورزي و %18 آن جنگلـي است . قبـرس دو درياچـه نمك دارد .
آب و هـوا : آب و هـواي مديتـرانه اي دارد .
بنـدرهـا : ليمـاسول ، لارناكا ، پافـوس
جمعيت : 440/707 نفـر (كه %80 آن را يونـان تشكيل مي دهـد و %20 را مسلمانان ترك قبـرس تشكيل مي دهنـد) .
رشـد جمعيت : %1 (ميـانگين عمـر مردان در قبـرس 78 ستال و ميانگين عمـر زنان 72 سال است)
توليد ناخالص داخلي : مقـدار GDP در سـال 91 نسبت به سـال 89 در حـدود %7/5 رشـد داشته است . درآمـد سرانه بخش يوناني نشيـن حدود 8640 دلار است .
مكانيسـم بازار آزاد براي نيـل به رشـد زياد اقتصـادي در اوايل دهـه 80 مورد توجـه دولت قبـرس قرار گرفت . در قبـرس ، بخش خصوصي بسيـار فعال است و دولت بيشتـر عهـده دار صدور مجـوزهاي قانوني است . هدف دستيـابي به بالاترين سطح رشـد اقتصـادي و افزايش استـاندارد و سطح زنـدگي مـردم است .
جـنگل : %18 قبـرس ، جنـگل است .
كشـور قطـر
مساحت : 437/11 كيلومتـر مـربع
موقعيـت : قطر شبـه جزيره ي به طول 160 كيلومتـر و عرض 55 تا 90 كيلومتـر (به دليـل اختلاف عرض آن در بخش هـاي شمـالي و جنـوبي) است . قطـر سواحلـي به طول 350 مايل دارد . قطـر داراي زمينـي پوشيـده از ريگـزار است و داراي ارتفـاعات شنـي حتـي تا 400 متـر بالاتر از سطح درياسـت . حـوار بزرگترين جزيره قطـر و بندر بازرگاني دوحـه از مجهـزترين بنـدرهاي قطـر محسوب مي شود .
آب و هـوا : در تابستـان گـرم و مرطوب و دمـاي آن در تابسـتان به 46 سـانتي گراد و رطوبت %85 مي رسـد . در زمستـان از بارندگـي كمي در حـدود 5 اينـچ در سـال برخوردار است . آب هاي زير زميني اش به دليـل حجـم زياد مواد معـدني براي مصـارف شرب و كشـاورزي مناسب نيست . هم اكنـون بيش از نيمـي آز آب مصـرفي روزانـه قطربا دستگاه هاي آب شيـرين كـن تامين مي شود .
جمعيت :000/486 نفـر (در سـال 1990)
رشـد جمعيـت : %3/2 (در سـال 1990) و (در سـال 1985)
منـابع طبيعـي : از دهـه 80 به بعـد دليل كشف يكي از بزرگتـرين منابع گاز طبيعـي جهـان و منابع قابل توجـه نفت در جـزاير مورد اختلاف با بحـرين ، از نظر اقتصـادي اهميت زيـادي يافته است .
ميـزان باسـوادي : %70 جامعـه قطـر باسوادند .
اوضـاع اقتصـادي : قطر شبه جزيره اي لم يـزرع است كه زمين هاي آن به دليـل شـوري و ريگـزار بودن براي كشـاورزي مناسب نيست . كشف نفـت در سـال 1939 به تـدريج اقتصـاد اين كشـور را تغييـر داد و قطـر را به يكي از ثروتمنـدترين كشـورهاي جهـان تبـديل كرد . درآمـد سـرانه قطـر در سـال 1980 بالغ بر 29 دلار بـود و در سـال 1990 درآمـد سرانه قطـر به اندازه %4/11 در سـال كاهش يافت . در سـال 1983 ميـزان وابستگـي به درآمـدهاي نفتـي از %93 به %80 كاهش يافت . در سـال 1984 سـهـم بخش نفت در توليد ناخالص داخلـي (GDP) بالغ بر %45 بود ، كه در سـال 1988 اين رقـم به حدود %27 تنـزل يافت .
انـرژي : در سـال 1990 ظرفيت توليدي برق قطـر معـادل 1095 مگاوات بود . نيـز قرارداد ديگـري با شركت زيمنـس آلمـان بـراي احـداث 2 مولد گازي به امضـاء رسـاند ، كه ظرفيت توليد برق را به ميـزان 234 مگاوات در اوايل دهـه 90 افـزايش داد .
توليد ناخالص داخلـي : در سـال 1991 ، بخـش نفت %34 و بخش غيرنفتـي %66 از توليد ناخالص داخلي را تشكيل مي داده است . در سـال 1990 ، بخش نفت %38 و بخش غيرنفتـي %62 از توليد ناخالص داخلي بوده است . بنابراين ، بخش هاي غيرنفتـي در سـال هاي اخيـر رو به رشـد بوده است .
براسـاس اطلاعـات موجود نـرخ رشـد درآمـد سـرانه در كشـور قطـر حـدود %5 است .
كشـور كـرواسـي [2]
مساحت : 538/56 كيلومتـر مربع با 31000 كيلومتـر مربع آب هاي سرزميني است .
جمعيت : (سـال 1991) حـدود 5 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : كرواسـي در سواحـل شرقي درياي آدرياتيك واقع شـده و از دامنه هاي آلپ تا مناطق جلگه اي و سـواحل رودخـانه هاي دانوب و دراوا امتـداد يافته است .
منـابع طبيعـي : جنگل ها ، آب هاي سطحـي ، زيرزمينـي و دريايي ، مقـداري نفت و گاز طبيعـي . كربوهيـدرات ها در مناطق جلگـه اي كه حـدود 3/2 ميليـارد تن است و %75 نيـاز كرواسـي به اين منابع انرژي را برطرف مي سـازد .
دريـاچـه ها : كل مسـاحت درياچه هـا 47/57 كيلومتـر مربع و بزرگتـرين آن درياچـه ورانسـكو (30 كيلومتـر مربع) است .
كوهستـان : بخش اعظم خاك كـرواسـي كوهستـاني است ، ولـي قله اي بلنـدتر از 1900 متـر در اين كشـور وجود ندارد .
جـزاير : جمهـوري كرواسـي در درياي آدرياتيك داراي 1185 جـزيره كوچك و بزرگ است . جزيره كرك باوسعـت 409 كيلومتـر مربع بزرگتـرين جـزيره كرواسـي است .
رودهـا : سـاوا ، با طول بيش از 562 كيلومتـر ، بزرگتـرين رود كرواسي است .
رودهاي ديگـر آن : دانوب (188 كيلومتـر) ، دراوا (505 كيلومتـر) ، كوپـا (292 كيلومتـر) ، بوسـوت (186 كيلومتر) و سـاير رودهـا .
بنـدرهاي مهـم : كرواسـي حدود 300 بنـدر بزرگ و كوچك دارد . مهـم ترين آن عبارت است از : رييـكا ، اسپليـت ، پـولا ، زادار ، دوبـرونيـك ، بلـوچـه ، شيبنيـك ، متكوويـچ ، پـورچ ، روويـن ، سنـي ، بيـوگـراد ، تروگيـر ، اوميـش و ماكارسـكا .
كشـور لهستـان
مساحت : 683/312 كيلومتـر مربع (جـزو كشورهاي اروپاي شمالي و مركزي است). اين كشور از شمال شرقي و مشـرق به جمهـوري ليتـواني ، بيلـو روسي يا روسيه سفيد و اوكـراين و از جنوب به جمهـوري هاي چك و اسلواكي و از مغـرب به جمهـوري آلمان و از شمـال به درياي بالتيك و خليج دانـزيك محـدود مي شود . لهستـان مجموعاً 3538 كيلومتـر مرزهاي آبي و خاكي دارد . مرزهاي آبي 524 كيلومتـر است .
درياچـه ها : 930 درياچـه دارد . در واقع 32000 كيلومتر مربع از زمين هاي لهستـان را دربر مي گيرد و حـدود 15000 كيلومتـر مربع مرداب دارد .
رودهـا : لهستـان رودهاي زيادي دارد . رود ويستـول (به طول 1069 كيلومتـر) درازترين رود آن است كه به درياي بالتيك مي ريـزد . رود ادربرگ (به طول 860 كيلومتـر) دوميـن رود دراز آن است . لهستـان كلاً جلگه اي و همـوار است .
آب و هـوا : زمستان هايـش سـرد و طاقت فرسـاست . دماي تابستـان تا 33 درجه مي رسد . كلاً آب و هـواي لهستـان متغير است . باران در نواحي جلگه اي كمتـر ، ولي در مناطق كوهستـاني بيشتـر است . ميـزان بارندگي سـالانه به 6000 ميلي متـر مي رسـد .
جمعيـت : (در سـال 1980) 000/000/36 نفـر
منـابع طبيعـي : لهستـان با داشتن بيش از 85 ميليـاردتن زغـال سنگ ، در اروپاي شرقـي مقـام اول و در جهـان مقـام پنجـم را داراست .
جنـگل : عامل مهـم ديگر كه در صنعتي شدن لهستـان نقش موثـري داشته ، بهـره گيري درست از پوشش جنگلي لهستـان است كه تقريبـاً يك چهـارم خاك آن را فرا گرفته است . بهره برداري از اين جنگل هاي انبوه نقش مهمي در راه اندازي كارخانه هاي كشتي سازي و كاغذ سـازي لهستـان ايفا كرده است .
كشـاورزي : %90 خاك لهستـان را بلندي هاي كم ارتفـاع و جلگه ها تشكيل مي دهد و خاك حاصلخيـزي دارد . لهستـان در سال 1988 در توليد گنـدم ،مقـام ششم ، در توليد چاودار مقـام سوم ، در توليد جـو مقام هفتم ، در توليد سيب زميني مقام دوم و در توليد نيشكـر مقام پنجـم را در اروپا دارا بوده است .
معـادن : گاز طبيعي ، زغـال سنگ سخت ، ليفيت يا زغـال سنگ قهـوه اي ،روي ، سرب ، نمك ، گوگـرد ، كادميـوم ،آهـن ، مـس ، واناديم ، تيتانيوم ، سيليس و سنگ هاي ساختماني ، پتاس و فسفـات . لهستان چهـارمين توليد كننده زغـال سنگ در جهـان است . نيـز دومين صادر كننده آهـن در جهـان است .
صنـايع : استخـراج معـادن ، ماشين سازي ، كشتي سـازي ، فولاد ، برق ، صنايع غذايي ، نسـاجي ، فلزات ، سيمـان ، ابزار آلات صنعتي ، لوازم خانگي ، اتومبيل سـازي و صنايع شيميـايي .
خصوصـي سـازي : از بين 8441 شركت دولتي تا سـال 1993 ، تعـداد 4757 شركت خصوصي سازي شده است .
كشـور مجـارستـان
مساحت : 33/930 كيلومتر مربع ، يعنـي %1 مساحت اروپا . مجـارستـان به وسعت استـان سمنان است .
جمعيت : در سـال 1988 برابر 000/000/11 نفـر بوده است . و از سـال 1981 جمعيت آن كاهش داشته است .
رودهـاي مهـم : دانوب ، تيسـا ، دراوا . رود دانوب از مرز اتريش به طرف مجـارستـان و از بوداپست عبور و وارد يوگسـلاوي مي شود . رود تيسـا از آن منشـعب شده و طول آن در خاك مجـارستان 597 كيلومتـر است .
بارنـدگي : سـالانه بين 500 تا 800 ميلي متـر است . مجـارستـان جزو كشـورهاي پرآب است .
منـابع طبيعي : به جـز خاك سيـاه ، آهـن و منگنـز ، زغـال سنگ ، آلومينيـوم ، تاحـدودي اورانيـوم و بوكسيت دارد .
توريسـم يا گردشگري : مسجـد يعقوب علي حسـن در شهـر پچ به مـوزه تبديل شده و يكي از مراكز درآمـد توريستـي مجـارستـان است . در سـال 1991 ، 33 ميليون نفـر گردشگـر از مجـارستان ديدار كرده اند .
كشـور مقـدونيه
مساحت : 713/25 كيلـومتر مربع
موقعيت جغـرافيايي : جمهـوري مقـدونيه در مركز شبـه جزيره بالكان واقع شده و محاط در خشكي است . از شمال با صربستـان ، از مغرب با آلبـاني ، از جنوب با يونان و از شرق با بلغـارستان هم مـرز است . %10 اين سرزمين يوگسـلاوي سابق را تشكيل مي داده است .
جمعيت : (در سـال 1994) 000/2000 نفـر
آب و هـوا : اگر نقاط مقدونيه كوهستـاني با آب و هواي قاره اي است . فصل بارندگي طولاني است . در هفت ماه از سـال بارندگي وجود دارد . جنوب شرق آن سـردسير و شمال و شمال غرب آن معتـدل است .
كوهستـان : كوه هاي آن بلند و قله هاي 14 كوه در مقـدونيه بيش از 2000 متـر ارتفـاع دارد . بلندترين قله آن گولم كوراب به ارتفـاع 2753 متـر است .
رودخـانه : واردار طويل ترين رودخانه مقـدونيه است و حدود 301 كيلومتر است و به مرز يونان منتهـي مي شود . ساير رودخانه هاي مهم آن : برگالينـكا ، كرنالـكا ، ترسـكا ، پسيـنا و راديكاست .
درياچـه : مقـدونيه به سبب فراواني درياچه ها به كشور درياچه ها معروفست . كلاً 53 درياچه طبيعي و مصنـوعي دارد . (15 درياچـه مصنوعي و 21 درياچـه يخي دارد) .
جنـگل : در مقـدونيه ، رودخانه هاي پرآب و درياچه هاي زياد و بارندگي فراوان و زمين مستعد جنگل هاي انبـوه و مراتع خوبي را به وجود آورده ، كه به نوبه خود در صنعت چوب تاثير زيادي گذاشته و يكي از اقـلام صادراتي اين كشور را تشكيل داده است .
معـادن : زغـال سنگ ، روي ، سـرب ، سيليكـن ، نيـكل ، كـروم و سنگ مـرمـر
صنـايع : انرژي ، آهـن و فولاد ، صنايع شيميـايي ، پارچـه بافي ، چـرم ، صنايع غير فلزي ، ساختمـان ، توتون و تنباكـو و گـردشگـري
اقتصـاد : مقـدونيه كشوري نيمه صنعتي و اقتصـادش ، اقتصـاد صادراتي به حساب مي آيد . به طور كلي سياست هاي اقتصادي دولت مقدونيه بر پايه خصوصي سازي و جذب سـرمايه گذاري خارجي قرار گرفته است .
توليد ناخالص داخلي : در سـال 1994 ،GDP برابر 9/1 ميليارد دلار و درآمـد سـرانه 900 دلار برآورد شـده است (هر دلار آمريـكا معـادل 46 دنـار مقـدوني است) .
انـرژي : مقـدونيه %58 نياز به انرژي خود را با تكيه بر منابع آبي و زغـال سنگ تامين مي كند و %42 ديگر را از خارج وارد مي كند . توليد برق آن حدود 1388 مگاوات است (960 مگاوات آن از طريق نيروگاه هاي حـرارتي و 428 مگاوات آن از طريق نيروگاه هاي آبـي تامين مي شود) . در سـال 1994 ،848 گيـگا وات برق آبـي و 494 گيـگا وات توسط نيروگاه هاي حـرارتي توليد شـده است . سـالانه 7 ميليـون تـن زغـال سنگ در نيروگاه هاي حـرارتي مصرف مي شود .
كشـور فنـلاند
مساحت : 338000 كيلومتـرمربع . پنجميـن كشور پهنـاور اروپاست . از شـرق با روسيه ، از شمال با نروژ و از غـرب با سوئـد همسـايه است . خليج بوتنـي در غـرب ، خيلج فنـلاند در جنوب و درياي بالتيك در جنوب غربي آن قرار دارد و سبب مي شود تا اين كشور از مرز ساحلي 1100 كيلومتـري برخوردار باشد .
جمعيت : 000/5000 نفـر (رشـد جمعيت %3/0)
آب هاي داخلي : داراي 17 درياچـه وسيع و هر يك با وسعت بيش از 200 كيلومتر مربع است . بزرگترين درياچه آن سايمـاي بزرگ با مساحت 4377 كيلومتر مربع است و طولاني ترين رودخانه فنلاند كمي يوكي با طول 483 كيلومتر است . فنلاند داراي 000/20 جزيره با وسعتـي بيش از 100 كيلومتر مربع است .
آب و هـوا : فنـلاند فصل هاي متفاوتي دارد .(در شمال فنلاند ، يعني لاپلنـد ، دو ماه آزگار در زمستـان خورشيـد نمي تابد) . تابستان گرم و كوتاه است و زمستان در فنلاند بسيار سـرد و طولاني است . بلندترين قله فنلاند هالتي و 1328 متـر ارتفاع دارد . فنلاند به علت داشتن تكنولوژي پيشرفته هرگز در زمستان ها با مشكلات ارتباطي و مواصلاتي روبه رو نمي شود .
جنگل : %60 خاك فنلاند جنگل است و يكي از پايه هاي اقتصـاد آن را تشكيل مي دهد . به خاطر سـرما و يخبنـدان طولاني فقط يك دهـم خاك فنلاند قابل كشـاورزي است . فنلاند انواع و اقسـام كاغـذ را توليد مي كند .
بنـدر : به دليل دارا بودن سواحل طولاني بندرهاي متعـدد و فعالي دارد . بندر هلسينكي ، توركو ، پوري ،اولو و هـانكو اهميت زيادي دارد .
درآمـد سـرانه : فنلاند يكي از ده كشور ثروتمنـد جهـان با درآمـد سرانه 25000 دلار (در سـال 1991) از كشورهاي توسعـه يافته است .
سـواد : %100 باسوادند . آموزش در تمام مقـاطع حتـي دانشگاه ، رايگان است .
انـرژي : بـه جز نيروگاه هاي آبي و اتمـي كليه نيازهاي اين كشور به گاز ، زغـال سنگ و نفت از خـارج وارد مي شود . %41 برق فنلاند از طريق نيروگاه هاي اتمي تامين مي شود . درحال حاضـر ، چهـار نيروگاه هسته اي در فنلاند فعـاليت دارد . فنـلاند سـالانه 4/1 ميليون تـن زغال سنگ وارد ميكند ، كه در نيروگاه هاي حـرارتي براي توليد برق مصرف مي شود . درحال حاضـر ، فنلاند حـدود 1000 مگاوات از ميـزان توليد برق خود را با استفـاده از سوختهاي فسيلي تامين ميكند .
گرايش مذهبـي : فرهنگ حاكم بر كشور كاملاً عادي است و مردم فنلاند همچون ساير كشورهاي اسكانديناوي از مذهب گريزانند . سكولاريسـم كه در مناطق اسكانديناوي حاكميت شديد دارد ، در فنـلاند بيشتر از ساير كشورهاست .
خودكشـي : آمار خودكشي به تناسب جمعيت فنلاند ، در جهـان رتبه اول را داراست .
ديـن : درحال حاضر بيش از يك سوم جمعيت فنلاند بي دين اند . كودكان فنلاندي وقتي به سن 15 سالگي مي رسند ، مي بايد از لحاظ مذهب ، وضع خود را مشخص كنند يا متعلق به يكي از كليسـاها شوند و يا خود را بي ديـن ثبت نام كنند .
اجتمـاع : از نظر اجتماعي ، جامعه فنلاند ، جامعه آرامي است . فنـلاند يك جامعه امـن است . بهداشت و نظم در زندگي ، كار و محيط اجتمـاع چشمگيـر است . مردمي مهـربان و مودب ، خنـدان و خجالتي به نظر مي رسنـد . اصل بر برائت و اعتمـاد بـه يكديگـر در همه جا حـاكم است . ماشينيسـم بر جامعه فنلاند حاكم است . بيش از حـد براي زندگي مادي و رفـاه تلاش مي كنند . در ميان چنين جامعه اي يك گروه اقليت مذهبي به نام لستـاديولانيـن از شـاخه هاي مذهب پروتستـان وجود دارد كه شديداً پاي بنـد اعتقـادات مذهبي خود هستند . آنـان تنظيم خانواده را رعايت نمي كنند . نيز با غير همكيشـان خود ازدواج نمي كنند و استفـاده از تلويزيون را در منـزل خود حرام مي دانند . زنان در فنلاند ، نقش پر قـدرتي دارند و مردان به شوخـي مي گويند : كليد خانه در دست زنـان است . سيستـم تنظيم خانواده از ماه اول حاملگي ،مادر و فرزند را تحت مراقبت خود دارد . اين سيستم فوق العـاده پيشرفته و فراگيـر و رايگان است . با اين حال ، كسي در پـي بچـه دار شدن نيست . فنـلانديان معتقـدند به تازگي از درخت پاييـن آمده اند با اين حـال ، از نظر مادي پيشرفت عظيمي داشتـه اند .
فنلاند ، اولين كشوري در جهـان بود كه 8 ساعت كار در روز را اعلام كرد و اولين كشوري بود كه در سـال 1906 به زنـان ، حقوق سيـاسي مسـاوي با مردان اعطاء نمـود . تقريباً %30 از بودجه دولت از راه اخـذ ماليات هاي مستقيـم و غيرمستقيـم تامين مي شود . درآمد مردم فنلاند بسيار خوب و مصرف فنلانديهـا بسيار زياد است . براي تشويق توليد كنندگان محصولات داخلي ، محصولات فنـلاندي نسبـت به محصـولات وارداتي گرانتـر است . در فنلاند به جـز نوعي سيب كوچك ، هيچ گونه ميوه درختـي توليد نمي شود ، ولي در عيـن حـال ، اكثـر ميـوه هاي دنيا در فنلاند يافت مي شود . فنلانديهـا مردمي بسيـار سختكوش اند و هر شغلي را از نظر درآمـد مي سنجنـد ، نه نوع كار . يعني يك متخصص فنلاندي اگر بيـكار شود ، بـه رفتگـري نيز مبـادرت مي ورزد . دوچـرخه سـواري در فنلاند به ويژه در تابستـان بسيـار راجع است . پيرمردان و پيرزنان نيـز دوچـرخه سواري مي كنند . سونـا در قديم يك محل مقـدس به شمار مي آمـده و حتـي زنان نيـز در آن زايمـان مي كرده اند .
كشـور ژاپـن
ژاپـن از زنجيـره اي بيش از سـه هـزار جـزيره تشكيل شده است . ژاپـن تا قاره آمريكاي شمـالي بيش از 6000 كيلومتـر فاصلـه دارد .
سـرزمين كوهستـاني : جغـرافياي خاص كشـور ژاپن سبب شده كه مردم ژاپن از يكديگـر جدا باشند . در اغلب جزاير كوه هاي بلندي وجود دارد كه زمين ها را به قسمت هاي كوچك تقسيم و ساحـل شرقي را از كرانه غـربي جدا كرده است . اقليم خاص و كوهستـاني ژاپـن يكي از دلايل است كه مـردم ژاپن ، ديدگاه مقطعـي و خاص براي ايجـاد دولت هاي كوچك و منطقه اي دارند . بيش از %70 سـرزمين ژاپـن كوهستاني است . فوجـي بلندترين قله ژاپن است و ارتفاع آن 4460 متـر است . در اغلب مناطق در طول سـال بيش از 100 سانتي متــر باران مي بارد . در جزيره هونشـو كه منطقـه اي كوهستاني است در سـال بيش از 400 سانتي متـر باران مي بارد . در حالي كه ميـزان بارش در توكيـو فقط حـدود 130 سانتي متـر است . در توكيـو در زمستان فقط چند روز برف مي بـارد ، در حاليكه در جـزيره هوكايدو حدود 130 روز برف مي بارد . ژاپن به دليل بارش فراوان ، پوشش گيـاهي انبوهي دارد . تقريباً دو سـوم ژاپن پوشيده از جنگل است . ژاپن 21 بندر دارد .
جمعيت : در حال حاضـر ژاپـن تقـريباً 125 ميليون نفـر جمعيت دارد و ژاپن هفتميـن كشور پرجمعيت جهـان است .
معـادن : ژاپـن معـادن متعـدد و پراكنده اي دارد ، كه دليل آن توزيع غيريكنواخت ذخاير معـدني و ناهمـواري زمين است . مثلاً زغـال سنگ فقط در هوكايدو و كيوشـو وجود دارد . امروز ژاپـن حدود %70 مواد خـام مورد نيازش از جمله سوخت هاي فسيلي و مواد شيميايي و فلـزي را وارد مي كند ، در حـالي كه صـادرات ژاپـن خودرو ، ماشيـن هاي صنعتـي و دستگاه هاي الكتـرونيكي است . %10 كل صـادرات جهـان متعلق به ژاپن است و آمريكا بزرگترين مشتري ژاپن است . در اواخـر سـال 1998 تفاوت تجـاري آمريكا و ژاپن به 64 ميليـارد دلار رسيد و در اوايل سال 1999 آمريكا به ژاپـن اخطار كرد كه به سر ريز كردن بازارهاي فولاد آمريكا پايان دهـد . صنعتي شـدن باعث شد تا ژاپـن به يك قدرت اقتصـادي بزرگ تبديل شود و شهـرهاي مهـم تاسيس شـود . مثلاً نوبئوكا و مينـاماتـا در جزيره كيوشـو استفاده از مواد خـام منطقه و نيز رودخـانه هاي پرسرعتي كه منبع خوبي براي توليد برق اند ، رشـد كردند و در نتيجه منطقه مناسبـي براي توليد كالا به وجود آمـد .
جغـرافيـا :
وسعت : 780/377 كيلومتـر مربع
خـط ساحلي : 29579 كيلومتـر
آب و هـوا : از نواحـي حاره اي در جنوب تا آب و هواي معتـدل سـرد در شمال متغير است .
وضـع اقليمـي : عمـدتاً كوهستـاني است .
كاربري زمين (سـال 1993) : زمين قابل كشـاورزي %11 ، مراتع و كشتزارهاي دائمي %3 ، جنگل %67 ، غيـره %19
مـردم شنـاسي :
جمعيت (در سـال 1998) : 125 ميليـون نفـر
نـرخ رشد جمعيت (1998) : %2/0
ديـن :آييـن بودا %84 سـاير اديـان %16
بـاسـوادي : %99 جمعيت
اقتصـاد :
نـرخ بيكـاري (1997) : %4/3
عـوامل موفقيت ژاپـن :
1) حمايت دولت از صنعت
2) حفظ روابط خوب خارجـي
3) كاهش چشمگيـر (رشد) جمعيت
4) سرشت سخت كوش و منضبط مـردم ژاپـن
5) رابطـه بي نظيـر كار فرمايان با كاركنـان خود
6) نـرخ پايين جـرايم در ژاپـن
7) معجـزه اقتصـادي نرخ رشـد سـالانه توليد ناخالص ملـي
كشـور فرانسـه
مساحت : 965/543 كيلومتـر مربع (تقريباً يك سـوم خاك ايـران) در غرب اروپا واقع است . مرزهاي آن از شمـال به درياي مانش ، از شـرق به بلژيك ، لوكزامبـورگ ، آلمـان ، سوئيـس و ايتاليا ، از جنوب به درياي مديترانه و اسپـانيا و از غـرب به اقيانوس اطلس محدود مي شود .
%34 از خـاك فـرانسه مناسب براي كشـاورزي است . %27 خاك فرانسـه جنگل و %24 مراتع و %15 باقيمـانده اراضـي بار و شهـرها را تشكيل مي دهـد .
جمعيت : 000/57000 نفـر (در سـال 1991)
كوهستـان : در مرزهاي شرقي فـرانسه كوه هاي آلپ ، ژورا و وژ قرار دارد . قله هاي مهـم آن روزا ، مـاترهـورن ،مون بلان .
مـون بلان بزرگتـرين قله اروپـا و 4810 متـر ارتفـاع دارد .
رودخـانه : چهـار رودخـانه بزرگ فرانسه ، رن ، لـوار ، گارون و سـن
در سـراسـر فرانسه به علت داشتن آب زيـاد و رودهاي بي شمـار ، شبكه اي از كانال هاي آب احداث شـده و بيشتـر رودخـانه به هم متصـل شـده است . اين شبكه آبي براي آمـد و شـد كشتي ها و نيـز آبيـاري زمين هاي كشـاورزي مناسب است .
آب و هـوا : اقليمـي معتـدل است كه به سرسبـزي آن مي افـزايد .
كشـاورزي : %65 خاك كشـور قابل كشـاورزي است .
صنـايع : فولاد ، اتومبيل ، غـذايي ، هواپيمـا سازي ، تجهيـزات برق و مكانيك ، نسـاجي ، شيميايي و نفت .
معـادن : زغـال سنگ ، سنگ آهـن ، بوكسيت ، آلومينيـوم ، سـرب و روي
انـرژي : فـرانسـه داراي ذخـاير اورانيـوم است . دوم سـوم برق آبي فـرانسـه از ناحيه كوهستـاني آلپ تامين مي شود .
فـرانسه ، بعد از آمريكا ، دومين كشور توليد كننده برق هسته اي است . ميزان وابستگي فرانسه به انرژي اتمـي %9/29 ، گاز طبيعي %3/12 ، زغـال سنگ %1/9 و برق آبي %5/5 بوده است .
كشـور عربستـان سعـودي
موقعيت : خـاورميـانه ، هم مرز با خليـج فـارس و درياي سـرخ ، در شمـال يمـن
مسـاحت : 350/240/2 كيلومتـر مربع (سيـزدهمين كشـور جهـان)
خـط ساحلي : 2634 كيلومتـر
آب و هـوا : سـوزان ، بيـابان خشك با تفاوت دمـاي زياد
بلندترين قلـه : جبـل سـودا ، 3151 متـر
منـابع طبيعـي : نفـت ، گاز طبيعـي ، معـادن آهـن ، طلا و مـس
جنـگل : %1
جمعيت : 613/504/21 (درسـال 93)
ديـن : %100 مسلمـان
باسـوادي : %8/62
اقتصـاد : اقتصادي موفق مبتنـي بر نفت با كنترل دولت بر فعاليت هاي عمـده اقتصـادي %26 كل ذخيـره جهـاني نفت را دارد و بزرگتـرين صادر كننده نفت است . بخش نفت حدود %75 درآمـدهاي كشور ، %40 توليد ناخالص داخلي و %90 درآمـد خالص از صـادرات را تشكيل مي دهد . حـدود %35 محصولات عمـده داخلي به بخش خصوصي تعلق دارد . تقريباً 4 ميليون كارگر خـارجي در اقتصـاد عربستـان به ويژه در بخش نفت و خدمات نقش مهمـي را ايفــا مي كنند . كاهش شـديد قيمت نفـت در سـال 1998 ضربه شديدي به اقتصـاد عربستـان بود كه باعث شده محصولات عمـده داخلي حـدود %11 كاهش يابـد و كسـري بودجـه به 3/12 ميليـارد دلار برسـد . در سـال 1999 به دليل پايين بودن قيمت نفـت دولت برنامه هايي را براي كاهش هزينه اعـلام كرد و بخش عمـده اي از اقتصـاد را به بخـش خصـوصي سپـرد . كمبود آب و رشـد سريع جمعيت تلاش هاي دولت را براي خود بسنـدگي در زمينه كشـاورزي محـدود كرده است .
صنعت عربستـان : توليد نفت خـام ، پالايش نفـت ، پتـروشيمي ابتـدايي ، سيمـان ، فولاد ، پلاستيك ، ساختمـان
واردات برحسب شـركاي تجـاري : آمريكا %23 ، انگليس %17 ، ژاپـن %8 ، آلمـان %8 ، ايتـاليا %5 (برآورد سـال 1997)
كمك هاي اقتصـادي : 100 ميليـون دلار (در سـال 93)براي بازسـازي لبنـان ، از سـال 93 عربستـان متعهـد شده براي كمك به فلسطيـن 208 ميليـون دلار اختصـاص دهد .
كشـور ونـزوئلا
رشـد تقاضـاي انرژي در يك كشـور به طور مستقيـم با رشـد اقتصـادي آن كشـور مرتبط است . گرچـه ممكن است وضع ونـزوئلا به خاطر وجود نفـت خيلي خـاص به نظر آيد ، ولي قابل ذكر است كه وجـود منابع طبيعـي به خودي خود تضمين براي توسعه نيست . در ابتـداي قرن ، و ونـزوئلا داراي اقتصـاد معيشتـي بود . شهـرهاي آن كوچك و جمعيت ونـزوئلا به سختـي به 000/100 نفـر بالغ باشـد . قهـوه و كاكائو ، صـادراتي بود كه بيشتـرين ارز خـارجي را براي ونـزوئلا تامين مي كرد . مصـرف انرژي در ونـزوئلا در زمـره كمتــرين نـرخ ها در آمريكاي لاتيـن است . ونـزوئلا سـالانه 7 ميليـون تن زغـال سنگ توليد مي كند .
تمام توجهـات بايد به تغييـر منابع انرژي اوليه و استفاده درست از آن معطوف شود ، زيـرا هر كمبـودي در عرضـه مي تواند عواقب وخيمـي براي سيستـم اقتصـادي داشته باشد . سياست انرژي ملي و آينـده نگـر بايد شامل قيمت گذاري واقعي باشد تا تضميني براي تامين نيازهاي مالي (كه عرضـه انرژي در آينده براي كشـور پديد مي آورد) باشد . بدين ترتيب ، ونـزوئلا قادر خـواهد شـد ارتباط و هماهنگي نزديكي را در برنامه ريزي منابع انرژي خود با استـراتژي كل كشـور براي توسعه برقرار سـازد .
كشـور ونـزوئلا در تلاش است تاسيسـات روشـن و بلند مدت براي انرژي تدوين كند و الگوهاي متنـوع بيشتـري از عرضـه انرژي ايجـاد نمايد و براي كمك به توليد گاز طبيعـي و فرآورده هـاي نفتـي از منـابع ديگـري استفاده كند تا بازار ملي را از استمـرار ذخـاير مطمئن سـازد .
كشـور تايلنـد
مسـاحت : 115/513 كيلومتـر مربع است .
موقعيت جغـرافيايي : تايلنـد از شـرق به كشـور لائـوس و كامبـوج و در بخـش شبـه جزيره اي با خليج تايلند ، از جنوب تا خليج تايلند و شبه جزيره مالايا ، از غرب در قسمت شـبه جزيره اي با خليج بنـگال (اقيانوس هنـد) و برمـه در سرزمين اصلي با برمـه و در شمـال با برمه و لائوس همسـايگي دارد .
جمعيت : (سـال 1986) حـدود 54 ميليون نفـر بوده است .
جـزاير : فوكت جزيره اي با مساحتي برابر سنگاپور است . جـزاير كوچك ديگـري نيز اطراف جزيره اصلي وجود دارد .
آب هـاي داخلي : مهـم ترين رودخـانه هاي تايلند ، چائوفيـا و مكونگ است .
آب و هـوا : سـراسر تايلند در منطقـه آب و هوايي حـاره استوايي است . ريزش باران در مناطق كوهستـاني تايلند حـداكثـر به 5/1 متـر مي رسد .
محصـولات (صـادراتي) : از 1920 به بعـد لاستيك مهم ترين و ارزشمنـد ترين محصـول صـادراتي تايلند بوده است . ذرت و كاسـاوا (كه جايگزين كشت كنف در تايلند است) و شكـر ، بعـد از برنج ، مقـام دوم را از نظر صـادرات داراست . تايلند يكي از بزرگتـرين توليد كنندگان برنـج در جهـان است ..
معـادن : بخش معـدن به طور عمـده بر توليد قطع متمـركز است . تايلند داراي ذخـاير غنـي مانند : ياقوت كبـود ، ياقوت سـرخ ، لعـل ، كوارتس و پشـم سبـز است .
انـرژي : تركيب توليد برق در سـال 1984 عبـارت بود از : گاز طبيعـي %41 ، برق آبي %19 ، لنييت %19 ، سوخت نفتـي %17 و برق وارداتي از كامبـوج %4 .
كشـور تركيـه
مساحت : 580/780 كيلومتـر مربع
جمعيت : 000/000/66 نفـر ( در سـال 2001)
نـرخ باسـوادي : %85
شركاي تجـاري : آلمان %7/18 ،آمريكا %4/11 ، انگليس %4/7 ، ايتاليا %3/6 و فـرانسه %6
مساحت : مسـاحت آن 776720 كيلومتـر مربع است ، كه 752720 كيلومتر مربع آن در آسيـا و 24000 كيلومتر مربع آن در اروپا قرار گرفته است . بنـابراين ، از نظر جغرافيايي تركيه كشور آسيايي است . رودخـانه مارتيـزا ، كه به درياي اژه مي ريزد ، خط مـرزي يونان و تركيه را تشكيل مي دهـد . در آسيـا ، تركيه از طرف شمـال به درياي سيـاه و از سمت مغرب به درياي مـرمـره و درياي اژه و از سوي جنوب به درياي مديتـرانه محـدود مي شود . طول خطوط مـرزي تركيه در خشكي 2632 كيلومتـر و سـرحدات دريايي آن 7268 كيلومتـر است .
رودخـانه : در كشـوري كه خشكـي سـراسر آن را فرا گرفته است . آب نقش مهمـي را در سرنوشت آن بازي مي كند . بسياري از رودخـانه ها هنگام پرآبي حالت سيـلابي دارد كه جريان آنها فوق العـاده سريع و نامنظم است . بسيـاري از رودخـانه ها به حالت سيلاب و يا آبشـار است كه در كوه هاي شمـال جريان دارد و به درياي سيـاه مي ريزد . مهـم ترين رودهاي تركيه عبارت است از :
1) ماريتـزا (درتراس) به طول 490 كيلومتـر كه در سـرحد تركيه و يونان قرار دارد و يكي از شاخه هاي آن به طول 200 كيلومتـر به نام ارژن معـروف است .
2) سـوزو لـوق (در مغـرب آناتولي) به طول 260 كيلومتر ، گديـز به طول 350 كيلومتـر ، منـدرس كوچك به طول 140 كيلومتـر و منـدرس بزرگ به طول 215 كيلومتر . تمام اين رودهـا به درياي اژه مي ريزد .
3) دالامـان 156 كيلومتر ، كوپـرو 156 كيلومتـر ، گوق سـو 245 كيلومتـر ، سيحـان 516 كيلومتـر با شاخه هايي به نام زامانتـي سويو – گوق سـو ، جيحـان 474 كيلومتر و آزي نهـر (100 كيلومتـر از آن مرز تركيه را تشكيل مي دهـد) . اين رودهـا وارد درياي مديترانه مي شـود .
4) رودهايي كه به درياي سيـاه مي ريزد : چـوروه 368 كيلومتـر ، مصب آن در باتوم در خاك روسيه است . يشيـل ايرمـاق 416 كيلومتـر ، شاخه هايي مانند كلتيك 356 كيلومتـر از سمت راست و چكـرك 276 كيلومتر از سمت چپ سبب پرآبـي مي شود . قـزل ايرماق به طول 1151 كيلومتـر(با شاخه هايي مانند گوق ايرماق 190 كيلومتر از سمت چپ و ديليـج ايرماق 308 كيلومتـر از سمت راست) ، فيليوس چـاي 185 كيلومتـر ، ساكاريا به طول 790 كيلومتـر كه شاخه هايي به شرح زير دارد : پورسوق 280 كيلومتـر ، آنـكارا چاي 140 كيلومتـر ، چبق چـاي 70 كيلومتر ، واوا 110 كيلومتـر و آلاداغ 110 كيلومتـر و گوق سـو 110 كيلومتـر بدان ملحق مي شود .
5) دو رود بزرگ خاور نزديك يعني دجلـه و فرات از رشته كوه هاي شرقي آناتولي سرچشمه مي گيرد . رود فرات به طول 2800 كيلومتـر ، 953 كيلومتـر آن در خاك تركيه جريان دارد و شاخه هاي متعـددي بدان مي ريزد از جمله : مراد نهـري (614 كيلومتـر) ، توخمـا (196 كيلومتـر)و پيـري سو (235 كيلومتر) . از 1900 كيلومتـر رود عظيـم دجله 452 كيلومتـر آن در خاك تركيـه است و مهـم ترين شاخه هاي آن عبارت است از : بوتان چـاي 226 كيلومتـر و زاپ سويو 184 كيلومتـر .
6) قـره سو به طول 120 كيلومتـر كه به درياچـه وان مي پيوندد . سومين رودخـانه مهمي كه از مشـرق آسيـاي صغيـر سرچشمه مي گيرد رود ارس است . اين رود كه طول آن 920 كيلومتـر است ، پس از آنكـه مسافت 435 كيلومتـر را در خاك تركيه طي كرد به سوي درياي خـزر جريان مي يابد .
درياچـه ها : تركيه درياچـه هاي زيادي دارد . بزرگتـرين درياچـه به نام وان در مشـرق آناتولي به مساحت 3764 كيلومتـر مربع است . نيـز درياچـه نمك ( به تركي دوز) به مساحت 1620 كيلومتـر . درياچـه هاي ديگر : بـي شهـر ، اگريـدير ، ايـزنيك ، مانيـاس ، بوردور ، آجـي ، آپوليونت . آپوليونت تنهـا درياچه اي است كه با دريا هم سطح است و يكي از نادرترين درياچه هاي كشور تركيه است .
معـادن : تركيه داراي معـادن كروم (در آناتولي) ، بوكسيت (Bauxite) ،مس ، ذغال سنگ (در امتـداد كرانه هاي درياي سيـاه در ناحيه اركلي و زونگولـداغ) ، سنگ آهـن (به مقـدار كم) و لينيت است .
نفـت : تركيه ذخـاير نفتي قابل ملاحظه اي ندارد .
بنـدرها : ارگلي ، بنـدر زغـال سنگ كه توسط يك مـوج شكـن با 775 متـر طول محـافظت مي شود . از بنـدرهاي ديگـر ، اسكنـدرون ، ترابوزان ، اينبـولو ، آمـاز راوسامسـون ، مـرسن ، بندر كوچك آلانيـا و آنتـاليا را مي توان نام برد .
كشـور تونس [3]
مساحت : 150/164 كيلومتـر مربع
جمعيت (سـال 1986) : 000/200/8 نفـر
موقعيت جغـرافيايي : تونس از شمال و شـرق به درياي مديترانه ، از غرب با الجـزاير و از جنوب شرقـي با ليبـي همسـايه است . نيـز از شمـال به كوه هاي اطلس و از جنوب به مناطق صحـرايي محـدود مي شود .
آب و هـوا : (معتـدل دريايي و خوش آب و هوا ترين كشور شمال آفريقـاست) آب و هواي تونس مديتـرانه اي و صحـرايي است .
كشـور تانزانيـا
عرضـه انرژي و توسعه اقتصـادي به يكديگـر كاملاً وابستـه است . برنامه ريزي انرژي بايد با برنامه ريزي اقتصـادي ملي همـراه شود .
- بهبـود تكنولوژي .
- بازنگـري در تركيب انرژي براي موفقيت در صـرفه جويي انرژي .
- ترغيب كليه مشتـركين برق به انجـام مديريت مصرف برق و تغيير الگوي مصرف .
- انتقـال از اقتصـاد وابستـه به نفت به اقتصـادي كه تركيبي از انرژي هاي گوناگون تكـيه داشت باشد .
- توسعه نيروگاه هاي آبي و ساخت نيروگاه هاي كوچك آبـي .
- تانـزانيـا داراي منابع گوناگون انرژي است و حـدود %90 كل مصرف انرژي خود را از طريق هيـزم تامين مي كند .
- پيشرفت در زمينه انرژي هاي تجـديدپذير .
- كاهش هر چه سريعتـر وابستگي به نفت و توسعه نيروگاه هاي برق آبي و ذغال سنگي ، به خـاطر منابعـي كه تانـزانيا دارد .
- شناسايي محل هـاي مناسب براي احداث نيروگاه هاي آبـي .
- صـادرات آمونيـاك / اوره كه سـود قابل ملاحظـه اي براي تانـزانيا دارد .
كشـور ايتـاليـا
موقعيت جغـرافيايي : آب و هواي معتـدل مديترانه اي است . در وجزيره اصلي دارد ، سيسـيل و سـاردني . زمستـان هاي ملايم ، تابستـان هاي گرم ، بارندگي كافي در بهـار و پائيـز باعث سـرسبـزي آب و هـواي ايتـاليا شـده است .
جمعيت : 000/58000 نفـر (سـال 1992) مهـاجرت ايتاليـايي هـا به علت نداشتن زمين هاي كشـاورزي كافي و ديگـر منـابع اقتصـادي و رشـد سريع جمعيت بوده است .
آب هـاي داخلي : درياچـه هاي مهـم و مشهـور آن : گاردا ، ماجيـور ، كومـر ، ايزئو ، تراسيمنـو ، بوسينـا ، براچينـانو و ويكـو ، كه بزرگترين آن گاردا 372 كيلومتـر مربع وسعـت دارد . از نظر پستـي و بلنـدي و آب و هـوا به سه منطقـه تقسيم مي شود : منطقه آلپ ، منطقه جلگه پـو ، منطقه شبه جـزيره اي و جـزيره اي .
رودهـا : بزرگتـرين آن پو است كه پس از طـي مسيـري حدود 652 كيلومتـر به درياي آدرماتيك مي ريزد . رود آديچـه (410 كيلومتـر) ، رود تيبـر (405 كيلومتـر) ، رود آرنـو (241 كيلومتـر) و ولتـورنو (175 كيلومتـر) ، كه همگـي از كوه هاي آپنيـن سرچشمـه گرفته و به درياي تيـرنه مي ريزد .
خليج هـا : ايتاليـا سواحل بسيـار طولاني و قابل كشتيـراني دارد . خليج هـاي مهـم آن : تريسـت ، ونيـز ، مانفـردونيـا ، اسكوئيـلاس ، كاتـانيا ، نوتو ، جنـوا ، سـالرنو ، پلي كاستـرو و سنت اوفميـا .
معـادن : بوكسيت ، روي ، آهـن ، نفت خـام ، زغـال سنگ
كشـاورزي : %80 ايتـاليا كوهستـاني است و وضع كشـاورزي نامسـاعدي دارد . اغلب فرآورده هاي كشـاورزي صـرف تامين حداقـل داخلي مي شود . ايتـاليا دومين كشور توليد كننـده زيتـون در جهـان است و محصـول سالانه آن حدود 3 ميليـارد و 400 ميليـون كيلوگـرم است .
انرژي : بيش از %80 نيـازهاي انرژي خود را از طريق واردات تامين مي كنـد . منابع قابل انرژي عبـارت است از : برق آبـي ، زمين گرمايـي و برق اتمـي . بنگـاه ملي نيـروي برق بر توليد برق ، واردات ، تبـديل ، انتقـال ، توزيع و فـروش كل برق توليد شـده در ايتـاليا ، اعـم از توليد نيروگاه هاي آبـي ، حـرارتي يا اتمـي در سـراسـر كشـور نظارت مي كند . با آنكـه ايتـاليا 3 نيروگاه اتمـي دارد ، هنـوز بخشي از برق موردنيـاز خود را از فـرانسـه وارد مي كند .
توليد ناخالص داخلـي : ميـزان توليد ناخالص داخلي در سـال 1989 برابر 990/091/1 هـزار ميليون ليـر بوده است .
كشـور نيجـريه
جمعيت : 120 ميليون نفـر (پرجمعيت ترين كشـور آفريقـاست) .
مساحت : 923768 كيلومتـر مربع
موقعيت جغـرافيايي : واقع در سـاحل غربي آفريقـا، بين كامرون ، نيجـر ، چـاد و بنيـن
كوهستـان : بلنـدترين قله چـل به ارتفـاع 2040 متـر است .
آب و هـوا : نسبتـاً گـرم
رودهـا : نيجـر ، آنامبـرا ، كراس ، گون گولا ، هاديجـا ، كادونـا ، اوگون و ... .
جنـگل : چهـار پنجـم نيجـريه جنگل است .
انـرژي : داراي ذخـاير فراوان نفـت و گاز است .
صنـايع : لاستيك سـازي ، آلومينيـوم ، قلـع و سيمـان .
كشـور اروگوئه
مساحت : 220/176 كيلومتـر مـربع
جمعيت : 3 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : واقع در جنوب شـرقي سـاحل آمريـكاي جنوبي
آب و هـوا : معتـدل
رودهـا : رود اروگوئـه ، ريودلاپـلاتا
كوه هـا : هـائدو و گـراند
كشـور گرجستـان
مساحت : 700/69 كيلومتـر مربع
جمعيت : 6/4 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : كشـوري در قفقـاز و در منطقـه اوراسيـا كه مرز ميان اروپـا و آسيـاست واقع است .
كوهستـان : كوهستـاني (دو سوم آن كوهستـان است) . بلندترين قله :5069 متـر(كوه شخـارا)
بـارندگي : پـر باران
توليد ناخالص داخلي : (كل :516/20 ميليـارد دلار ، سـرانه : 694/4 دلار)
منـابع طبيعـي : زغـال سنگ ، نفـت ، منگنـز ، فلـزات غيـر آهنـي
نيـروگاه : از آب رودخـانه هاي كوهستـان براي توليد برق و آبيـاري اراضـي كشـاورزي استفـاده مي شود .
كشـور اتيـوپي
مساحت : 300/104/1 كيلومتـر مربع
جمعيت : 74 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : در شـرق آفريقـاست .
آب هـا : (%7/0)
توليد ناخـالص داخلـي : 07/55 ميليـارد دلار است . %80 مـردم در بخش كشـاورزي كـار مي كنند .
رودهـا : آبـايي (نيـل آبي) ، آواش ، شبيلـي ، جنـالي و تسـكازي
آب و هـوا : نسبتـاً خوب
بـارندگي : نسبتـاً خوب
كوهستـان : بلنـدترين قلـه 4620 متـر
دريـاچـه : بزرگتـرين درياچـه آن تانا (2600 كيلومتـر مربع) است .
معـادن : مگنـز ، قلـع ، مـس ، طلا ، نمـك
صنـايع : صنايع غـذايي ، قنـد سـازي و صنـايع استخـراجي
كشـور مغولستـان
مساحت : 000/565/1 كيلومتـر مربع
جمعيت : 3 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : در مركز آسيـاست
منـابع طبيعـي : نفت ، سنگ آهـن ، مـس ، روي ، طـلا واقع است
آب هـا : %5/2
ملاحظـات : مغولستـان از عقب مانده ترين كشورهاي دنيـاست و فرهنگ مردم آن از روزگار كهـن تا به امروز چندان تغييـري نكرده است .
كشـور ارمنستـان
مسـاحت : 800/29 كيلومتـر مربع است .
جمعيت : 2/3 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : در قفقـاز جنوبـي در ميـان درياي سياه و درياي خـزر واقـع است كه مرز ميـان آسيـا و اروپـا محسوب مي شود .
كـوه : يك كشـور كوهستـاني است .
بارندگـي : پـر باران است .
درياچـه : بزرگتـرين درياچـه آن درياچه سـوان است كه آب شيرين دارد .
توليد ناخالص داخلي (برآورد 2008) : (كل :19/298 ميليـارد دلار ، سـرانه 5/437 دلار)
برابري قدرت خريد
كشـور قـزاقستـان
مسـاحت : 300/717/2 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 15 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : در آسيـاي ميـانه واقع است . سواحل شمال شـرقي درياي خـزر در خاك آن كشـور قرار دارد و بزرگتـرين كشـور محصـور در خشكـي در دنيـاسـت .
آبهـا : %7/1
منـابع طبيعـي : صاحب دومين منابع بزرگ در اورانيـوم ، كـروم ، روي و سـرب و سومين جايـگاه در منگنـز ، چهـارمين در مس و در مورد زغـال سنگ ، آهـن و طلا نيـز جـز ده كشـور اول دنيـا قرار دارد و يازدهميـن رتبـه را در منـابع بزرگ نفت و گاز طبيعـي داراست .
كشـور تاجيكستـان
مسـاحت : 100/143 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 7 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : واقـع در آسيـاي ميـانه است .
توليد ناخالص داخلي : (كل : 712/3 ميليـارد دلار ، سـرانه : 842/1 دلار)
برابري قدرت خريد
كوهستـان : كوهستـاني است . بلندترين قله آن قله اسماعيل ساماني برابر 7495 متـر است .
بارندگي : سـرسبـز با بارندگي فراوان (و صـادر كننده آب و برق به ساير كشورهاست) .
اقتصـاد : تاجيكستـان فقيـرترين كشور در ميـان جمهـوري هاي سابق اتحـاد شوروي است . در سـال 2005 ، توليد ناخالص ملـي آن نزديك به 2 ميليـارد دلار بود .
كشـور قرقيـزستـان
مسـاحت : 198500 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 5 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : در شمـال شـرقي آسيـاي مركزي واقع است .
آب و هـوا : معتـدل كوهستـاني ، بهـار و تابستـان معتـدل و زمستـان آن سـرد است .
كشـور بلغـارستـان
مسـاحت : 912/110 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 9 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : بلغـارستـان در جنـوب شـرقي اروپـاست .
آبهـا : %3/0
توليد ناخالص داخلـي : (كل : 805/93 ميليـارد دلار ، سـرانه : 372/12 دلار)
(برآورد سـال 2008 )
بنـدر : بنـدر مهـم آن وارنـا نـام دارد .
كشـور چيـن
مسـاحت : 596000/9 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 000/000/322/1 ميليـون نفـر (برآورد سـال 2007)
موقعيت جغـرافيايي : در شـرق آسيـاست . (پرجمعيـت ترين و يكي از وسيـع ترين كشـورهاي جهــان است) .
آبهـا : %8/2
آب و هـوا : بسيـار متنـوع
كشـور شيلـي
مساحت : 756950 كيلومتر مربع است .
جمعيت : 17 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيائي : در آمريكا جنوب است .
آبهـا : % 7./1
كشـور كويـت
مساحت : 818/17 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 5/3 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : كشـور كوچكي در خاورميـانه است كه بين عراق به عربستـان سعـودي و آبهـاي خليج فـارس واقع شده است .
خط ساحلي : 462 كيلومتـراست .
آب و هوا : تابستان بسيار گرم و زمستـان نسبتـاً سرد . اختلاف دماي زياد شب و روز
منابع طبيعي : نفـت ، گاز طبيعـي
آبهـا : جـزئي است .
كشـور ليتـواني
مساحت : 300/65 كيلومتـر مربـع
جمعيت : تقـريبـاً 4 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : جمهـوري ليتـواني در سـاحل شـرقي درياي بالتيـك و شمـال شرقي اروپـا قرار دارد .
رودهـا : نمـوناس (937 كيلومتـر) ، نريـس (510 كيلومتـر) ، ونتـا (350 كيلومتـر) ، سسـوپ (298 كيلومتـر) ، اسـونتويي (246 كيلومتـر) و مي نـي يـا (213 كيلومتـر) .
معـادن : ليتـواني داراي ذخـاير كوچك نفت ، گاز طبيعـي و زغـال سنگ نارس (تـورب) است . اين كشـور شديداً به واردات مواد خـام و انواع سوخـت (نفت ، گاز طبيعـي و زغـالسنگ) وابستـه است .
كشـاورزي : با وجود مـزارع دولتـي و مـزارع اشتـراكي ، كشـاورزي به صورت سرمايهگذاري مشتـرك درحال توسعه است و كشـاورزي به صورت تعـاوني نيز درحـال شكلگيـري است .
انـرژي : 60درصـد برق ليتـواني از طريق نيـروگاه اتمـي ايگنـالينـا ، 6/38 درصـد برق از طريق نيروگاه هاي حـرارتي و 4/1 درصـد نيـز از طريق نيروگاه هاي آبـي تامين مي شود .
صنـايع : برق ، شيميـايي ، پتـروشيمـي ، ماشيـن افـزار ، چـوب ، كاغـذ ، مصـالحساختمـاني و صنـايع غـذايي .
اقتصـاد : اقتصـاد ليتواني بر پايه مالكيت خصـوصي و آزادسـازي فعاليت اقتصـادي افـراد استوار است . ليتـواني يك كشـور صنعتـي – كشـاورزي است . %30 نيروي كـار ليتـواني در بخش كشـاورزي اشتغـال دارند . در سـال 1992 دولت ليتـواني برنامه اصلاحـات اقتصـادي را با هماهنگي و حمايت صنـدوق بين المللـي پول آغـاز كرد و هدفـش ايجـاد ثبات بيشتـر پولي و اقتصـاد ملي از جملـه توازن بودجـه ، رسيـدن به قيمت بـازار آزاد يا واقعـي شـدن قيمت ها ، خصـوصي سازي و اصـلاح نظام بانكي بود . در سـال 1993 ، ليتـاس پول جـديد ملي ليتـواني در نظام پولي و اقتصـادي اين كشـور به گردش افتـاد . يك ليتـاس برابر يك صد سنتـاس است .
نـرخ برابر ليتـاس با پونـد و دلار (در سـال 1993) :
1 پـوند = 8 ليتـاس
1 دلار = 5/4 ليتـاس
ملاحظـات : درپـي فروپـاشي شوروي سـابق و استقـلال جمهـوري ليتـواني ، تشكيل انجمـنهـاي مذهبـي و فعاليت آنهـا آزاد شـد . دولت ليتـواني كليسـاهـا را به رسميت شنـاخته ، ولي با وجـود اين ، هيچگـونه مذهب رسمـي در اين جمهـوري وجود ندارد . در ليتـواني ، آموزش تا 16 سـالگي اجبـاري است . آموزش در مـوسسـات دولتـي در تمـام سطوح رايگان است .
ليتـواني براي نيـروگاه هستـه اي خود وابستـه به سوخت هستـه اي روسيـه است . روسيـه قيمت سوخت هستـه اي خود را به قيمت جهـاني افزايش داده و اين امـر باعث افزايش ديـون خارجـي ليتـواني شده است . روسيـه از اين موضـوع آگاه بوده و از آن به عنـوان ابـزاري براي فشـار بر ليتـواني استفـاده مي كند .
همكاري اقتصـادي با ايران : ليتـواني علاقمنـدي خود براي خريد نفـت از ايران ، همكاريهاي شيـلات و ساخت دكلهـاي شنـاور را اعلام كـرده است . ليتـواني از پتـانسيل خوبـي در زمينـه پزشكي ، معمـاري ، فيـزيك و ميكروبيـولوژي برخودار است . از اينـرو ، تبـادل استـاد و دانشجـو در اين زمينـه مفيـد به نظـر مي رسـد .
كشـور اتـريش
مساحت : 83857 كيلومتـر مربـع
جمعيت : تقـريبـاً 8 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : اتريش در نيمكـره شمـالي و نيـمكـره شرقي در مركز قاره اروپـا قرار دارد . اتريش به عنوان نگين كشـورهاي اروپـايي ، محـل تلاقي راههـاي تجـاري ، ترانزيتـي و فرهنگـي تمام اروپـاست .
عوارض طبيعـي : اتريش به كشـور آلپ و دانوب معـروف است . اتريش سرزميني كوهستـاني است . قلـه گروس گلوكنـر با 3797 متـر ارتفـاع ، بلندترين قلـه آن است . سـه چهـارم اتريش كوهستـاني و يك چهـارم آن زمينهـاي همـوار است .
جنـگل : %44 از كل مسـاحت اتريش را جنگلهـاي انبـوه پوشـانده است .
آب و هـوا : متفـاوت و متنـوع است . ميـزان بارندگي حـدود 600 ميلي متـر در سـال است .
رودهـا : دانوب ، انـس ، اين و دراو . حـدود 351 كيلومتـر از رود دانوب ،كه طولاني ترين رود اروپـاست ، در خاك اتريش جـريان دارد .
دريـاچه : بزرگتـرين درياچـه اتريش ، نوي زيدلر با مسـاحت 319 كيلومتـر مربع است .
شهـرهـاي مهـم : وين ، زالس بورگ ، اينـزبروك ، لينتـس و گراتـس .
كاهش جمعيـت : همـزمان با كاهش جمعيت ، نرخ زاد و ولد ، مرگ و ميـر و نيـز ازدواج كاهش يافتـه است . مهمترين عوامل تاثيـرگذار بر افزايش جمعيت اتريش ، كاهش شديد نرخ مرگ و ميـر و افزايش جمعيت پنـاهندگان غيـراتريشـي است . اتريش در دهـه هفتـاد بيشتـرين شمـار پنـاهندگان (به غيـر از كشـورهاي شرقـي) را به خود اختصـاص داد .
منابع طبيعـي : معـادن بزرگ زغـالسنگ (در گـراتس) يكي از بزرگتـرين منـابع ثروت كشـور محسوب مي شود . ذخـاير مس ، نقـره و معـادن فيـروزه و خاك نسـوز داراي اهميت حيـاتي است . درحـال حاضـر ، زغـالسنگ ، نفت خـام ، مـس و آلومينيـوم بيش از سـاير منـابع استخـراج مي شود .
اقتصـاد : نظام اقتصـادي جمهـوري فـدرال اتريش ، نظام اقتصـاد آزاد است . اقتصـاد اتريش به علت داشتن موقعيت خاص جغـرافيايي و منـابع طبيعـي به كشـاورزي ، بهـره برداري از معـادن و نيـز صنـايع ، جنگلـداري و جهـانگردي بستـگي دارد .
%20 از مسـاحت اتريش را زمينهـاي قابل كشـت و %29 آن را باغهـا و مراتع تشكيـل ميدهـد . بخش كشـاورزي در اتريش بر مبنـاي تشكيل شركتهـاي تعـاوني اداره مي شود و اتريش از نظـر تعـاون يكي از كشـورهاي نمـونه اروپـاست .
صنـايع : ماشيـن سازي و فولاد سـازي ، صنـايع فلـزي و مكانيكي ، خودرو سـازي ، صنـايع برق ، ريختـه گري ، پوست و چـرم ، نسـاجي و پتـروشيمي .
انـرژي : اتريش داراي نفت خـام و گاز طبيعـي است . به علاوه ، اتريش در كار سـدسـازي براي توليد برق ، تخصـص و تجـربه كافي را دارد . اتريش با كشـورهاي ديگـر تبـادل انرژيالكتـريكي نيـز دارد .
ملاحظـات : مردم اتريش اختـلاطي از اسـلاوهـا ، ايتـاليايي هـا و مجـارهـا هستند و بنـابراين خالص نيستند . طبق قوانيـن اتريش ، هـر نوجـوان 14 سـاله مي تواند مذهب خود را آزادانـه انتخـاب كند .
اتريشـيها شب عيـد سـال را به آوازخـواني ، طالع بينـي و نمـاز نيمه شب سر مي كنند . كمي سـرب را در يك قاشق روي شعلـه شمع مي گيرند تا آب شود . بعـد سرب مذاب را در يك فنجـان آب سـرد مي ريزند . آنـگاه مادران از روي شكلي كه سـرب در آب به خود ميگيـرد ، آينـده فرزندانشـان را پيشگـويي مي كننـد . تعطيـلات و اعيـاد رسمـي در اتريش فقط 11 روز اسـت .
جهـانگردي و گردشگـري يكي از صنـايع پردرآمـد اتريش است و درآمـد حاصل از آن كمـك شـايـاني به اقتصـاد كشـور اتريش است .
كشـور كره شمـالي
مساحت : 120538 كيلومتـر مربـع
جمعيت : 27 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : كـره شمـالي در نيـمكره شمالي ، نيـمكره شرقي ، شرق قاره آسيـا ، كنـاره غربي درياي ژاپـن و شرق خليـج كره و در همسـايگي كشـورهاي كـره جنوبي در جنـوب ، چيـن در شمـال و شمـال غربي و روسيـه در شمـال شرقـي واقع شده است .
خط سـاحلي : 2495 كيلومتـر
كوههـا و جنگلهـا : %75 كره شمـالي را كوه و جنگل پوشـانده است . بلندترين قله آن پائكتـو و ارتفـاع آن 2744 متـر است .
دريـاچه هـا : بك تـو ، چـان نيـون ، سـوبون ، عـلاوه بر آن ، 1700 دريـاچه مصنـوعي نيـز دارد كه براي آبيـاري و كشـاورزي مورد استفـاده قرار مي گيـرد .
رودهـا : تومـن ، يالو ، چونگ چـون ، تائـهدونگ و يسـونگ
آب و هـوا : در زمستـان بسيـار سرد است و در تابستـان مرطوب و بـاراني و گرم است . بارندگي سـالانه 1120 ميلـي متـر است .
معـادن : زغـالسنگ ، سـرب ، روي ، تنگستـن ، جيـوه ، فسفـر ، طـلا ، نقـره و كربنـات منيزيـم .
انـرژي : از نفت ، زغـالسنگ و انرژي هستـه اي براي تامين انرژي استفـاده مي شود . سهـم نيروگاههـاي آبي در تامين برق كشـور حـدود %5/12 است .
ملاحظـات : زبـان رسمـي و رايج زبـان كره اي است و داراي لغـات چينـي زيادي است . ازنظـر گـرامر شبيـه ژاپني است . زبـان كره اي داراي 40 حرف الفبـاست(21 حرف صـدا دار و بقيـه بي صـداست.) %8/99 مـردم كره شمـالي از نـژاد مغـول و %2 بقيـه از نـژاد چينـياند.
براي جلوگيـري از تولد نوزادان ناقص ، زنـان باردار را سونوگرافـي ميكننـد و درصـورت مشـاهده نوعـي نشـانه غيـرعـادي ، جنيـن را از بيـن مي برند . در اين كشـور ، زن آزاد است و در كليه فعاليتهـاي اجتمـاعي و سيـاسي مي تواند شركت كنـد و تا مقـام وزارت ترقـي كند . نيـز از وجـود زنـان در كارهاي سنگيـن ماننـد راننـدگي اتوبوس ، قطار ، كار با ماشيـنهـاي صنعتي ، كارهـاي ساختمـاني و ماننـد اينهـا استفـاده مي شـود . سـن ازدواج براي دختـران 25 سـال و براي پسـران 27 سـال است . دختـر يا پسـري كه قبل از رسيـدن به سن قانوني ازدواج كنـد ، از مـزاياي اجتمـاعي محـروم مي شود . نيـز ازدواج درحيـن تحصيـل در دانشگاه ممنـوع است و در صـورتي كه فرزند نامشـروعـي متولد شـود به نام مـادر ثبت مي شود و پدر كودك ، موظف به ازدواج با مادر كودك اسـت .
در كـره شمـالي ، طلاق پـديده اي بسيـار نكوهيده شمـرده مي شود و آمـار طلاق بسيـار كم است . درضمـن ، طلاق زنان هنگـام حاملگـي و زناني كه كودكان زير يك سـال دارند مجـاز نيست . تعطيـلات و اعيـاد رسمـي در كـره 9 روز است . عبـاراتي چون «خودبـاوري» ، «افـزايش توليد زغـالسنگ» ، «راه انـدازي تمام نيروگاه ها با ظرفيت كامل» ، «افزايش توليد فولاد» ، «افزايش صـادرات و توليد كالاهـاي صـادراتي» ، «درختـكاري هرچـه بيشتـر و تبـديل زمينهـا به جنـگلهـاي سرسبـز» ، «مديريت زمـان و تحقيـق درخصوص منـابع دست نخـورده» و ماننـد اينهـا شعـارهاي اقتصـادي مردم كره شمـالي است .
سـرزمين كره حـدود 2000 سـال قبل از ميـلاد مسيح ، براسـاس يك افسـانه ، توسط شخص افسـانه اي به نام تان گان كشف شـد . قبل از ميـلاد مسيح يك سـردار فراري به نـام ويمـن قدرت را در كـره به دست گرفت ، امـا طولي نكشيـد كه امپـراتوري هـان در چيـن ، حكومت وي را سرنگون سـاخت و كره جزئي از امپـراتوري چيـن شـد . حـدود سـال 350 ميـلادي سـه سلسلـه سلطنتـي شيـلا در جنوبشـرقي ، گوگوريـو در شمـال و پاكچـه در جنوبغـربي تشكيل شـد . در هميـن ايام آييـن بودا و كنفوسيـوس در كـره رواج يافت . دولت شيـلا ، ابتـدا سلسلـه پاكچـه و سپـس گوگوريـو را شكست داده ، خـاك آن دو كشـور را به خـاك خود ضميمـه كرد .
طي حكومت سلسلـه ” يـي “ 26 پـادشـاه به قدرت رسيـدند . پايتخـت اين سلسلـه هـانيونگ يا سئـول امروزي بود . ژنـرال يـيسونگگـي نام چوسـان (نام كنـوني كـره شمـالي) را براي سرزمين كره انتخـاب كرد و مرام كنفـوسيـوس را به عنـوان دكترين يا آييـن رسمـي كشـور قبول كـرد . در سـال 1948 سرزميـن كره رسمـاً به دو قسمـت كـره شمـالي و جنـوبي تقسيـم شـد .
كشـور ميـانمـار (برمـه [4] )
مساحت : 676552 كيلومتـر مربـع
جمعيت : 50 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : در منطقـه جنوب شـرق آسيـا واقع است . از مشـرق با هنـد و بنگلادش و از جنـوب غربي با چيـن هم مـرز است و داراي سـاحلي طولاني با خليـج بنـگال و درياي آنـدمان است . اين كشـور 1930 كيلومتـر سـاحل دارد .
رودهـا : رودهـاي اصلي آن ايـراوادي كه بيـش از 1000 كيلومتـر آن قـابل كشتيـراني است . رود سـالوين و صـدهـا رود بزرگ و كوچك .
دريـاچـه : بزرگترين درياچـه آن اينلـه است كه 161 كيلومتـر مربع مسـاحت دارد .
جنگل : حـدود %40 از سـرزمين برمـه از جنگلهـاي انبـوه پوشيـده شـده است .
كشـور زلانـدنو
مساحت : 268112 كيلومتـر مربـع
جمعيت : 4 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : زلانـدنو در 1750 كيلومتـري جنوب شـرقي استـراليـا واقع است و دور افتـاده ترين كشـور بااقتصـاد پيشـرفته در جهـان است .
جـزاير : زلاندنو جـزاير بسيـار زيـادي دارد .
كوههـا : رواپهـر ، تاراناكي ، كـوك ، تاسمـان ، دامپيـر ، سيلبـرهورن و انگاوروهـوئـه .
رودهـا : رانگيتـايكي ، وايهـو ، موهـاكا ، اناگارو رورو و بسيـاري رودهـاي ديگر .
دريـاچـه : مهـمترين آن تاوپـو ، ته آنـاو ، واكاتيپـو و وانـاكا است .
آب و هـوا : معتــدل و مرطـوب
شهـرهاي مهـم : پايتخـت آن ولينگتـون و شهـرهاي مهـم آن آكلنـد ، ولينگتـون ، كريسـت چـرچ ، دونـدين و هاميلتـون است .
بنـدرهـا : وهـانگاري ، آكلنـد ، ولينگتـون ، تارانگا ، پـورت تاراناكـي و جزاينهـا .
معـادن : آهـن ، طلا ، تنگستـن ، مـس ، سـرب ، روي ، نقـره ، منگنـز و اورانيـوم .
كشـور موزامبيك
مساحت : حـدود 801 كيلومتـر مربـع
جمعيت : 17 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : در جنوب شـرقي قاره آفريقـا و در مجـاورت اقيـانوس هنـد و از شمـال به تانزانيـا و از جنوب به آفريقـاي جنوبي و از غـرب به مالاوي ، زامبيـا و زيمبـاوه محـدود است . اين كشـور حـدود 400 سـال مستعمـره پرتغـال بوده است . موزامبيك از نام سلطـان موسي السمبيـك ، كه در جـزيره موزامبيك سـاكن بوده ، برگرفتـه شده است .
آب هـاي داخلي : درياچـه هاي متعـددي دارد كه بزرگتـرين آن نيـاسـا به وسعـت 30600 كيلومتـر مربع است .
كوههـا : متـه بينگا ، گـورو ، چيـره ، لاگـو ، سـانگا ، لوجـلا
جنـگل : %90 كشـور پوشيـده از جنگل و گيـاه است . داراي 5/4 ميليـون هكتـار جنـگل انبـوه است .
بنـدرهـا : ماپـوتـو ، بيـرا ، ناكالا .
معـادن : زغـالسنگ ، بوكسيـت ، آهـن ، مـس و نمـك ، گاز طبيعـي و منابع آبـي فراوان .
كشـور ارتيـره
مساحت : 751 كيلومتـر مربـع
جمعيت : 5/3 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : ارتيـره در شمـال اتيـوپي و در كنـار درياي سـرخ قرار دارد .
رودهـا : گاش ، بـاركـا و تـي كـز
شهـرهـاي مهم و بنـدرهـا : اسمـره پايتخـت آن است . شهـرهـا : كـردن ، منـدفـرا ، اگـردات ، بارنتـو ، كارورا ، تسـني ،ادي گـري . اسـاب و مسـاوه دو شهـر بنـدري است .
معـادن : مـس ، طـلا ، پتـاس و سنگ آهـن
انـرژي : چنـد سـد در شهـرهاي اسـاب ، مسـاوه ، اسمـره و كـرون وجـود دارد .
[1] . Cyprus
[2] . Croatia
[3] . Tunisia
[4] . Myanmar (Burma)
مسـاحت : 964/449 كيلومتـر مربع
موقعيت جغرافيـايي : سوئد از شمال شرقي با فنلاند و از غرب و شمال غربي با نـروژ مرز زمينـي دارد . از شرق به خليج بوتينـا ، از جنوب شرقي به درياي بالتيـك و از جنوب غربي به درياي شمـال محدود مي شود . در جنوب غربي نيـز يك راه آبي درياي سـوئد را از دانمـارك جـدا كرده است . طول مرزهاي خشكـي و آبـي سوئد 9817 كيـلومتر است كه از اين ميـزان 586 كيلومتـر با فنلاند و 1619 كيلومتـر با نروژ مشتـرك است .
جمعيـت : ( در سـال 2002) تقـريباً 000/9000 نفـر
عـوارض طبيعـي : از كل سرزمين سوئد ، %53 جنـگل ، %27 كوهستـان ، %8/0 زميـن قابل كشت و% 9 درياچـه و رودخـانه است .
بنـدر : سـوئد 25 بنـدر دارد .
جزاير : گوتلند با 3001 ، اولند با 1344 و اورست با 346 كيلومتر مربع بزرگترين جزاير سوئـد است .
آب و هـوا : جنوب سوئد جنگل هاي انبـوه و شمال آن مناطق سـرد و كوهستـاني است كه در تمـام سـال پوشيـده از برف است . حداكثـر ميزان بارندگي 98 سـانتي متر است . متـوسط بارندگي در پايتخت اين كشـور يعني استكهلـم برابر 64 سـانتي متـر است .
كوهستـان : نيمـي از خاك سوئد جنگل ، بيش از يك سوم آن كوهستـان و درياچه و كمتر از يكدهـم آن اراضـي قابل كشـت است .
صنـايع : سوئد دوميـن صادر كننده فرآورده هاي چوبي ، سومين صـادر كننده خميـر كاغذ و چهـارمين كشور صـادر كننده كاغذ در جهـان است . صنايع كاغذ و خميـر كاغذ سوئد بعد از فنلاند در رديف دوم اروپايي قرار دارد . كانادا ، برزيل و آمريكـا رقبـاي اصلي سوئد در بازار جهـاني كاغذند .
انـرژي : نيروگاه هاي سوئد عمدتاً آبي ، حرارتي و هستـه اي است . بهينـه سازي مصرف و جايگزيني برق اتمي به جاي سوخت هاي فسيلي باعث شده مصرف نفت نسبت به دهـه 70 تا %40 كاهش يابد . از اين رو ، %90 انرژي موردنيـاز سوئد عمـدتاً از محل نيروگاه هاي اتمـي و نيروگاه هاي آبي تامين مي شود . سوئد 5 پالايشـگاه نفت دارد كه سـالانه 21 ميليون تن فرآورده هاي نفتـي توليد مي كند .
سوئد سالانه حدود يك ميليون تـن زغـال سنگ براي استفاده در نيروگاه ها و توليد حرارت وارد مي كند . نيـز سالانه حدود 853 ميليـون متر مكعب گاز طبيعي از دانمـارك وارد مي كند . سوئد حدود نيمي از انرژي الكتريكي مورد نياز خود را از طريق 11 راكتـور اتمـي فعال در قالب چهـار نيروگاه تامين مي كند . قدرت نصب شده كل نيـروگاه هاي سوئد در سـال 2001 در مجمـوع 33835 مگاوات بوده كه از اين رقـم ، 16568 مگاوات نيروگاه آبي ، 9436 مگاوات نيروگاه هستـه اي ، 7536 مگاوات نيروگاه حرارتـي و 295 مگاوات نيروگاه بـادي بوده است .
سـرمايه گذاري در تحقيـق و توسـعه : در سـوئد از هـر 100 نفـر ، 60 نفـر كامپيوتـر شخصـي دارند . سوئد چهـار سـال متوالي است كه در فن آوري اطلاعـات ، كشـور برتر است . سوئد در آموزش مجـازي (Learning-e) در سـال 2004 در رده اول جهـاني بوده است .
توليـد ناخالص داخلـي : ميـزان توليد ناخالص داخلـي سوئد در سـال 2002 ، %9/1 (نسبت به سـال 2001) رشـد داشته و به 2430 ميليـارد كـرون رسيـده است . نـرخ رشـد اقتصـادي اين كشـور در سـال 2003 ، معـادل %4/1 بوده است . گفتنـي است نرخ تورم در فوريه سـال 2004 معـادل %6/1 بوده است .
حمـل و نقـل هوايي : در سـوئد مجمـوعاً 253 فرودگاه وجـود دارد .
كشـور زئيـر
مسـاحت : 855/345/2 كيـلومتـر مربع
جمعيـت : 7/34 ميليـون نفـر (در سـال 1985)
موقعيـت جغـرافيـايي : در آفريقاي مركزي واقـع شـده . همسـايه هاي آن سودان ، اوگاندا و روانـدا و تانزانيـا و زامبيـا و آنگـولاست .
خط سـاحلـي : 50 كيلومتـر
آب هـاي داخلي : رودخـانه كنگـو يكي از مهـم ترين رودخانه هاي جهـان است .
آب و هـوا : حـاره اي و مرطوب
جنگل : از نظر منـابع جنگلي غنـي ترين كشـور آفريقـاست . (%51 كل جنگل هاي آفريقاست)
منـابع طبيعـي : منـابع سرشـار مس ، كبـالت ، الماس صنعتـي
ملاحظات : كاربرد اسـامي خارجي و زدن كـراوات و كلاه گيس براي زنـان ممنوع است . در زئير عناوين خانم و آقـا ممنوع شـده و به جـاي آن كلمه ”شهـروند“ يا ”همشهـري“ رايـج شده است . مـردان لباسي به نام آباكوست مي پوشنـد ، كه معنـاي آن ”مرگ بر لباس غربـي“ است . موبوتـؤ در سـال 1990 كراوات زدن را آزاد كرد ، ولي خودش گفتـه كه من هرگز كراوات نخواهم زد .
نيـروگاه : از نظر نيروگاه هاي آبي وضع بسيـار خوبي را دارد .
كشـور سيـرالئـون
(يعني شيـر خفتـه)
مسـاحت : 740/71 كيلومتـر مربع
جمعيت : 527000/4 نفـر (در سـال 1994)
موقعيت جغرافيـايي : در سـاحل اقيانوس اطلس و غرب قـاره آفريقـا
آب و هـوا : استـوايي
ميـزان بارندگي : حـدود 2000 ميلي متـر (يا 200 سانتي متر) در سـال است .
كوهستـان : خاك اين كشور عمـدتاً كوهستـاني است .
رودهـا : بزرگتـرين رودخـانه مـانو است .
منابع طبيعـي : الماس ، تيتـانيوم ، بوكسيـت ، سنگ آهـن
جنگل : وجود جنگل هاي زياد و سرزمين هاي كشـاورزي اهميت اين كشور را دو چنـدان كرده است .
ملاحظات : مـردم مسلمان سيرالئـون وقتي در مسـاجد نماز مي خواننـد اگر كسي شيعه باشـد آنـان نيز مانند شيعيـان نمـاز مي خوانند ، اگر سنـي حضـور داشته باشـد ، همگـي مانند او نماز مي خوانند . براي تعييـن روز عيـد فطـر همگي در مسـاجد جمع مي شـوند و يك روز را به صورت توافقـي روز عيـد فطر اعلام مي كننـد .
اقتصـاد : سيستـم اقتصـادي آن آزاد است و عمـدتاً متكـي به كشـاورزي است . عمده ترين مشكل اقتصـادي سيرالئـون در بخش صنعت برق و تـامين هـزينه براي كمبـود انرژي است .
1. تلفـظ صحيـح : شيعـي يـان . توجـه : شـي عيـان غلـط است .
كشـور پرتغـال
مسـاحت : حـدود 985/91 كيلومتـر مربع
سـاحل تقـريبي : 832 كيلومتـر
موقعيـت : در نيم كـره شمـالي ، نيم كـره غربـي در منتهـي اليه جنوبغـربي قـاره اروپـا و در شبـه جزيره ايبـري (Iberi) مشـرف به اقيـانوس اطلس شمـالي واقع است و نوار باريكي از شبه جزيره فوق را اشغـال مي نمـايد . از طرف شمال و شـرق با اسپـانيـا حدود 1215 كيلومتـر مرز مشتـرك دارد .
آب هـاي داخلي : رودهـاي بزرگ و كوچك زيـادي در پرتغـال جريـان دارد كه اغلب آن به اقيـانوس اطلس مي ريزد . اشـراف اين كشور به اقيانوس اطلس در مغـرب و نقطه اتصـال درياي مديتـرانه به اقيانوس اطلس در جنوب ، اين كشـور را در منـابع آبي ممتـار ساختـه است .
بارندگي : به علت بارندگي هاي متنـاوب و طولاني داراي رودهـاي بسيـاري است كه عمـده ترين آن عبـارت است از :
رود تـژو با 24913 كيلومتـر مربع (سطح منبـع آبي) بزرگتـرين رود پرتغـال و يكي از رودهاي بزرگ اروپـاست . طول اين رود 1006 كيلومتـر است .
رود دوروبا 18559 كيلومتـر مربع (سطح منبـع آبي) دوميـن رود بزرگ اين كشـور است .
رود مينـو ، مرزهاي اين كشـور را در شمـال با اسپـانيـا تشكيل مي دهـد .
رود سـادو ، رود موندگـو و رود گواديـانـا
كوهستـان : پرتغال كلاً يك كشـور نيمه كوهستـاني است . بزرگتـرين قله آن 2351 متر است .
جـزايـر : جزيره آسـورش (يا آزورز) و جزيره ماديـرا (و هر دوي آن در اقيـانوس اطلـس واقـع است) .
منـابع درآمـد : صنعت جهانگـردي ، صنايع دستي ، ماهيگيـري ، شراب ، نيشكر ، مـوز و گوجـه فرنگي
شهـرهاي مهـم : ليسبـون و پورتـو است . ليسبـون مركز سيـاسي اداري (پايتخت) پرتغـال و پورتو مركز صنعتـي كشـور است .
بنـدرهاي بزرگ و فعـال : ستـوبال ، ليسبـون و فونشـال
آب و هـوا : معتـدل و مرطوب است . البتـه رطوبت كـم است . ميـانگين دمـا 16 سـانتي گراد است . باد و باران هاي موسمـي و زودگـذر از ويژگي هاي بارز آب و هوايي پرتغـال است . پرتغـال داراي سـه فصـل بهـار ، تابستـان و پاييـز است و برف و يخبنـدان زمستـاني در ليسبون وجود نـدارد و سـالانه بيش از دو برابـر جمعيت آن ، گـردشگر خـارجي دارد .
جمعيـت : 000/278/10 نفـر (سـال 1991)
رشـد جمعيت : حـدود %8/4
منابع طبيعـي : پرتغـال به دليل داشتـن آب و هواي مديترانه اي در جنوب و آب و هواي اقيانوسي در شمال و مركز كشـور ، داراي بارندگي و منابع آبي فراوان بوده و از اين رو ، ساختـن سدهاي متعدد را تسهيل كرده است . ميزان بارندگي كافي در پرتغال باعث شده تا اين كشور از نظر تامين مواد غذايي و كشـاورزي بيش از نيمي از مايحتـاج غذايي خود را تامين نمايد . نيـز زمينه را براي سرمايه گذاري بسياري از كشورها خصوصاً جامعه اقتصادي اروپا در امور كشـاورزي و دامپروري فراهم آورده است . به علاوه ،پرتغال از نظر جنگلـداري در اروپا از موقعيت ويژه اي برخوردار است .
سـد سـازي : وجود سدهاي متعـدد در پرتغال به اين كشور اجـازه داده تا بخشي از انرژي مورد نيـاز خود را بدون توسل به جهـان خارج مرتفع و تامين نمايد .
رودهاي فراواني اين كشور را آبيـاري مي كند ، كه تقريباً همه آنها به اقيانوس اطلس مي ريزد .
مـس : پرتغال داراي منابع بسيار غني مس است . پروژه هاي استخراج تنگستـن و طلا از معـادن اين كشور نيز در حاشيه بهـره برداري از معـادن مس در دست اجراست .
چوب پنبـه : پرتغـال بزرگترين صادر كننـده چوب پنبه و محصولات آن در جهـان است و علاوه بر جنگل هاي چوب پنبه ، بيش از %70 مواد خام چوب پنبه كشـورهاي رقيب (مانند استراليـا) را نيز براي قبضـه كردن و انحصـاري كردن بازار اين محصـول ، خريداري و وارد مي نمايد . وجود منابع عظيم چوب پنبه كه در سايه نعمت آب و هوا و جنگل هاي وسيع فراهم آمـده به پرتغال موقعيت ويژه اي بخشيـده است .
دسترسي مستقيم به آب هاي آزاد اقيانوسي و بهـره برداري از معـادن و منابع زير دريا ، آخـرين دستـاورد موقعيت ژئوپلتيك خاص پرتغـال است ،كه اين كشور را براي سرمايه گذاري هاي اقتصـادي ، سيـاسي و نظامي از سـد كشورهاي غربي (ازجمله آمريكا و اعضاي اتحاديه اروپا)مستعـد كرده است .
معـادن : پرتغال داراي معادن زغال سنگ ، سنگ هاي فسيلي ، بريكت ، زغال كك ، كاني هاي فلز ، ذخـاير وسيع مس ، نمك ، خاك چينـي (%23 منابع شنـاخته شده جهـان) و اورانيـوم است . سهم منابع معـادن زير زميني در توليد ناخالص داخلي پرتغال حدود %4 است .
جنگلـداري :كلاً بيش از يك سوم كشور پرتغـال جنگل و يك سوم ديگر آن داراي موقعيت خوب براي جنگلداري است و چنين موقعيتي سبب استفـاده از صنايع چوب در اين كشور شده است . خمير كاغـذ ، كاغذ و مقـوا و كاغذ روزنامه ، بزرگترين مصرف كنندگان منابع چوب در پرتغـال است . بخش خمير كاغذ تنهـا حدود %7 كل توليد صنعتي كشـور را تشكيل مي دهد .
انـرژي : بخش انرژي در پرتغـال تقريباً وظيفه پالايش و توزيع مواد نفتـي را عهـده دار است . پروژه هاي سرمايه گذاري شده براي ذخيره سازي انرژي در پرتغال سـه هدف عمـده و مهـم را پيگيـري مي نمايد :
1) متنـوع ساختن منابع انرژي
2) توليد انرژي از صنايع بازسـازي شده
3) استفـاده از انرژي هاي تجـديد پذير
اوضـاع اقتصـادي پرتغـال و خصـوص سازي : سيستم اقتصـادي پرتغـال شكل گرفته و متاثر از اقتصـاد آزاد بوده و بر همين اسـاس روند خصوصي سازي بخش هاي دولتي به سرعت صورت مي پذيرد و هيچ گونه محدوديتي نيز وجود ندارد . براي نمونه ، شركت ملي نفت پرتغـال (پتـروگال) در صـدد فروش %49 از سهـام خود به بخش خصـوصي داخلي و خارجي بوده و يا صدا و سيما و شركت هواپيمايي پرتغـال نيز در اين محدوده جـاي گرفته است . از ديدگاه اصول اقتصـادي ، فصل سوم قانون اسـاسي پرتغـال در چهـار بخش خصوصي سـازي را تبييـن كرده است . مهـم ترين اصول عبارت است از :
1) دمكراتيـزه كردن اقتصـاد به عنوان پشتـوانه و زير بنـاي قدرت سياسي كشـور
2) حاكميت دولت بر منـابع (ملي – اقتصـادي) كشـور
3) مبنـا قرار دادن توليد داخلـي در بخش هاي مختلف اقتصـادي كشـور
كشـور بلـژيك
جمعيـت : 000/300/10 نفـر (سـال 2000)
موقعيـت : بلژيك واقع در شمال غربي اروپا ، از طرف شمـال با كشور هلنـد ، از سمت شمال غربي با درياي شمـال ، از شرق با كشور آلمـان ، از جنوب شرقي با كشور لوكزامبورگ و از جنوب و جنوب غربي با فرانسـه هم مـرز است .
مسـاحت : 519/30 كيلومتـر مـربع
عوارض طبيعـي : دو سـوم بلژيك را دشت ها و فلات هـاي پست و يك سـوم ديگـر را فلات هاي مرتفع ، كه به طور متوسط بيـن 400 تا 700 متـر از سطح دريا ارتفـاع دارد تشكيل مي دهد .
آب هاي داخلـي : بلژيك داراي 1609 كيلومتر راه آبي داخلي است كه به شبكه راه هاي آبـي داخلي هلنـد ، آلمـان و فرانسـه پيوستـه است .
رودخـانه ها : رودخانه معـروف موز به طول 949 كيلومتـر و رودخـانه اسكـو به طول 435 كيلومتر است .
آب و هـوا : معتـدل و مرطوب است . سالانه 152 روز بارندگـي وجود دارد . به طور متوسط 26 روز در سـال نيـز برف مي بارد . ميزان متوسط بارندگي سالانه مناطق مختلف بلژيك بين 750 تا 1000 ميلي متـر است .
اهميت استـراتژيك كشـور در منطقـه : وجود راه هـاي مواصلاتـي بلـژيك و ارتبـاط آن با راه هاي چنـد كشور اروپايي ، وجود بندرهاي مهـم مانند آنتـورپ و انتخاب شدن اين كشور به عنوان مقـر سازمان هاي بين المللي مهم مانند ناتـو و اتحاديه اروپا بر اهميت ژئوپليتيك اين كشور كوچك افزوده است . بندر آنتورپ از نظر آمـد و شـد دريايي سومين بندر بزرگ دنيـا و دومين بنـدر اروپـا به شمـار مي آيد . اين بندر از لحـاظ ظرفيت انبـار ، بزرگتـرين بندر اروپاست .
پيشـرفت علمـي : در زمينـه صنـايع هـوا – فضـا در دنيـا جايگاه بسيـار مهمي دارد و دانشمنـدان بلژيكـي تاكنون 9 بار جايزه نوبل دريافت كرده اند .
توليد ناخالص داخلـي : در سـال 1999 با 233 ميليـارد دلار توليد ناخالص داخلي ، رتبـه 20 جهـاني را به خود اختصـاص داده و از نظر درآمـد سـرانه با 23050 دلار در رتبـه 14 دنيـا قرار گرفته است . بلژيك با 185 ميليـارد دلار صـادرات و 171 ميليـارد دلار واردات در سـال 2000 در رتبـه 10 صادر كنندگان جهـان قرار گرفته است . بندر آنتورپ اصلي ترين مركز تجـارت الماس جهـان به شمـار مي آيد . در زمينه صنـايع آهـن و فولاد جايگاه قابل توجهـي در جهـان دارد . نيـز در زمينه شمـش ، روي و مـس سهـم قابل توجهـي در بازار جهـاني دارد . به علاوه در زمينـه صـادرات فرش ماشينـي و ساخت فيلم هاي راديولوژي از سرآمدان بازار جهـاني به شمـار مي آيد .
انـرژي : در سـال 1999 ، %46 انرژي مصـرفي كشور از محـل نفت خـام ، %23 گاز طبيعي ، %18 نيروگاه هاي اتمـي و %12 زغـال سنگ تامين شده است . بلژيك وارد كننـده نفت خـام است .
بلژيكـي هـا آنچنـان سخت كوشنـد كه گويـي اصلاً رغبتـي به تفـريح و سرگرمي ندارند و بايد گفت كه در خوشگـذراني و برگزاري جشـن و كارناوال نيـرويي بي پـايـان دارند . مـردم بلـژيك بسيـار شـوخ طبعنـد . ضمناً اگر كسـي بلژيك را كوچك بخـواند ، به شدت عصبـاني مي شوند . در بلژيك شركت هاي فيلم سـازي و فيلم برداري وجـود ندارد و مردم فيلم هاي اروپايي و آمريكايي را تمـاشـا مي كننـد . تحصيـل در بلژيك براي سنيـن 6 تا 18 سالگـي اجبـاري و رايـگان است .
كشـور پاكستـان
مسـاحت : 095/796 كيـلومتر مربع
خط سـاحلـي : 900 كيلومتـر در كنـاره دريا عـرب
آب و هـوا : داراي بيـابان هاي گرم و خشك ، در منطقـه شمال غـربي معتـدل ، در منطقـه شمـال بسيـار سـرد .
منـابع طبيعـي :گاز طبيعـي ، نفـت محـدود ، زغـال سنگ ، سنگ آهـن ، مـس ، نمـك ، سنگ آهك
جمعيـت : 000/000/144 نفـر (سـال 2001)
ميـزان رشـد جمعيـت : %11/2 (در سـال 2001)
توليـد ناخالـص داخلـي :282 ميليـارد دلار آمريـكا (در سـال 2000)
كشـور اسلـووني
مسـاحت : 20273 كيـلومتـر مربع
موقعيت جغـرافيايي : اتريـش در شمال ، مجـارستـان در شمال شرقي ، كرواسـي در جنوب و شرق و ايتـاليا در غرب همسـايگان اين كشورند . طول مـرز آبـي اسلووني 47 كيلومتـر در كنـار درياي آدرياتيك است . اسلووني كشـور جدا شـده از يوگسـلاوي سابق است .
جمعيت : (در سـال 1999) 000/2000 نفـر بوده است .
آب و هـوا : بين آب و هواي مديتـرانه اي و قـاره اي (اروپايي) است .
آب هـاي داخلي : كل مسـاحت آبـي آن 5 كيلومتـر مربع و طولاني ترين رودخـانه هاي آن سـاوا ، دراوا و مـورا است . سـاوا (940 كيلومتـر) طولاني تر از رودهاي ديگـر است . از اين رودخـانه براي توليد برق نيـز استفـاده مي شود . رودخـانه دراوا نيـز براي توليد برق استفـاده مي شود .
كوهستـان : اسلوونـي كوهستـاني است و بزرگتـرين كوه هاي آن : آلپ يوليسـكا ، آلپ كامنيشـكا و ساونيـكا و كوه هاي كاروانكاست . كـوه تريگـلاو به ارتفـاع 2864 متـر بلندترين قلـه اسلووني است .
بنـدر : بنـدر كوپر تنهـا بنـدر باري اسلووني است . كوپر يك بنـدر مهـم و بين المللي است .
اسـلووني ، كشور كاتوليك هاست . در آمـارگيري مربوط به هويت مذهبـي مشخص در عنـوان كردن يا نكـردن مذهب خويش آزاد است .
معـادن : سنگ معـدن سرب و روي ، معـدن جيـوه ، اورانيـوم . زغـال سنگ قهـوه اي (60 ميليون تـن) و لينيت (374 ميليون تـن) زغـال سنگ قهـوه اي بيشتـر در نيروگاه هاي حرارتـي در لوبليانا و تربوليه استفـاده مي شود .
نيروگاه ها : اتمـي ، آبـي و حرارتي است . كل ظرفيت نصب شده نيروگاه هاي اسلووني در سـال 1995 برابر 2624 مگاوات بوده كه حـدود 791 مگاوات نيروگاه هاي آبـي ، 1142 مگاوات نيروگاه هاي حرارتي و 691 مگاوات نيروگاه هستـه اي كرشـكو سهم داشته است . مهمترين نيروگاه هاي آبي اسلوونـي كنـار رودخـانه دراوا واقع است . نيـز در كنـار رودخانه سـاوا و رودخـانه سوچـا دو نيروگاه آبي احداث شده است . نيـز 10 مگاوات از برق توليـدي نيروگاه آبي گوليتسـا متعلق به اسلووني است .
جنـگل : %54 مساحت كل اسلوونـي جنگل است . بدين ترتيب ، اسلووني در اروپـا سومين كشـور جنگلي به شمـار مي آيد . (يعني بعـد از فنـلاند و سوئيـس)
توليـد ناخالص داخلـي : توليد ناخالص داخلـي اسلووني به قيمت هاي سـال 2000 ميـلادي 4036 ميليـارد تولار اسلووني بود . درآمـد سـرانه اين كشـور در سـال 2000 برابر با 9105 دلار آمريـكا بود .
در سـال 1999 ، ايران به ارزش بيش از 20 ميليون دلار از اسلووني واردات داشته و صادرات ايران به اسلووني در همـان سال بيش از يك ميليون دلار بوده است .
كشـور اسپـانيـا
مسـاحت : 750/504 كيلومتـر مربع . واقع در جنوب غـربي قـاره اروپـا و بالغ بـر %85 شبـه جزيـره ايبـريا را به خود اختصـاص داده است .
جمعيت : (در سـال 2003)000/43000 نفـر
رودهـا : ابـرو ، تاخـو ، گواديـانـا و گوادال كيـوير
بنـدرها : بيلبـائو ، سن سباستيـن و سويل مهمتـرين بندرهاي اسپانيـا در سواحل اقيانوس اطلس است .
مرز دريايي : مرز هاي دريايي آن شـامل 4964 كيلومتـر با اقيانوس آرام در غرب ، خليج كانتـابريا در شمـال و درياي مديرانتـه اي در جنوب و شـرق است .
صنـايع : اتومبيل سازي ، توليد و توزيع برق ، نفت ، گاز طبيعي ، صنايع غذايي ، شيميـايي ، مواد پلاستيك ، دارويي ، مبـل سـازي و نوشابه هاي الكلـي است .
منابع توليد انـرژي : سـوخت فسيلي %7/43 ، آبـي %92/23 ،سوخت هستـه اي %74/32 و بقيـه سوخت ها %17/0
توليد ناخـالص داخلـي : در سـال 2002 بيش از 696 ميليـارد يورو بوده است ،كه باتوجـه به جمعيت 40 ميليون نفـري اسپـانيـا ، سـرانه توليد ناخالص داخلي آن كشور 17200 يورو خواهـد بود . كشـورهاي يونـان و پرتغـال به ترتيب با 12900 و 12500 يورو در رده هاي آخـر قرار گرفته اند . ميانگيـن توليد ناخالص داخلي سـرانه اتحـاديه اروپا برابر 24100 يورو است .
سرمايه گذاري و تجارت خارجـي : ميزان سرمايه گذاري اسپانيا در خارج از كشور (در سـال 2002) رقمـي بالغ بر 80 ميليـارد يورو و سرمايه گذاري خارجي در اسپانيا 95 ميليارد يورو اعلام شده است . واردات اين كشـور در همين سال بيش از 172 ميليارد يورو و صـادرات آن 130 ميليارد يورو محاسبه شده است . %64 واردات اسپـانيا متعلق به كشورهاي اتحـاديه اروپا ، %13 آسيـا ، %7 آفريقـا و %6 بقيـه كشورهاي اروپايي ، %5 از آمريـكا و %4 از ساير كشورهاي آمريكايي است . نيـز %71 صـادرات اسپـانيا به كشورهاي اتحـاديه اروپا ،%7 به كشورهاي اروپايي ، %6 آسيـا به %6 ساير كشورهاي آمريكايي ، %4 آمريكا ، %3 آفريقـا و %2 به ساير كشورهاي جهـان است . در ميان كشورهاي اروپا ، فرانسـه با 25 ميليارد دلار واردات از اسپـانيـا و 28 ميليارد دلار صـادرات به اسپـانيـا مهمتـرين شريك تجاري اسپـانيا به شمـار مي آيد .
شاخص هاي خانواده در اسپـانيـا (سـال هاي 2001 و 2002)
تعـداد خـانوار
2/14 ميليـون
ميـانگين افـراد خانواده
9/2 نفـر
ميـانگين ازدواج زنـان
6/28 سـالگي
ميـانگين ازدواج مـردان
6/30 سـالگي
ميـانگين فرزنـد
26/1
وضـع معيشتـي خانواده هـاي اسپـانيـايي
قشـر بسيـار مرفـه
%3/1
قشـر مرفـه
%5/42
قشـر آسيب پذيـر
%9/44
قشـر بسيـار آسيب پذيـر
%3/11
كشـور افغـانستـان
مسـاحت : 507/649 متـر مربع
آب و هـوا : خشك با زمستـان هاي سرد و تابستـان هاي گـرم
منـابع طبيعـي : گاز طبيعي ، نفت ، زغـال سنگ ، مـس و معـادن ديگـر
جمعيت :22 ميليـون نفـر
نرخ با سـوادي : مـردان %47 ، زنـان %15
توليـد ناخالص داخلـي :21 ميليـارد دلار
كشـور اردن
مسـاحت : 206/89 كيلومتـر مربع
موقعيت جغـرافيايي : اردن در جنوب غربي آسيـا و فلاتي وسيع و بياباني است ، كه در واقع بخشي از دشت هاي وسيع گوشه شمال غـربي شبه جزيره عربستـان محسوب مي شود . نواحـي درياي مـرده (بحـرالميـت) در غـرب اردن ،كه 400 متـر از سطح دريا پاييـن تر است گودترين ناحيه جهـان است . اردن تنهـا حدود 26 كيلومتـر مرز آبي دارد .
آب هاي داخلـي : رود اردن يا نهـر الاردن بـا 300 كيلومتـر طول مهمتـرين رود اين كشور است ، كه از كوه هـاي شرقي سرچشمـه گرفته و در نهايت در 396 متـري پايين تر از سطح دريا به درياي مـرده (بحر الميت) مي ريزد .
آب و هـوا : معتـدل مديترانه اي است . تابستان هاي خشك و سوزان و زمستـان هاي سـرد و مرطوب دارد . بارندگي در اردن نامنظـم و متغيـر و ميـزان آن سـالانه به طور متوسـط 300 ميلي متـر است .
معـادن : فسفـات . اردن پنجميـن كشـور صـادر كننـده فسفـات (بعد از آمريكا ، روسيه ، مراكش و چيـن) به شمـار مي آيد .
بنـدر : عقبـه تنهـا بنـدر و راه دستيـابي اردن به درياست .
كشـور آلمـان
مـردم شنـاسي
جمعيت كل : 8/81 ميليـون نفـر
نرخ متوسط رشـد سالانـه : % 2
نـرخ باسـوادي : %98
جغـرافيـا
وسعت كشور : 854/356 كيلومتـر مـربع
بلندترين قلـه : 2963 متـر
رودهـا : (رايـن 865 كيلومتـر ، الب 700 كيلومتـر و دانوب 686 كيلومتـر)
بزرگتـرين درياچـه : بودن زه 305 كيلومتـر مربع
زمين هاي جنگلي : تقريبـاً يك سوم كل مساحت كشـور (4/10 ميليون هكتـار)
خط ساحلـي : 2389 كيلومتـر
استفـاده از زميـن : كشـاورزي %34 ، جنگلي %30 ، مـراتع %16 ، سـاير %20
بازيافت : %47 كاغذهاي باطله ، %70 لاستيك ها ، %75 شيشـه ها بازيافت مي شود .
آب و هـوا
متوسط دمـاي سالانه : 9 سانتي گـراد
متوسط بـارش سالانه : حـدود 50 سانتـي متـر در سـال
اقتصـاد
نظام اقتصـادي : اقتصـاد مبتنـي بر بـازار مشتـرك
صنـايع بزرگ : خودروسازي ،الكترونيك ،مكانيك ، داروسـازي ، مواد شيميايي ،آهـن و فولاد
بازرگاني خـارجي : واردات سالانه : 265 ميليارد دلار ، صـادرات 305 ميليـارد دلار
درآمـد ناخالص ملـي : 05/5308 ميليـارد دلار آمـريكا
نيـروي كار : 5/34 ميليـون نفـر
بيـكاري : غـرب آلمـان %9 و شـرق آلمـان %7/15
كشـور آمـريكا
وسعـت : 033/053/9 كيلومتـر مربع
(شمالي ترين نقطه آلاسكا ،شرقي ترين نقطه ماين،جنوبي ترين نقطه هاوايي ، غربي ترين نقطه آلاسكا)
آب و هـوا : معتـدل
بزرگتـرين شهـر : نيـويورك (با جمعيت تقـريبي 7 ميليـون نفـر)
مـردم شنـاسي
جمعيت كل : 270 ميليـون نفـر
نرخ متوسط رشـد سالانـه : % 87/0
نـرخ باسـوادي : %97
اقتصـاد
ساختـار اقتصـادي : اقتصـاد مختلط (سرمايه داري تحـت نظارت)
صـادرات : 625 ميليـارد دلار ( در سال 96) ، واردات 822 ميليـارد دلار (96)
شـركاي اصلي (تجاري) : كانـادا ، ژاپـن ، اروپاي غـربي
منابع طبيعـي
زغـال سنگ ، نفـت ، مـس ، طلا ، نقـره ، مـواد معـدني ، الـوار
صنـايع كليـدي
محصـولات نفتـي ، سيمـان ، آهـن و فولاد ، پلاستيك و رزين ، وسايل نقليه موتوري ، ماشين آلات ، گاز طبيعـي ، هـوافضـا ، الكتـرونيك ، كامپيـوتر و ارتباطات
نـرخ بيـكاري : %3/4 (در سـال 99)
كشـور انـدونزي
مسـاحت : 9/7 ميليـون كيلومتـر مربع
جمعيت : 186 ميليـون نفـر (سومين كشور پر جمعيت در حـال توسعه و پر جمعيت ترين كشور اسـلامي است) .
موقعيت جغـرافيايي : انـدونزي بزرگترين مجمع الجـزاير جهـان است كه بين قطعه خشكـي جنوب شرق آسيـا و استـراليا واقع شـده و از شبه جزيـره مالـزي تا گينـه جديد پاپوآ امتـداد داشته و اقيـانوس آرام و هنـد را به هـم وصل مي كند . اندونـزي 5 جزيـره اصلي و 300 مجمـع الجـزاير كوچك دارد . اندونزي علاوه بر 13667 جزيره شناختـه شده قبلي ، به تـازگي 3000 جزيره ديگر نيـز كشف كرده ، كه 992 جزيره آن دائمـي و فقط 6000 جزيره مسكـوني داشته كه نامگـذاري شده است .
آب : وسعت آب هاي اين كشـور سه برابر مساحت خشـكي آن است . يعنـي فقط 9/1 ميليون كيلومتـر مربع از مسـاحت اين كشور را خشـكي تشكيل مي دهـد . اندونـزي 34006 مايل (54716 كيلومتـر) خط سـاحلي دارد . همسـايه هاي آبي آن سنـگاپور (شمال غـرب) ، فيليپيـن (شمال شـرق) ، برونئـي (شمـال) و استـراليا (جنوب شـرقي) است .
آب و هـوا : اندونزي دو فصل دارد : فصل گرمـا و فصـل بـاران (يا رطوبت) . فصل باران از نوامبـر تا مارس يا آوريـل است و فصـل گرمـا از مـه تا اكتبـر ادامـه دارد . در اندونزي ، در فصل باران ، گاه آنقـدر باران مي بـارد كه ماننـد اين است كه انسـان در حوض افتـاده باشد . دمـاي هـوا در اندونـزي بيـن 20 تا 30 سانتـي گراد است . ميـزان بارندگي سالانـه در اين كشـور متجـاوز از 700 ميلي متـر است در مناطق كوهستـاني تا 4000 ميـلي متـر هم مي رسـد . رطوبت هوا به طور ميـانگين بين %70 تا %90 است و همين ميـزان رطوبت باعث شده كه اندونزي (بعد از برزيل و زئيـر) سومين ذخـاير جنگل مناطق استوايي را در اختيـار داشته باشد .
كوهستـان : اندونزي در دامنه غرب كمـربند زلزله – كه حوزه پاسيفيك را احـاطه كرده واقـع شـده است و به طور متـوسط روزانه سـه زمين لرزه در آن رخ مـي دهـد و از اين رو ، آن را حلقه آتش نام نهـاده اند . حدود %40 سرزمين اندونزي كوهستـان است . اندونزي 400 كوه آتشفشـان دارد ، كه يك چهـارم آن فعـال است و اغلب خسـارات فراوان به بـار مي آورد . در جزيره جـاوه بيش از يكصـد قله آتشفشـاني وجود دارد . به طور متوسط سالانه 10 فوران آتشفشـاني در اندونزي روي مي دهـد . بلندترين قلـه آن كوه ماندالا با 5100 متـر ارتفـاع است .
جـزاير مهـم : جـاوه ، سومـاترا ، سولاوزي ،كاليمـانتـال ، بالـي ،ايريان جايـا
بنـدر : بنـدرهاي مهـم آن : مـدان (شمال سومـاترا) ، بنـدر ساحلي بلاوان ، پكانبـارو ، ريـو (شرق سومـاترا) ، جـاكارتا سنگارنگ ، نوزاتنگـارا (تيمـور شرقـي) ، بنـدر ساحلي بتيونگ (سولاوزي) و بنـدر آمبـولا (مالوكـو) .
انـرژي : اين كشـور از لحـاظ نفـت ، گاز طبيعـي ، زغـال سنگ و منابع چوب غنـي است .
توليد ناخالص داخلـي : GDP در سـال 1990 ، 177420 ميليـارد روپيـه (@ 3/96 ميليـارد دلار) بوده است . در سـال 1992 هـر 2034 روپيـه معادل يك دلار بوده است .
كشـور روسيـه
جمعيت روسيـه : 292 ميليـون نفـر (در سـال 1991)
نـرخ باسـوادي : %100
نـرخ رشـد جمعيت : %05/0
مسـاحت : 400/075/17 كيلومتـر مربـع (بزرگتـرين كشـور جهـان)
مـرتفع ترين قلـه : قلـه اي در قفقـاز به ارتفـاع 5633 متـر
طولاني تـرين رودخـانه : رود اُب 4345 كيلومتـر
بزرگتـرين درياچـه آب شيـرين : 30500 كيلومتـر مـربع
نـوار ساحلـي : 42778 كيلومتـر
مـرزهاي دريايي : درياي بالتيك ، برنت ، سيـاه و خـزر ، اقيانوس شمالگان ، اقيانوس آرام
آب و هـوا : سـرد (و يخبنـدان) و دمـاي هوا در ژانويه به 51- سانتـي گراد مي رسـد .
توليد ناخالص ملـي : 2/721 ميليـارد دلار (در سـال 1994)
منابع معـدني : نفـت ، گاز طبيعي ، زغال سنگ ، سنگ معـدن آهن ، طـلا ، پـلاتيـن ، المـاس ، نقره ، جيـوه ، نيـكل ،كـروم ، بوكسيت ،مـس ، سـرب ، روي ، تنگستـن ، كبـالت ، اورانيـوم ، آزبسـت ، فسفـات ، پتاسيـم و نمـك
كشـور رومـاني
مسـاحت : 237500 كيلومتـر مـربع
موقعيت : در جنوب شرقي اروپـا و شمال شبـه جزيره بالكان و در حاشيه رودخـانه دانوب قرار دارد.
جمعيت : 000/23000 نفـر (1992)
آب هـاي داخلـي : شـامل رودخـانه هاي مرزي و داخلي و درياچـه هاست . حـدود دو سـوم مرزهـاي رومـاني را رودهـاي دانوب ، پروت و تيسـا تشكيل مي دهـد . از ديگـر رودهـاي مهـم آن مي توان مـورش ، اولت و سيـرت را نام بـرد . دانوب طويلتـرين رود رومـاني است . 1200 كيلومتـر از دانوب در مـرز يا داخـل رومـاني جريان دارد .
در رومـاني بيش از 3500 درياچـه وجود دارد كه 2300 مورد آن درياچـه طبيعي است .
كوهستـان : رومـاني كشـوري نيمه كوهستاني است . بلندترين قله آن 2543 متـر است .
آب و هـوا : تقريبـاً معتـدل اروپايي است . ريـزش باران به طور متوسط در دشت ها 508 ميلي متر و در بخش كوهستـاني 1016 ميلي متـر است .
كانال هـا : كانال دانوب به درياي سيـاه ، اين كانال به طول 2/64 كيلومتر است و براي كشتيـراني تا ظرفيت 5000 تن قابل استفاده است .
بنـدرها : بنـدر كنستـانـزا ، مانگاليـا و سولينـا در كنـار درياي سيـاه ، بندر گالاتس ، بـرايلا ، جيـورجيـو ، چرناودا ،كالا راش ،تولچـا ، تورون ماگـورل و تورون سوريـن در كنـار رود دانوب
نـرخ رشـد جمعيت : %5/0
سيـاست هاي اقتصـادي و برنامـه ريزي دولت : بعـد از سقوط حكمت كمونيستـي در روماني ، اصلاحـات اقتصـادي شروع شـد و حركت به سـوي اقتصـاد و بازار در راس سياست هاي اقتصـادي دولت قرار گرفت . خصوصي سـازي صنايع و زمين هاي كشـاورزي به عنوان گام هـاي عملـي دولت در جهـت حركت به سـوي اقتصـاد آزاد شـروع شـد و ابتـدا باعث ايجـاد مشكلات اقتصـادي نظيـر افزايش شديد تـورم ،كاهش ارزش پول ملـي ، افزايش بيكـاري ، كاهش توليـد صنعتـي و كشـاورزي ، افزايش بـدهي هاي خارجـي ، كاهش صـادرات و افزايش واردات شـد .
در سـال 1993 دولت رومـاني با موافقت صندوق بين المللي پول برنامه اصلاحـات چهـار ساله اي را اعـلام كرد . اين برنامه شـامل حذف تدريجـي يارانه ها از كالا و خـدمـات ، حذف كنتـرل بر نـرخ بهـره و خريد و فروش آزاد ارز ، آزاد سـازي تجارت خارجـي ، تمركز در مورد خصـوصي سـازي و كاهش تـورم است . رومـاني با اتخـاذ اين سياست موفقيت هاي قابل توجهـي كسب كرد ، كه اين موفقيت ها حتـي از سـوي مقامات صندوق بين المللي پول نيـز مورد تائيـد قرار گرفت . از جمله موفقيت هاي رومـاني در امـر اقتصـاد را مي توان كاهش ميـزان تورم در كشـور و انعطاف بيشتـري سيـاست هاي اتخـاذ شده و رشـد اقتصـادي قابل توجه برشمـرد .
خصـوصي سـازي : خصـوصي سازي از ديگر سياست هاي اقتصـادي دولت رومـاني محسوب مي شود . خصوصي سازي يكي از عـوامل كليدي اصلاحات اقتصـادي روماني محسوب مي شود و در بخش هاي اراضـي كشاورزي ،املاك (غيرمنقـول) و شركت هاي تجـاري مورد توجه قرار گرفته است . روند خصـوصي سازي در رومـاني از سـال 1990 با تصويب قانون خصوصي سازي در اين كشور آغـاز شد و اولين قـدم آن واگذاري %30 سهـام 6200 كارخـانه و واحـد توليدي و تجـاري به افراد بود . %70 از بقيـه سهـام به صندوق مالكيت دولت واگذار گرديد و اين صندوق موظف شـد سالانه %10 آن را به بخش خصـوصي واگذار كند . در بخش كشاورزي نيز خصوصي سازي به طور وسيعـي انجـام گرفت . تا پايان سـال 1995 تعـداد 1372 شركت تجـاري ، خصوصي شده است . دولت به منظور جذب سرمايه گذاري هايي كه جنبـه استراتژيك دارد ، %51 از سهـام 300 شركت تجـاري را براي فـروش به اين گـونه سرمايه گذاري ها رزرو كرده است . از سوي ديگـر ، جهت شركت مـردم در برنامه خصوصي سـازي و واگذاري %60 از سهـام شركت هاي تجـاري به شهـروندان ، دولت كوپن هايي را به انضـمام گواهي مالكيت بيـن مـردم توزيع كرده است .
معـادن : روماني داراي معادن زغال سنگ ، مس ، روي ،آهـن ، سـرب ، بوكسيت ، منگنـز ، ويسموت ، جيوه ، نقره ، نمك و نفت است . ميزان توليد سالانه ساير مواد معـدني به شرح زير است :
آلومينيـوم 000/260 تـن
بوكسيـت 000/555 تـن
مـس 000/28 تـن
آهـن 000/281/2 تـن
ســرب 000/30 تـن
روي 000/37 تـن
محصـولات كشـاورزي : گنـدم ، جـو ، ذرت ، سيـب زمينـي ، چغنـدر قنـد ، آفتـابگـردان و سبـزي .
انـرژي : انرژي در رومـاني بيشتر از نفت ،گاز و زغال سنگ توليد مي شود . تعـدادي از نيروگاه هاي آبـي نيـز در اين كشـور فعـال است . هزينه واردات انرژي سـالانه رومـاني بالغ بر يك ميليـارد دلار است . از طرفي منابع گاز ، نفت و زغال سنگ اين كشـور رو به اتمـام است . دولت براي كاهش ميـزان واردات انرژي و استفاده كمتـر از منابع انرژي (فسيلي) ، اقدام به تاسيس نيـروگاه اتمـي كرد و اولين واحـد آن در تاريخ 17 آوريل 1996 در چرناودا افتتـاح شـد . اين نيروگاه باعث خواهد شـد رومـاني سـالانه 200 ميليـون دلار در هزينـه هاي انرژي صـرفه جويي كند . رومـاني نيـاز به واردات اورانيـوم ندارد و ذخيـره اورانيـوم اين كشـور براي 30 سـال كافي است .
صنـايع : گفتـي است صنـايع رومـاني تقـريبـاً %47 از GDP را به خـود اختصـاص داده اسـت ، بيش از %90 صـادرات اين كشـور را در اختيـار دارد .
رومـاني در سـال 1995 در حـدود %6/5 رشـد اقتصـادي داشتـه ، ولي در سـال 1996 به علت فـرا رسيـدن سررسيـد وام هـاي دريافتـي و عـدم جذب سرمايه گذاري خـارجي با كاهش GDP مـواجه بوده است .
كشـور كـانـادا
مساحت : 610/970/9 كيلومتـر مربـع است . (از لحاظ وسعت اولين كشـور بزرگ جهـان است).
جمعيت : 27 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : كانادا در شمـال آمريكاست . همسـايه كانادا در عـرض اقيانوس منجمـد شمـالي ، روسيـه است .
آب هاي داخلـي : كانـادا يك هفتـه آب هاي شيـرين جهـان را به خود اختصـاص داده است .
كوهستـان : تورنگات با 1622 مـتر ارتفـاع بلندترين كوه مونت لوگان به ارتفاع 6050 متـر است .
رودهـا : رود سنـت لورنس ( به طول 3058 كيلومتـر) ، يوكن ، نلسـون ، كلمبيـا و .............
درياچـه : گريت بيـر ، گريت اسليـو و ............. كانـادا درياچـه هاي زيـادي دارد .
بنـدرها : كورنربروك ، نيـوواتـر فـورو ، هاليفـاكس ، سنـت جـان ، تورنتـو ، پورت آرتـور
آب و هـوا : متغيـر . زمستـان ها سـرد و طولاني و تابستـان ها گرم و آفتـابي است . بارندگي كم است .
اقتصـاد : كانادا هفتميـن كشـور بزرگ صنعتـي است . اقتصـاد كانـادا پيشرفتـه ترين و متنـوع ترين اقتصـاد در جهان است . كانـادا دوميـن توليد كننـده كاغـذ و خميـر كاغـذ در جهـان است .
منابع طبيعـي : گاز طبيعـي ، نفت خام ، زغال سنگ ، طلا ، سنگ آهن ، نقـره ، اورانيوم ، روي
جنـگل : %49 كل اراضـي كانادا را در بر مي گيـرد . كـانادا ، بزرگتـرين صـادر كننـده محصولات جنگلي است . جنگل ها بخش حيـاتي محيط زيسـت كانادا را تشكيل مي دهـند و نقش مهمـي را در صنعـت توريسـم ايفـا مي كند .
انـرژي : كـانادا درخصـوص منابع انرژي غنـي است . ذخـاير عظيم نفتـي ، گاز طبيعـي ، زغال سنگ ، اورانيـوم و نيـز رودخـانه هاي فراوان در جنگل هـاي عظيـم ، اين كشـور را به يكي از توليد كننـدگان عمـده انرژي در جهـان تبـديل كرده است .
نيروگاه ها : برق در كانـادا از طريق نيروگاه هاي آبي و هستـه اي (%70) ، گاز طبيعـي (%17) ، زغـال سنگ (%10) و بيـوماس (%2/3) تاميـن مي شود . انرژي دوميـن كالاي صـادراتي بعـد از اتومبيـل است . تقريبـاً دو سـوم برق توليد از طريق نيروگاه هاي آبـي تامين مي شود . كانـادا حـدود %15 برق آبـي جهـان را توليـد مي كند .
ملاحـظات : ششميـن توليد كننـده گنـدم در جهـان است . كانولا Canola ، دانه روغنـي جديد است كه دانشمنـدان كانادايي از طريق طراحـي ژنتيكـي به دست آورده اند .
كانولا روغن خوراكي باكيفيت عـالي است (براي مصرف سـالاد يا غـذا به كار مي رود). كانولا درحـال كسب شهـرت در بازارهاي بين المللـي است . كانولا ، امـروزه صنعت يك ميليـارد دلاري محسـوب مي شود و بعـد از گنـدم مهـم ترين محصـول كاناداست . كانادا سالانه نيمـي از 3 ميليـون تن محصـول كانولا را صـادر مي كنـد .
بيش از %30 منـابع اورانيـوم جهـان در كاناداست . از قـرن 17 ، خـز هم يكي از منـابع مهـم درآمـد كانادا بـوده است .
كشـور نيـكاراگوئـه
مساحت : 682/130 كيلومتـر مربع است .
جمعيت : 5 ميليـون نفـر (در سـال 1993)
موقعيت جغـرافيايي : در قـاره آمريـكا
خط سـاحلي : 541 كيلومتـر در سـاحل كارائيـب و 352 كيلومتـر در سـاحل اقيـانوس آرام
درياچـه (آب هاي داخلي) : درياچـه نيـكاراگوئـه به وسعـت 8029 كيلومتـر مربع در جنوب اين كشـور قرار دارد .
كوهستـان : بلندترين قلـه موگوتـون 2107 متـر است .
رودهـا : سـان خـوان ، اسكونديدو ، تومـا ، سگـويا ، گـراند (به طـول 320 كيلومتـر)
آب و هـوا : استـوايي است .
جنـگل : جنگل هاي وسيـع دارد (38/3 ميليـون هكتـار)
بـارندگي : ميـانگين سالانه 1140 ميلـي متـر است . نيكاراگوئـه منابع آبـي و زمينـي فراوانـي براي كشـاورزي دارد .
بنـدرها : سـاندينـو ، كورنيتـو ، سـن خوزه ، كابـزاس ، بلـو فيلـدز ، آرلـن سيـو
اقتصـاد : دولتـي و خصـوصي است . اقتصـاد بر پايه كشـاورزي و صدور محصولات كشـاورزي ، درآمـد اصلـي كشـور را تامين مي كند .
معـادن : طـلا ، نقـره ، سـرب ، روي ، تنگسـتن ، آهـن ، سنـگ گچ ، نمـك و مـس
انـرژي : نيكاراگوئـه زغال سنگ ندارد و با كمبـود منابع نفت و گاز مواجـه است . عليـرغم آنكـه برق ، انرژي جايگـزين در كشـوراست ، ولي انـرژي هستـه اي نيـز ندارد .
كشـور ازبكستـان
مساحت : 400/447 كيلـومتـر مربع
جمعيت : 27 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : واقع در آسيـاي ميـانه است .
آب هـا : %9/4
درياچـه : درياچه آرال ، آرناسـاي ، ذيگـزكول ، سـاري قميـش ، شـوركول
مخـازن آب : در ازبكستـان تعـدادي مخـزن مصنـوعـي آب نسبتـاً زياد است .
كوه هـا : %3/21 كوهستـاني است . بلندترين قلـه آن به نام حضـرت سلطان به ارتفـاع 4643 متـر است .
رودهـا : سيـر دريا ، آمـو دريا و شـاخه هاي منشعـب از آن است .
آب و هـوا : اختلاف زياد دمـا ، مقـدار بارندگي سالانه كـم ، تابش زيـاد آفتـاب .
بـارندگي : ميـانگين بارندگي سـالانه حدود 100 ميلـي متر است . رطوبت هـوا حدود %75 تا %25 است .
زلـزله : ازبكستـان يك كشـور زلـزله خيـز است .
معـادن : ازبكستـان از نظر توليـد طلا در سطـح جهـاني هشتـم ، از نظـر ذخـاير اورانيـوم هفتـم و از نظر توليـد مس در رده يازدهـم جهـان است .
زغـال سنگ ، سنگ آهـن ، مـس و سـرب ، نفـت و گاز طبيعـي . اين كشـور سومين توليد كننده گاز طبيعـي بعـد از روسيـه و تركمنستـان و جـزو ده توليد كننـده عمـده گاز در جهـان است .
پنبـه : پنبـه يكي از مهـم ترين ابـزار كسب ارز معتبـر است . ازبكستـان دو سـوم پنبـه جمهـوري هاي آسيـاي مركزي را توليد مي كنـد و چهـارمين توليد كننـده پنبـه ( و سـومين صادر كننده پنبـه) در جهـان است . (پس از آمـريكا و چيـن)
نيـروگاه : بيشتـرين بخش توليد برق مربوط به نيروگاه هاي تجـاري سيـر دريا ، تاشكنـد ، نوايـي ، انگـرين و نو وانگـرين است . نيـز داراي نيروگاه آبـي بر روي رودخـانه چرچيـق و نيروگاه هاي آبـي در چـارواق و حاجـي كنت است .
صنـايع : صنـايع سبك ، غـذايي ، شيميـايي ، ماشيـن سـازي ، هواپيمـا ، تراكتـورسـازي ، نسـاجـي و ماشين هاي پنبـه پاك كنـي .
خصـوصي سـازي : تاكنـون بيش از 1800 شركت خصـوصي سـازي شده و شركت هاي دولتـي به صورت تعـاوني درآمـده است .
كشـور تركمنستـان
مساحت : 100/488 كيلومتـر مربع
جمعيت : 5 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : واقع در آسيـاي ميـانه
آب و هـوا : گرم و خشـك ، جنوب اين كشـور (نزديك ايران) آب و هـواي مناسبي دارد .
منابع طبيعـي : داراي منـابع بزرگ گاز است و آن را به كشـورهاي مختلف از جمله ايـران صـادر مي كند .
اقتصـاد : رشـد اقتصـادي آن خوب بوده و از اين نظر يازدهميـن كشـور در دنيـاست . اقتصـاد آن تك محصـولي است . گاز و پنبـه مهـم ترين منـابع درآمـد اين كشـور است . هيـچ محصـولي جايگزينـي وجود نـدارد كه بتـواند تكيه گاه اقتصـاد كشـور قرار گيـرد .
توليد ناخالص داخلي : (كل :822/26 ميليارد دلار ، سـرانه :171/5 دلار)
رودهـا : آمودريـا رودخـانه معروف تركمنسـتان است كه عـرض آن به 3 كيلومتـر مي رسد .
رودهـاي ديگـر : مـرغـاب ، تجـن ، اتـرك ، قـره قوم
عوارض طبيعـي : %80 وسعت تركمنستـان را كوير قـره قوم تشكيل مي دهـد ، كه يكي از بزرگتـرين و گرم تـرين بيـابان هاي دنيـاست .
مسـاحت آن 000/350 كيلومتـر مربع است .
بنـدرها : بندر كراسنـا و دسـك تنهـا بنـدر مهـم تركمنستـان است .
خصـوصي سـازي : خصوصي سازي محـور اصلي اصـلاحات اقتصـادي بوده و دولت تصميم گرفتـه واحـدهاي فعـال در بخش هاي نفت ، گاز ، بـرق ، نيـرو ، راه آهـن ، هواپيمـايي ، مخـابرات و آموزش و پروش را همچنـان در مالكيت خود نگهـداري كند و بقيـه را به بخش خصـوصي واگذار كنـد . خصـوصي سازي از سـال 1993 شـروع شده است .
صنـايع : نفت و گاز ، استخـراج سولفـور و سولفات سديـم ، توليد برق ، سيمـان ، شيشـه و قالي بافي است .
ملاحظات : تركمنستـان سـالانه 5/1 ميليـون تـن پنبـه ، نيم ميليون تن گنـدم ، بـرنخ 000/100 تن ، شيرين بيـان 000/120 تـن و 000/141 تـن جـو توليد مي كند . دولت بازسـازي و افزايش توليد نيروگاه هـا را در برنامه ده سـاله توسعـه پيش بينـي كـرده است .
كشـور جمهـوري آذربايجـان
مساحت : 600/86 كيلومتـر مربع است .
جمعيت : 9 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : كشـوري در منطقـه جغـرافيـايي قفقـاز و در گذرگاه اروپـا و آسيـاي جنوب غربي و در كنـار درياي خـزر است . (پايتخـت آن باكوست) .
بـارندگي : به طور ميـانگين 1000 ميلي متـر در سـال است .
آب هـا : %6/1
توليد ناخالص داخلي : (كل 523/65 ميليـارد دلار ، سـرانه : 958/8 دلار)برآورد سـال86
كوهستـان : سه رشتـه كوه قفقـاز بزرگ در شمـال ، قفقـاز كوچك در غـرب و كوه هاي تالش در جنوب ، اين كشـور را احـاطه كرده است و قله بازار دوزو بلنـدترين قله آن است . تقريباً نيمـي از سرزمين آذربايجـان كوهستـاني است .
خط سـاحلي : 800 كيلومتـر است .
رودهـا : آقسـتافا ، ارس ، پيـرساجات ، تـرتـر ، توريـان ، سـامور ، كورا ، ايـوري ، بلغـارچاي
دريـاچـه : 13 درياچـه دارد . (سـاري سو ، آلاگول ، بيـوك شور ، گوي گول ، مارال گول و ................ )
جـزيره : 12 جزيره دارد . پيـراللهـي ، قـره سـو ، نارگيـن ، چيلـو ، گيـل و ................
آب و هـوا : متفـاوت . نسبتـاً خشـك و كوهستـاني
نيـروگاه : %90 برق مورد نيـاز اين جمهـوري در نيروگاه هاي حـرارتي توليد مي شود . نيروگاه آبـي (كنـار رودخـانه كـورا) تاميـن كننده بخش مهمـي از برق مورد نيـاز اين كشـور است .
ملاحـظات : منابع گاز جمهـوري آذربايجـان تقريبـاً دست نخـورده باقيمـانده و اين كشـور نيازهايش را تاكنـون از روسيـه ، تركمنستـان و ايـران تامين كـرده است . مجمـوع ذخـاير گاز اين كشور حدوداً 6 تريليـون فوت مكعـب است . آذربايجـان در آغـاز قـرن بيستـم ، اوليـن منطقـه توليد نفـت در جهـان بوده است .
كشـور نـروژ
مساحت : 958/386 كيلومتـر مربع
جمعيت : (در سـال 1993) 326000/4 نفـر بوده است .
موقعيت جغرافيايي : نروژ يكي از دو كشـور اصلي شبـه جزيره اسـكاندينـاوي است ، زيرا قسمت شرقي اين شبـه جزيره را كشـور سوئـد و قسمت غـربي را نروژ تشكيل داده است . نروژ كوهستـاني است و به سبـب داشتـن خليج هـاي زياد به كشـور هـزار خليج معـروف شده است .
آب هـاي داخلي : در شمـال و شمـال شرقي نروژ ، جـزاير متعـددي وجود دارد : لوپهـاوت ، رينـگ واسـوي ، سنجـا ، لوفتـون ، هيتـرا و فوريـا
بنـدرها : بودو ، نامسـوس ، تروندهـايم ، هـرمانس ورك ، بـرگن ، اگرسونـد ، آردا ، گولـن ، اوسلـو ، درامـرو ، هـورتن ، فردريك اشتـاد ، توسـن برگ ، لارويك ، آرنـدال ، كريسـتين سوند ، ريـزور لانگـه سـوند ، موس و كـراگرو .
عـوارض طبيعـي : حـدود 56000 مايل مربع از خاك نروژ كوه است .
مهـم ترين كوه هاي آن : جانكـرن ، گلي ترتينـد و هـارد انجيـل . بلندترين قله : گليتـرتيند با ارتفـاع 2503 متر است .
مهم ترين رود هـاي آن : گلـوما با 589 كيلومتـر طول ، رائـوما ، اتـرا و كوينـا .
مهـم ترين درياچه هاي آن : روس ، تونـاژو ، سـاناسـا .
بزرگترين درياچـه نروژ 368 كيلومتـر مربع مسـاحت دارد . نروژ بيش از 19312 كيلومتـر خط سـاحلي اقيـانوس دارد . حـدود %70 خاك نـروژ قابل سكونت نيست . بلندترين آبشـار نروژ 300 مـتر ارتفـاع دارد .
آب و هـوا : قسمت هاي شمـالي بسيـار سـرد ، قسمت هاي مركزي و جنـوبي نسبتـاً معتـدل است .
انـرژي : نروژ استـعداد فراواني در توليد بـرق آبي دارد و از لحـاظ توليد سـرانه برق در جهـان مقـام اول را به خود اختصـاص داده است و هر سـال از طريق صـادرات و فروش برق آبـي ، درآمـد قابل توجهـي كسب مي كنـد . قيمـت برق مصـرفي در نـروژ از كشـورهاي ديگر كمتـر است . اكنـون 600 نيروگاه درحـال كار دارد .
جنـگل : نروژ به دليـل دارا بودن جنگل هـاي وسيع ، به ويـژه از نظر توليد چوب و الـوار ، خميـر چوب و خميـر كاغـذ از اهميت خاصـي برخوردار است .
معـادن : زغـال سنگ ، نفـت خـام و گاز طبيعـي ، سنـگ آهـن ، مـس ، روي ، سـرب ، تيتـان ، نقـره ، گرانيـت ، مـرمـر ، آلومينيـوم و نيـكل .
صنـايع : ذوب آهـن ، كاغـذسـازي ، كشتـي سـازي ، ماشيـن سـازي و صنعت سيمـان
نيروگاه هاي آبي نروژ : گفتـه مي شود چنـانچـه از ظرفيت اين نيروگاه ها حداكثـر استفاده به عمل آيد ، علاوه بر كار آفرينـي يعنـي ايجـاد 000/60 فرصت شغلـي جديد ، ميـزان صـادرات سالانه برق به حـدود 15 ميليـارد كرون افزايش خواهـد يافت و وزارت صنـايع و انرژي نروژ اعلام كـرده ، درصورت استفـاده از تمـام ظرفيت هاي آبـي اين كشـور جهت توليد برق ميـزان صـادرات برق در سـال 2010 ، تا حـدود 50 تا 60 ميليـارد كـرون افزايش خواهد يافت .
كشـور يوگسـلاوي
جمعيت : 000/000/11 نفـر (1993)
مساحت : 000/102 كيلومتـر مربع
توليد ناخالص ملـي : 103 ميليـارد دينـار (در سـال 1996)
جمهـوري هاي تشكيل دهنـده يوگسـلاوي :
جمهـوري صربستـان (جمعيت 000/000/10 نفـر)
جمهـوري مونتـه نگـرو(جمعيت 000/616 نفـر)
موقعيـت : اين كشـور از جايـگاه ويـژه اقتصـادي ، ژئوپليتيك ، ارتباطي و ترانزيتـي برخوردار است . (به خاطـر عبور خطوط ارتبـاطي خـاكي ، آبـي و هوايي بين المللي مهـم) . يوگسـلاوي در شرق اروپـا و شبـه جزيره بالـكان واقع است . بيـش از %21 از خـاك يوگسـلاوي در شمـال رودخـانه دانوب و سـاوا واقع شـده و اين كشـور جـزو اروپاي مركزي به شمـار مي آيد .
يوگسـلاوي سـرزمين حوضـه دانوب است ، زيرا دانوب براي يوگسـلاوي به منـزله درياي دوم است . پايتخـت آن در كنـار رودخـانه دانوب است . موقعيت درياي جمهـوري فـدرال يوگسـلاوي به اين كشـور توانايي فوق العـاده اي براي پيشـبرد صنعت دريايي ، كشتـي سـازي ، كشتيـراني ، بازرگاني ، گردشـگري ، استخـراج و توليد نمـك و غيـره را داده است .
يوگسـلاوي با هفت كشـور مرز مشتـرك دارد (آلبـاني ، مجارستـان ، رومـاني ، بلغـارستـان ، كرواسـي ، مقـدونيه و بوسنـي و هرزگوبيـن) . رويهـم رفتـه 2558 كيلومتـر مرز خـاكي ، آبي ، دريايي و درياچـه اي دارد .
درياچـه ها :
1) اسـكادارسكـو ، كه سطـح آن 379 كيلومتـر مربع است .
2) گلاتسييـالنـا (مجمـوعه درياچه هـاي منجمـد كـه در كوهستـان هـا در ارتفـاع 1500 تا 2300 متـري از دريا قرار دارد) .
3) پلاسكـو
4) درياچـه هاي رودخـانه اي (روسـاندا و اوبـدسـكابار)
درياچـه هاي مصنـوعي (براي توليد برق) : اين درياچه ها براي توليد برق ، تامين آب مورد نيـاز كارخانـه ها و آب آشـاميدني مردم ، پرورش مـاهي به وجود آمده است . معروف ترين آن : جرداپ يك ، جرداپ دو ، درياچـه ولاسينكـو ، بورسـكو ، پروچكـو ، ازورنيچكـو و سـه درياچـه نيكشيچـكا است .
ميـزان بارندگي : در يوگسـلاوي سـالانه بالغ بر 1000 ميلـي متـر باران مي بارد . در مناطق كوهستـاني مونتـه نگر و سالانه بيش از 3000 ميلي متـر باران مي بارد .
رودخـانه ها : دانوب (به طول 5/885 كيلومتر) ، تيسـا (به طول 164 كيلومتر) ، سـاوا (به طول 206 كيلومتـر) ، موراواي بزرگ (به طول 185 كيلومتـر) ، موراواي جنوبـي (به طول 295 كيلومتـر) ، موراواي جنوبي (به طول 295 كيلومتـر) ، موراواي غربي (به طول 308 كيلومتـر) ، موراچاوزتا ، درينـا ، بويـانـا و بلـي دريم .
آب و هـوا : آب و هواي يوگسـلاوي بسيـار متغيـر است و هر سـه چهـار روز بر فضـاي اين كشـور جريان هواي سـرد ، خشـك يا نمنـاك عبـور مي كند . اين نوع آب و هـواي متغيـر بر سلامتـي و فشـار خـون مـردم يوگسـلاوي اثـر نامطلوبي گذاشتـه است .
جنـگل : %34 اين سـرزمين يعنـي حدود 2858000 هكتـار پوشيـده از جنـگل است .
انرژي :
زغـال سنگ : 3/21 ميـليارد تن ذخيـره زغـال سنگ دارد .
نفـت : توليد سـالانه حدود 2 ميليـون تـن نفت (براي تامين نيازهاي داخلي)
گاز طبيعـي : توليد گاز طبيعي سالانه 962 ميليون متـر مكعب است . بقيـه گازها موردنيـاز از روسيـه وارد مي شـود .
انـرژي آبي : يوگسـلاوي به لحاظ ويـژگي هاي جغـرافيـايي و ناهمـواري ها (كوهستـاني بودن ، رودخـانه هاي پرآب ، بارندگـي فراوان) سـالانه حدود 30 ميليـارد كيلووات انـرژي ذخيـره اي دارد . نيروگاه هاي آبـي آن بر روي تعـدادي از رودخـانه هاي يوگسـلاوي احداث شده و مهـم ترين آن عبـارت است از جرداپ 1 و 2 ، باي ناباشتـا ، ازورنيـك ، اوچـا ، ورلا 1 و 4 ، اسـلاپ وتـه و ... .
معـادن : معـادن آهـن (حدود 300 تا 400 ميليـون تن ذخيـره معـدن آهـن است و توليد سـالانه آن 20 تا 30 هزار تـن است) . معـادن مـس (ذخـاير معـادن مـس يوگسـلاوي حدود 8/2 ميليـاردتن و توليـد سالانه مـس 20 هـزار تن است) .
معـادن زغـال سنگ (3/21 ميليـارد تـن ذخيـره دارد) .
كشـور هنـدوستـان
موقعيت : آسيـاي جنـوبي ، هم مـرز با درياي عـرب و خليج بنـگال ف بين پاكستـان و بنگلادش
مسـاحت : 29/3 ميليون كيلومتـر مربع
خـط ساحلي : 7000 كيلومتـر
آب و هـوا : از مناطق حـاره اي مانسـون در جنـوب تا مناطق يـخ زده شمالي متفاوت است .
قلـه مرتفع : قله كانچنجونـگا به ارتفـاع 8598 متـر
منـابع طبيعـي : زغـال سنگ (چهارمين معـدن بزرگ جهـان را داراست) ، سنگ آهـن ، منگنـز ، ميكا ، بوكسيـت (سنگ معـدن آلومينيـوم) ، سنگ معـدن تيتـانيـوم ، كروميـت ، گاز طبيعـي ، المـاس ، نفـت ، سنگ آهـك .
جنـگل : %23
جمعيت : 960 ميليـون نفـر (در سـال 1999)
كشـور يونـان
جمعيت : 000/662/10 نفـر (در سـال 1998)
نـرخ باسـوادي : %95
مسـاحت : 990/131 كيلومتـر مربع
قله مرتفع : كوه المـپ 2917 مـتر
خط سـاحلي : 15000 كيـلومتـر
جـزاير : 2000 جـزيره ، 170 جـزيره مسـكوني
آب و هـوا : دمـاي متوسط در آتن : 23 تـا 33 سـانتي گراد
ميـزان بارندگي : در آتـن 40 سـانتي متر و در كورفـو 135 سـانتي متـر
تقسيـم نيروي كار در سـه شاخـه اقتصـادي :
خدمات (جهـانگردي و گـردشگـري) %52 به صنعت %25 ، كشـاورزي %23
معـادن : لينيـت ، بوكسيـت ، منيـزيت ، سنگ معـدن فرونيـكل ، سنگ معـدن گوگـرد ، سنگ معـدن فروكـروم ، آزبست و مـرمـر
توليد ناخالص داخلـي (در سـال 1997) : 4/137 ميـليـارد دلار
كشـور قبـرس [1]
مساحت : 9251 كيلـومتـر مـربع . سومين جـزيره بزرگ در درياي مديتـرانه بعـد از سيسيـل و سـاردنـي است .
موقعيت : قبـرس درحـد فاصل 380 كيلومتـري شمـال مصـر ، 105 كيلومتـر غـرب سوريه و 75 كيلومتـري جنوب تركيـه قرار دارد . %46 كل جـزيره قابل كشـاورزي و %18 آن جنگلـي است . قبـرس دو درياچـه نمك دارد .
آب و هـوا : آب و هـواي مديتـرانه اي دارد .
بنـدرهـا : ليمـاسول ، لارناكا ، پافـوس
جمعيت : 440/707 نفـر (كه %80 آن را يونـان تشكيل مي دهـد و %20 را مسلمانان ترك قبـرس تشكيل مي دهنـد) .
رشـد جمعيت : %1 (ميـانگين عمـر مردان در قبـرس 78 ستال و ميانگين عمـر زنان 72 سال است)
توليد ناخالص داخلي : مقـدار GDP در سـال 91 نسبت به سـال 89 در حـدود %7/5 رشـد داشته است . درآمـد سرانه بخش يوناني نشيـن حدود 8640 دلار است .
مكانيسـم بازار آزاد براي نيـل به رشـد زياد اقتصـادي در اوايل دهـه 80 مورد توجـه دولت قبـرس قرار گرفت . در قبـرس ، بخش خصوصي بسيـار فعال است و دولت بيشتـر عهـده دار صدور مجـوزهاي قانوني است . هدف دستيـابي به بالاترين سطح رشـد اقتصـادي و افزايش استـاندارد و سطح زنـدگي مـردم است .
جـنگل : %18 قبـرس ، جنـگل است .
كشـور قطـر
مساحت : 437/11 كيلومتـر مـربع
موقعيـت : قطر شبـه جزيره ي به طول 160 كيلومتـر و عرض 55 تا 90 كيلومتـر (به دليـل اختلاف عرض آن در بخش هـاي شمـالي و جنـوبي) است . قطـر سواحلـي به طول 350 مايل دارد . قطـر داراي زمينـي پوشيـده از ريگـزار است و داراي ارتفـاعات شنـي حتـي تا 400 متـر بالاتر از سطح درياسـت . حـوار بزرگترين جزيره قطـر و بندر بازرگاني دوحـه از مجهـزترين بنـدرهاي قطـر محسوب مي شود .
آب و هـوا : در تابستـان گـرم و مرطوب و دمـاي آن در تابسـتان به 46 سـانتي گراد و رطوبت %85 مي رسـد . در زمستـان از بارندگـي كمي در حـدود 5 اينـچ در سـال برخوردار است . آب هاي زير زميني اش به دليـل حجـم زياد مواد معـدني براي مصـارف شرب و كشـاورزي مناسب نيست . هم اكنـون بيش از نيمـي آز آب مصـرفي روزانـه قطربا دستگاه هاي آب شيـرين كـن تامين مي شود .
جمعيت :000/486 نفـر (در سـال 1990)
رشـد جمعيـت : %3/2 (در سـال 1990) و (در سـال 1985)
منـابع طبيعـي : از دهـه 80 به بعـد دليل كشف يكي از بزرگتـرين منابع گاز طبيعـي جهـان و منابع قابل توجـه نفت در جـزاير مورد اختلاف با بحـرين ، از نظر اقتصـادي اهميت زيـادي يافته است .
ميـزان باسـوادي : %70 جامعـه قطـر باسوادند .
اوضـاع اقتصـادي : قطر شبه جزيره اي لم يـزرع است كه زمين هاي آن به دليـل شـوري و ريگـزار بودن براي كشـاورزي مناسب نيست . كشف نفـت در سـال 1939 به تـدريج اقتصـاد اين كشـور را تغييـر داد و قطـر را به يكي از ثروتمنـدترين كشـورهاي جهـان تبـديل كرد . درآمـد سـرانه قطـر در سـال 1980 بالغ بر 29 دلار بـود و در سـال 1990 درآمـد سرانه قطـر به اندازه %4/11 در سـال كاهش يافت . در سـال 1983 ميـزان وابستگـي به درآمـدهاي نفتـي از %93 به %80 كاهش يافت . در سـال 1984 سـهـم بخش نفت در توليد ناخالص داخلـي (GDP) بالغ بر %45 بود ، كه در سـال 1988 اين رقـم به حدود %27 تنـزل يافت .
انـرژي : در سـال 1990 ظرفيت توليدي برق قطـر معـادل 1095 مگاوات بود . نيـز قرارداد ديگـري با شركت زيمنـس آلمـان بـراي احـداث 2 مولد گازي به امضـاء رسـاند ، كه ظرفيت توليد برق را به ميـزان 234 مگاوات در اوايل دهـه 90 افـزايش داد .
توليد ناخالص داخلـي : در سـال 1991 ، بخـش نفت %34 و بخش غيرنفتـي %66 از توليد ناخالص داخلي را تشكيل مي داده است . در سـال 1990 ، بخش نفت %38 و بخش غيرنفتـي %62 از توليد ناخالص داخلي بوده است . بنابراين ، بخش هاي غيرنفتـي در سـال هاي اخيـر رو به رشـد بوده است .
براسـاس اطلاعـات موجود نـرخ رشـد درآمـد سـرانه در كشـور قطـر حـدود %5 است .
كشـور كـرواسـي [2]
مساحت : 538/56 كيلومتـر مربع با 31000 كيلومتـر مربع آب هاي سرزميني است .
جمعيت : (سـال 1991) حـدود 5 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : كرواسـي در سواحـل شرقي درياي آدرياتيك واقع شـده و از دامنه هاي آلپ تا مناطق جلگه اي و سـواحل رودخـانه هاي دانوب و دراوا امتـداد يافته است .
منـابع طبيعـي : جنگل ها ، آب هاي سطحـي ، زيرزمينـي و دريايي ، مقـداري نفت و گاز طبيعـي . كربوهيـدرات ها در مناطق جلگـه اي كه حـدود 3/2 ميليـارد تن است و %75 نيـاز كرواسـي به اين منابع انرژي را برطرف مي سـازد .
دريـاچـه ها : كل مسـاحت درياچه هـا 47/57 كيلومتـر مربع و بزرگتـرين آن درياچـه ورانسـكو (30 كيلومتـر مربع) است .
كوهستـان : بخش اعظم خاك كـرواسـي كوهستـاني است ، ولـي قله اي بلنـدتر از 1900 متـر در اين كشـور وجود ندارد .
جـزاير : جمهـوري كرواسـي در درياي آدرياتيك داراي 1185 جـزيره كوچك و بزرگ است . جزيره كرك باوسعـت 409 كيلومتـر مربع بزرگتـرين جـزيره كرواسـي است .
رودهـا : سـاوا ، با طول بيش از 562 كيلومتـر ، بزرگتـرين رود كرواسي است .
رودهاي ديگـر آن : دانوب (188 كيلومتـر) ، دراوا (505 كيلومتـر) ، كوپـا (292 كيلومتـر) ، بوسـوت (186 كيلومتر) و سـاير رودهـا .
بنـدرهاي مهـم : كرواسـي حدود 300 بنـدر بزرگ و كوچك دارد . مهـم ترين آن عبارت است از : رييـكا ، اسپليـت ، پـولا ، زادار ، دوبـرونيـك ، بلـوچـه ، شيبنيـك ، متكوويـچ ، پـورچ ، روويـن ، سنـي ، بيـوگـراد ، تروگيـر ، اوميـش و ماكارسـكا .
كشـور لهستـان
مساحت : 683/312 كيلومتـر مربع (جـزو كشورهاي اروپاي شمالي و مركزي است). اين كشور از شمال شرقي و مشـرق به جمهـوري ليتـواني ، بيلـو روسي يا روسيه سفيد و اوكـراين و از جنوب به جمهـوري هاي چك و اسلواكي و از مغـرب به جمهـوري آلمان و از شمـال به درياي بالتيك و خليج دانـزيك محـدود مي شود . لهستـان مجموعاً 3538 كيلومتـر مرزهاي آبي و خاكي دارد . مرزهاي آبي 524 كيلومتـر است .
درياچـه ها : 930 درياچـه دارد . در واقع 32000 كيلومتر مربع از زمين هاي لهستـان را دربر مي گيرد و حـدود 15000 كيلومتـر مربع مرداب دارد .
رودهـا : لهستـان رودهاي زيادي دارد . رود ويستـول (به طول 1069 كيلومتـر) درازترين رود آن است كه به درياي بالتيك مي ريـزد . رود ادربرگ (به طول 860 كيلومتـر) دوميـن رود دراز آن است . لهستـان كلاً جلگه اي و همـوار است .
آب و هـوا : زمستان هايـش سـرد و طاقت فرسـاست . دماي تابستـان تا 33 درجه مي رسد . كلاً آب و هـواي لهستـان متغير است . باران در نواحي جلگه اي كمتـر ، ولي در مناطق كوهستـاني بيشتـر است . ميـزان بارندگي سـالانه به 6000 ميلي متـر مي رسـد .
جمعيـت : (در سـال 1980) 000/000/36 نفـر
منـابع طبيعـي : لهستـان با داشتن بيش از 85 ميليـاردتن زغـال سنگ ، در اروپاي شرقـي مقـام اول و در جهـان مقـام پنجـم را داراست .
جنـگل : عامل مهـم ديگر كه در صنعتي شدن لهستـان نقش موثـري داشته ، بهـره گيري درست از پوشش جنگلي لهستـان است كه تقريبـاً يك چهـارم خاك آن را فرا گرفته است . بهره برداري از اين جنگل هاي انبوه نقش مهمي در راه اندازي كارخانه هاي كشتي سازي و كاغذ سـازي لهستـان ايفا كرده است .
كشـاورزي : %90 خاك لهستـان را بلندي هاي كم ارتفـاع و جلگه ها تشكيل مي دهد و خاك حاصلخيـزي دارد . لهستـان در سال 1988 در توليد گنـدم ،مقـام ششم ، در توليد چاودار مقـام سوم ، در توليد جـو مقام هفتم ، در توليد سيب زميني مقام دوم و در توليد نيشكـر مقام پنجـم را در اروپا دارا بوده است .
معـادن : گاز طبيعي ، زغـال سنگ سخت ، ليفيت يا زغـال سنگ قهـوه اي ،روي ، سرب ، نمك ، گوگـرد ، كادميـوم ،آهـن ، مـس ، واناديم ، تيتانيوم ، سيليس و سنگ هاي ساختماني ، پتاس و فسفـات . لهستان چهـارمين توليد كننده زغـال سنگ در جهـان است . نيـز دومين صادر كننده آهـن در جهـان است .
صنـايع : استخـراج معـادن ، ماشين سازي ، كشتي سـازي ، فولاد ، برق ، صنايع غذايي ، نسـاجي ، فلزات ، سيمـان ، ابزار آلات صنعتي ، لوازم خانگي ، اتومبيل سـازي و صنايع شيميـايي .
خصوصـي سـازي : از بين 8441 شركت دولتي تا سـال 1993 ، تعـداد 4757 شركت خصوصي سازي شده است .
كشـور مجـارستـان
مساحت : 33/930 كيلومتر مربع ، يعنـي %1 مساحت اروپا . مجـارستـان به وسعت استـان سمنان است .
جمعيت : در سـال 1988 برابر 000/000/11 نفـر بوده است . و از سـال 1981 جمعيت آن كاهش داشته است .
رودهـاي مهـم : دانوب ، تيسـا ، دراوا . رود دانوب از مرز اتريش به طرف مجـارستـان و از بوداپست عبور و وارد يوگسـلاوي مي شود . رود تيسـا از آن منشـعب شده و طول آن در خاك مجـارستان 597 كيلومتـر است .
بارنـدگي : سـالانه بين 500 تا 800 ميلي متـر است . مجـارستـان جزو كشـورهاي پرآب است .
منـابع طبيعي : به جـز خاك سيـاه ، آهـن و منگنـز ، زغـال سنگ ، آلومينيـوم ، تاحـدودي اورانيـوم و بوكسيت دارد .
توريسـم يا گردشگري : مسجـد يعقوب علي حسـن در شهـر پچ به مـوزه تبديل شده و يكي از مراكز درآمـد توريستـي مجـارستـان است . در سـال 1991 ، 33 ميليون نفـر گردشگـر از مجـارستان ديدار كرده اند .
كشـور مقـدونيه
مساحت : 713/25 كيلـومتر مربع
موقعيت جغـرافيايي : جمهـوري مقـدونيه در مركز شبـه جزيره بالكان واقع شده و محاط در خشكي است . از شمال با صربستـان ، از مغرب با آلبـاني ، از جنوب با يونان و از شرق با بلغـارستان هم مـرز است . %10 اين سرزمين يوگسـلاوي سابق را تشكيل مي داده است .
جمعيت : (در سـال 1994) 000/2000 نفـر
آب و هـوا : اگر نقاط مقدونيه كوهستـاني با آب و هواي قاره اي است . فصل بارندگي طولاني است . در هفت ماه از سـال بارندگي وجود دارد . جنوب شرق آن سـردسير و شمال و شمال غرب آن معتـدل است .
كوهستـان : كوه هاي آن بلند و قله هاي 14 كوه در مقـدونيه بيش از 2000 متـر ارتفـاع دارد . بلندترين قله آن گولم كوراب به ارتفـاع 2753 متـر است .
رودخـانه : واردار طويل ترين رودخانه مقـدونيه است و حدود 301 كيلومتر است و به مرز يونان منتهـي مي شود . ساير رودخانه هاي مهم آن : برگالينـكا ، كرنالـكا ، ترسـكا ، پسيـنا و راديكاست .
درياچـه : مقـدونيه به سبب فراواني درياچه ها به كشور درياچه ها معروفست . كلاً 53 درياچه طبيعي و مصنـوعي دارد . (15 درياچـه مصنوعي و 21 درياچـه يخي دارد) .
جنـگل : در مقـدونيه ، رودخانه هاي پرآب و درياچه هاي زياد و بارندگي فراوان و زمين مستعد جنگل هاي انبـوه و مراتع خوبي را به وجود آورده ، كه به نوبه خود در صنعت چوب تاثير زيادي گذاشته و يكي از اقـلام صادراتي اين كشور را تشكيل داده است .
معـادن : زغـال سنگ ، روي ، سـرب ، سيليكـن ، نيـكل ، كـروم و سنگ مـرمـر
صنـايع : انرژي ، آهـن و فولاد ، صنايع شيميـايي ، پارچـه بافي ، چـرم ، صنايع غير فلزي ، ساختمـان ، توتون و تنباكـو و گـردشگـري
اقتصـاد : مقـدونيه كشوري نيمه صنعتي و اقتصـادش ، اقتصـاد صادراتي به حساب مي آيد . به طور كلي سياست هاي اقتصادي دولت مقدونيه بر پايه خصوصي سازي و جذب سـرمايه گذاري خارجي قرار گرفته است .
توليد ناخالص داخلي : در سـال 1994 ،GDP برابر 9/1 ميليارد دلار و درآمـد سـرانه 900 دلار برآورد شـده است (هر دلار آمريـكا معـادل 46 دنـار مقـدوني است) .
انـرژي : مقـدونيه %58 نياز به انرژي خود را با تكيه بر منابع آبي و زغـال سنگ تامين مي كند و %42 ديگر را از خارج وارد مي كند . توليد برق آن حدود 1388 مگاوات است (960 مگاوات آن از طريق نيروگاه هاي حـرارتي و 428 مگاوات آن از طريق نيروگاه هاي آبـي تامين مي شود) . در سـال 1994 ،848 گيـگا وات برق آبـي و 494 گيـگا وات توسط نيروگاه هاي حـرارتي توليد شـده است . سـالانه 7 ميليـون تـن زغـال سنگ در نيروگاه هاي حـرارتي مصرف مي شود .
كشـور فنـلاند
مساحت : 338000 كيلومتـرمربع . پنجميـن كشور پهنـاور اروپاست . از شـرق با روسيه ، از شمال با نروژ و از غـرب با سوئـد همسـايه است . خليج بوتنـي در غـرب ، خيلج فنـلاند در جنوب و درياي بالتيك در جنوب غربي آن قرار دارد و سبب مي شود تا اين كشور از مرز ساحلي 1100 كيلومتـري برخوردار باشد .
جمعيت : 000/5000 نفـر (رشـد جمعيت %3/0)
آب هاي داخلي : داراي 17 درياچـه وسيع و هر يك با وسعت بيش از 200 كيلومتر مربع است . بزرگترين درياچه آن سايمـاي بزرگ با مساحت 4377 كيلومتر مربع است و طولاني ترين رودخانه فنلاند كمي يوكي با طول 483 كيلومتر است . فنلاند داراي 000/20 جزيره با وسعتـي بيش از 100 كيلومتر مربع است .
آب و هـوا : فنـلاند فصل هاي متفاوتي دارد .(در شمال فنلاند ، يعني لاپلنـد ، دو ماه آزگار در زمستـان خورشيـد نمي تابد) . تابستان گرم و كوتاه است و زمستان در فنلاند بسيار سـرد و طولاني است . بلندترين قله فنلاند هالتي و 1328 متـر ارتفاع دارد . فنلاند به علت داشتن تكنولوژي پيشرفته هرگز در زمستان ها با مشكلات ارتباطي و مواصلاتي روبه رو نمي شود .
جنگل : %60 خاك فنلاند جنگل است و يكي از پايه هاي اقتصـاد آن را تشكيل مي دهد . به خاطر سـرما و يخبنـدان طولاني فقط يك دهـم خاك فنلاند قابل كشـاورزي است . فنلاند انواع و اقسـام كاغـذ را توليد مي كند .
بنـدر : به دليل دارا بودن سواحل طولاني بندرهاي متعـدد و فعالي دارد . بندر هلسينكي ، توركو ، پوري ،اولو و هـانكو اهميت زيادي دارد .
درآمـد سـرانه : فنلاند يكي از ده كشور ثروتمنـد جهـان با درآمـد سرانه 25000 دلار (در سـال 1991) از كشورهاي توسعـه يافته است .
سـواد : %100 باسوادند . آموزش در تمام مقـاطع حتـي دانشگاه ، رايگان است .
انـرژي : بـه جز نيروگاه هاي آبي و اتمـي كليه نيازهاي اين كشور به گاز ، زغـال سنگ و نفت از خـارج وارد مي شود . %41 برق فنلاند از طريق نيروگاه هاي اتمي تامين مي شود . درحال حاضـر ، چهـار نيروگاه هسته اي در فنلاند فعـاليت دارد . فنـلاند سـالانه 4/1 ميليون تـن زغال سنگ وارد ميكند ، كه در نيروگاه هاي حـرارتي براي توليد برق مصرف مي شود . درحال حاضـر ، فنلاند حـدود 1000 مگاوات از ميـزان توليد برق خود را با استفـاده از سوختهاي فسيلي تامين ميكند .
گرايش مذهبـي : فرهنگ حاكم بر كشور كاملاً عادي است و مردم فنلاند همچون ساير كشورهاي اسكانديناوي از مذهب گريزانند . سكولاريسـم كه در مناطق اسكانديناوي حاكميت شديد دارد ، در فنـلاند بيشتر از ساير كشورهاست .
خودكشـي : آمار خودكشي به تناسب جمعيت فنلاند ، در جهـان رتبه اول را داراست .
ديـن : درحال حاضر بيش از يك سوم جمعيت فنلاند بي دين اند . كودكان فنلاندي وقتي به سن 15 سالگي مي رسند ، مي بايد از لحاظ مذهب ، وضع خود را مشخص كنند يا متعلق به يكي از كليسـاها شوند و يا خود را بي ديـن ثبت نام كنند .
اجتمـاع : از نظر اجتماعي ، جامعه فنلاند ، جامعه آرامي است . فنـلاند يك جامعه امـن است . بهداشت و نظم در زندگي ، كار و محيط اجتمـاع چشمگيـر است . مردمي مهـربان و مودب ، خنـدان و خجالتي به نظر مي رسنـد . اصل بر برائت و اعتمـاد بـه يكديگـر در همه جا حـاكم است . ماشينيسـم بر جامعه فنلاند حاكم است . بيش از حـد براي زندگي مادي و رفـاه تلاش مي كنند . در ميان چنين جامعه اي يك گروه اقليت مذهبي به نام لستـاديولانيـن از شـاخه هاي مذهب پروتستـان وجود دارد كه شديداً پاي بنـد اعتقـادات مذهبي خود هستند . آنـان تنظيم خانواده را رعايت نمي كنند . نيز با غير همكيشـان خود ازدواج نمي كنند و استفـاده از تلويزيون را در منـزل خود حرام مي دانند . زنان در فنلاند ، نقش پر قـدرتي دارند و مردان به شوخـي مي گويند : كليد خانه در دست زنـان است . سيستـم تنظيم خانواده از ماه اول حاملگي ،مادر و فرزند را تحت مراقبت خود دارد . اين سيستم فوق العـاده پيشرفته و فراگيـر و رايگان است . با اين حال ، كسي در پـي بچـه دار شدن نيست . فنـلانديان معتقـدند به تازگي از درخت پاييـن آمده اند با اين حـال ، از نظر مادي پيشرفت عظيمي داشتـه اند .
فنلاند ، اولين كشوري در جهـان بود كه 8 ساعت كار در روز را اعلام كرد و اولين كشوري بود كه در سـال 1906 به زنـان ، حقوق سيـاسي مسـاوي با مردان اعطاء نمـود . تقريباً %30 از بودجه دولت از راه اخـذ ماليات هاي مستقيـم و غيرمستقيـم تامين مي شود . درآمد مردم فنلاند بسيار خوب و مصرف فنلانديهـا بسيار زياد است . براي تشويق توليد كنندگان محصولات داخلي ، محصولات فنـلاندي نسبـت به محصـولات وارداتي گرانتـر است . در فنلاند به جـز نوعي سيب كوچك ، هيچ گونه ميوه درختـي توليد نمي شود ، ولي در عيـن حـال ، اكثـر ميـوه هاي دنيا در فنلاند يافت مي شود . فنلانديهـا مردمي بسيـار سختكوش اند و هر شغلي را از نظر درآمـد مي سنجنـد ، نه نوع كار . يعني يك متخصص فنلاندي اگر بيـكار شود ، بـه رفتگـري نيز مبـادرت مي ورزد . دوچـرخه سـواري در فنلاند به ويژه در تابستـان بسيـار راجع است . پيرمردان و پيرزنان نيـز دوچـرخه سواري مي كنند . سونـا در قديم يك محل مقـدس به شمار مي آمـده و حتـي زنان نيـز در آن زايمـان مي كرده اند .
كشـور ژاپـن
ژاپـن از زنجيـره اي بيش از سـه هـزار جـزيره تشكيل شده است . ژاپـن تا قاره آمريكاي شمـالي بيش از 6000 كيلومتـر فاصلـه دارد .
سـرزمين كوهستـاني : جغـرافياي خاص كشـور ژاپن سبب شده كه مردم ژاپن از يكديگـر جدا باشند . در اغلب جزاير كوه هاي بلندي وجود دارد كه زمين ها را به قسمت هاي كوچك تقسيم و ساحـل شرقي را از كرانه غـربي جدا كرده است . اقليم خاص و كوهستـاني ژاپـن يكي از دلايل است كه مـردم ژاپن ، ديدگاه مقطعـي و خاص براي ايجـاد دولت هاي كوچك و منطقه اي دارند . بيش از %70 سـرزمين ژاپـن كوهستاني است . فوجـي بلندترين قله ژاپن است و ارتفاع آن 4460 متـر است . در اغلب مناطق در طول سـال بيش از 100 سانتي متــر باران مي بارد . در جزيره هونشـو كه منطقـه اي كوهستاني است در سـال بيش از 400 سانتي متـر باران مي بارد . در حالي كه ميـزان بارش در توكيـو فقط حـدود 130 سانتي متـر است . در توكيـو در زمستان فقط چند روز برف مي بـارد ، در حاليكه در جـزيره هوكايدو حدود 130 روز برف مي بارد . ژاپن به دليل بارش فراوان ، پوشش گيـاهي انبوهي دارد . تقريباً دو سـوم ژاپن پوشيده از جنگل است . ژاپن 21 بندر دارد .
جمعيت : در حال حاضـر ژاپـن تقـريباً 125 ميليون نفـر جمعيت دارد و ژاپن هفتميـن كشور پرجمعيت جهـان است .
معـادن : ژاپـن معـادن متعـدد و پراكنده اي دارد ، كه دليل آن توزيع غيريكنواخت ذخاير معـدني و ناهمـواري زمين است . مثلاً زغـال سنگ فقط در هوكايدو و كيوشـو وجود دارد . امروز ژاپـن حدود %70 مواد خـام مورد نيازش از جمله سوخت هاي فسيلي و مواد شيميايي و فلـزي را وارد مي كند ، در حـالي كه صـادرات ژاپـن خودرو ، ماشيـن هاي صنعتـي و دستگاه هاي الكتـرونيكي است . %10 كل صـادرات جهـان متعلق به ژاپن است و آمريكا بزرگترين مشتري ژاپن است . در اواخـر سـال 1998 تفاوت تجـاري آمريكا و ژاپن به 64 ميليـارد دلار رسيد و در اوايل سال 1999 آمريكا به ژاپـن اخطار كرد كه به سر ريز كردن بازارهاي فولاد آمريكا پايان دهـد . صنعتي شـدن باعث شد تا ژاپـن به يك قدرت اقتصـادي بزرگ تبديل شود و شهـرهاي مهـم تاسيس شـود . مثلاً نوبئوكا و مينـاماتـا در جزيره كيوشـو استفاده از مواد خـام منطقه و نيز رودخـانه هاي پرسرعتي كه منبع خوبي براي توليد برق اند ، رشـد كردند و در نتيجه منطقه مناسبـي براي توليد كالا به وجود آمـد .
جغـرافيـا :
وسعت : 780/377 كيلومتـر مربع
خـط ساحلي : 29579 كيلومتـر
آب و هـوا : از نواحـي حاره اي در جنوب تا آب و هواي معتـدل سـرد در شمال متغير است .
وضـع اقليمـي : عمـدتاً كوهستـاني است .
كاربري زمين (سـال 1993) : زمين قابل كشـاورزي %11 ، مراتع و كشتزارهاي دائمي %3 ، جنگل %67 ، غيـره %19
مـردم شنـاسي :
جمعيت (در سـال 1998) : 125 ميليـون نفـر
نـرخ رشد جمعيت (1998) : %2/0
ديـن :آييـن بودا %84 سـاير اديـان %16
بـاسـوادي : %99 جمعيت
اقتصـاد :
نـرخ بيكـاري (1997) : %4/3
عـوامل موفقيت ژاپـن :
1) حمايت دولت از صنعت
2) حفظ روابط خوب خارجـي
3) كاهش چشمگيـر (رشد) جمعيت
4) سرشت سخت كوش و منضبط مـردم ژاپـن
5) رابطـه بي نظيـر كار فرمايان با كاركنـان خود
6) نـرخ پايين جـرايم در ژاپـن
7) معجـزه اقتصـادي نرخ رشـد سـالانه توليد ناخالص ملـي
كشـور فرانسـه
مساحت : 965/543 كيلومتـر مربع (تقريباً يك سـوم خاك ايـران) در غرب اروپا واقع است . مرزهاي آن از شمـال به درياي مانش ، از شـرق به بلژيك ، لوكزامبـورگ ، آلمـان ، سوئيـس و ايتاليا ، از جنوب به درياي مديترانه و اسپـانيا و از غـرب به اقيانوس اطلس محدود مي شود .
%34 از خـاك فـرانسه مناسب براي كشـاورزي است . %27 خاك فرانسـه جنگل و %24 مراتع و %15 باقيمـانده اراضـي بار و شهـرها را تشكيل مي دهـد .
جمعيت : 000/57000 نفـر (در سـال 1991)
كوهستـان : در مرزهاي شرقي فـرانسه كوه هاي آلپ ، ژورا و وژ قرار دارد . قله هاي مهـم آن روزا ، مـاترهـورن ،مون بلان .
مـون بلان بزرگتـرين قله اروپـا و 4810 متـر ارتفـاع دارد .
رودخـانه : چهـار رودخـانه بزرگ فرانسه ، رن ، لـوار ، گارون و سـن
در سـراسـر فرانسه به علت داشتن آب زيـاد و رودهاي بي شمـار ، شبكه اي از كانال هاي آب احداث شـده و بيشتـر رودخـانه به هم متصـل شـده است . اين شبكه آبي براي آمـد و شـد كشتي ها و نيـز آبيـاري زمين هاي كشـاورزي مناسب است .
آب و هـوا : اقليمـي معتـدل است كه به سرسبـزي آن مي افـزايد .
كشـاورزي : %65 خاك كشـور قابل كشـاورزي است .
صنـايع : فولاد ، اتومبيل ، غـذايي ، هواپيمـا سازي ، تجهيـزات برق و مكانيك ، نسـاجي ، شيميايي و نفت .
معـادن : زغـال سنگ ، سنگ آهـن ، بوكسيت ، آلومينيـوم ، سـرب و روي
انـرژي : فـرانسـه داراي ذخـاير اورانيـوم است . دوم سـوم برق آبي فـرانسـه از ناحيه كوهستـاني آلپ تامين مي شود .
فـرانسه ، بعد از آمريكا ، دومين كشور توليد كننده برق هسته اي است . ميزان وابستگي فرانسه به انرژي اتمـي %9/29 ، گاز طبيعي %3/12 ، زغـال سنگ %1/9 و برق آبي %5/5 بوده است .
كشـور عربستـان سعـودي
موقعيت : خـاورميـانه ، هم مرز با خليـج فـارس و درياي سـرخ ، در شمـال يمـن
مسـاحت : 350/240/2 كيلومتـر مربع (سيـزدهمين كشـور جهـان)
خـط ساحلي : 2634 كيلومتـر
آب و هـوا : سـوزان ، بيـابان خشك با تفاوت دمـاي زياد
بلندترين قلـه : جبـل سـودا ، 3151 متـر
منـابع طبيعـي : نفـت ، گاز طبيعـي ، معـادن آهـن ، طلا و مـس
جنـگل : %1
جمعيت : 613/504/21 (درسـال 93)
ديـن : %100 مسلمـان
باسـوادي : %8/62
اقتصـاد : اقتصادي موفق مبتنـي بر نفت با كنترل دولت بر فعاليت هاي عمـده اقتصـادي %26 كل ذخيـره جهـاني نفت را دارد و بزرگتـرين صادر كننده نفت است . بخش نفت حدود %75 درآمـدهاي كشور ، %40 توليد ناخالص داخلي و %90 درآمـد خالص از صـادرات را تشكيل مي دهد . حـدود %35 محصولات عمـده داخلي به بخش خصوصي تعلق دارد . تقريباً 4 ميليون كارگر خـارجي در اقتصـاد عربستـان به ويژه در بخش نفت و خدمات نقش مهمـي را ايفــا مي كنند . كاهش شـديد قيمت نفـت در سـال 1998 ضربه شديدي به اقتصـاد عربستـان بود كه باعث شده محصولات عمـده داخلي حـدود %11 كاهش يابـد و كسـري بودجـه به 3/12 ميليـارد دلار برسـد . در سـال 1999 به دليل پايين بودن قيمت نفـت دولت برنامه هايي را براي كاهش هزينه اعـلام كرد و بخش عمـده اي از اقتصـاد را به بخـش خصـوصي سپـرد . كمبود آب و رشـد سريع جمعيت تلاش هاي دولت را براي خود بسنـدگي در زمينه كشـاورزي محـدود كرده است .
صنعت عربستـان : توليد نفت خـام ، پالايش نفـت ، پتـروشيمي ابتـدايي ، سيمـان ، فولاد ، پلاستيك ، ساختمـان
واردات برحسب شـركاي تجـاري : آمريكا %23 ، انگليس %17 ، ژاپـن %8 ، آلمـان %8 ، ايتـاليا %5 (برآورد سـال 1997)
كمك هاي اقتصـادي : 100 ميليـون دلار (در سـال 93)براي بازسـازي لبنـان ، از سـال 93 عربستـان متعهـد شده براي كمك به فلسطيـن 208 ميليـون دلار اختصـاص دهد .
كشـور ونـزوئلا
رشـد تقاضـاي انرژي در يك كشـور به طور مستقيـم با رشـد اقتصـادي آن كشـور مرتبط است . گرچـه ممكن است وضع ونـزوئلا به خاطر وجود نفـت خيلي خـاص به نظر آيد ، ولي قابل ذكر است كه وجـود منابع طبيعـي به خودي خود تضمين براي توسعه نيست . در ابتـداي قرن ، و ونـزوئلا داراي اقتصـاد معيشتـي بود . شهـرهاي آن كوچك و جمعيت ونـزوئلا به سختـي به 000/100 نفـر بالغ باشـد . قهـوه و كاكائو ، صـادراتي بود كه بيشتـرين ارز خـارجي را براي ونـزوئلا تامين مي كرد . مصـرف انرژي در ونـزوئلا در زمـره كمتــرين نـرخ ها در آمريكاي لاتيـن است . ونـزوئلا سـالانه 7 ميليـون تن زغـال سنگ توليد مي كند .
تمام توجهـات بايد به تغييـر منابع انرژي اوليه و استفاده درست از آن معطوف شود ، زيـرا هر كمبـودي در عرضـه مي تواند عواقب وخيمـي براي سيستـم اقتصـادي داشته باشد . سياست انرژي ملي و آينـده نگـر بايد شامل قيمت گذاري واقعي باشد تا تضميني براي تامين نيازهاي مالي (كه عرضـه انرژي در آينده براي كشـور پديد مي آورد) باشد . بدين ترتيب ، ونـزوئلا قادر خـواهد شـد ارتباط و هماهنگي نزديكي را در برنامه ريزي منابع انرژي خود با استـراتژي كل كشـور براي توسعه برقرار سـازد .
كشـور ونـزوئلا در تلاش است تاسيسـات روشـن و بلند مدت براي انرژي تدوين كند و الگوهاي متنـوع بيشتـري از عرضـه انرژي ايجـاد نمايد و براي كمك به توليد گاز طبيعـي و فرآورده هـاي نفتـي از منـابع ديگـري استفاده كند تا بازار ملي را از استمـرار ذخـاير مطمئن سـازد .
كشـور تايلنـد
مسـاحت : 115/513 كيلومتـر مربع است .
موقعيت جغـرافيايي : تايلنـد از شـرق به كشـور لائـوس و كامبـوج و در بخـش شبـه جزيره اي با خليج تايلند ، از جنوب تا خليج تايلند و شبه جزيره مالايا ، از غرب در قسمت شـبه جزيره اي با خليج بنـگال (اقيانوس هنـد) و برمـه در سرزمين اصلي با برمـه و در شمـال با برمه و لائوس همسـايگي دارد .
جمعيت : (سـال 1986) حـدود 54 ميليون نفـر بوده است .
جـزاير : فوكت جزيره اي با مساحتي برابر سنگاپور است . جـزاير كوچك ديگـري نيز اطراف جزيره اصلي وجود دارد .
آب هـاي داخلي : مهـم ترين رودخـانه هاي تايلند ، چائوفيـا و مكونگ است .
آب و هـوا : سـراسر تايلند در منطقـه آب و هوايي حـاره استوايي است . ريزش باران در مناطق كوهستـاني تايلند حـداكثـر به 5/1 متـر مي رسد .
محصـولات (صـادراتي) : از 1920 به بعـد لاستيك مهم ترين و ارزشمنـد ترين محصـول صـادراتي تايلند بوده است . ذرت و كاسـاوا (كه جايگزين كشت كنف در تايلند است) و شكـر ، بعـد از برنج ، مقـام دوم را از نظر صـادرات داراست . تايلند يكي از بزرگتـرين توليد كنندگان برنـج در جهـان است ..
معـادن : بخش معـدن به طور عمـده بر توليد قطع متمـركز است . تايلند داراي ذخـاير غنـي مانند : ياقوت كبـود ، ياقوت سـرخ ، لعـل ، كوارتس و پشـم سبـز است .
انـرژي : تركيب توليد برق در سـال 1984 عبـارت بود از : گاز طبيعـي %41 ، برق آبي %19 ، لنييت %19 ، سوخت نفتـي %17 و برق وارداتي از كامبـوج %4 .
كشـور تركيـه
مساحت : 580/780 كيلومتـر مربع
جمعيت : 000/000/66 نفـر ( در سـال 2001)
نـرخ باسـوادي : %85
شركاي تجـاري : آلمان %7/18 ،آمريكا %4/11 ، انگليس %4/7 ، ايتاليا %3/6 و فـرانسه %6
مساحت : مسـاحت آن 776720 كيلومتـر مربع است ، كه 752720 كيلومتر مربع آن در آسيـا و 24000 كيلومتر مربع آن در اروپا قرار گرفته است . بنـابراين ، از نظر جغرافيايي تركيه كشور آسيايي است . رودخـانه مارتيـزا ، كه به درياي اژه مي ريزد ، خط مـرزي يونان و تركيه را تشكيل مي دهـد . در آسيـا ، تركيه از طرف شمـال به درياي سيـاه و از سمت مغرب به درياي مـرمـره و درياي اژه و از سوي جنوب به درياي مديتـرانه محـدود مي شود . طول خطوط مـرزي تركيه در خشكي 2632 كيلومتـر و سـرحدات دريايي آن 7268 كيلومتـر است .
رودخـانه : در كشـوري كه خشكـي سـراسر آن را فرا گرفته است . آب نقش مهمـي را در سرنوشت آن بازي مي كند . بسياري از رودخـانه ها هنگام پرآبي حالت سيـلابي دارد كه جريان آنها فوق العـاده سريع و نامنظم است . بسيـاري از رودخـانه ها به حالت سيلاب و يا آبشـار است كه در كوه هاي شمـال جريان دارد و به درياي سيـاه مي ريزد . مهـم ترين رودهاي تركيه عبارت است از :
1) ماريتـزا (درتراس) به طول 490 كيلومتـر كه در سـرحد تركيه و يونان قرار دارد و يكي از شاخه هاي آن به طول 200 كيلومتـر به نام ارژن معـروف است .
2) سـوزو لـوق (در مغـرب آناتولي) به طول 260 كيلومتر ، گديـز به طول 350 كيلومتـر ، منـدرس كوچك به طول 140 كيلومتـر و منـدرس بزرگ به طول 215 كيلومتر . تمام اين رودهـا به درياي اژه مي ريزد .
3) دالامـان 156 كيلومتر ، كوپـرو 156 كيلومتـر ، گوق سـو 245 كيلومتـر ، سيحـان 516 كيلومتـر با شاخه هايي به نام زامانتـي سويو – گوق سـو ، جيحـان 474 كيلومتر و آزي نهـر (100 كيلومتـر از آن مرز تركيه را تشكيل مي دهـد) . اين رودهـا وارد درياي مديترانه مي شـود .
4) رودهايي كه به درياي سيـاه مي ريزد : چـوروه 368 كيلومتـر ، مصب آن در باتوم در خاك روسيه است . يشيـل ايرمـاق 416 كيلومتـر ، شاخه هايي مانند كلتيك 356 كيلومتـر از سمت راست و چكـرك 276 كيلومتر از سمت چپ سبب پرآبـي مي شود . قـزل ايرماق به طول 1151 كيلومتـر(با شاخه هايي مانند گوق ايرماق 190 كيلومتر از سمت چپ و ديليـج ايرماق 308 كيلومتـر از سمت راست) ، فيليوس چـاي 185 كيلومتـر ، ساكاريا به طول 790 كيلومتـر كه شاخه هايي به شرح زير دارد : پورسوق 280 كيلومتـر ، آنـكارا چاي 140 كيلومتـر ، چبق چـاي 70 كيلومتر ، واوا 110 كيلومتـر و آلاداغ 110 كيلومتـر و گوق سـو 110 كيلومتـر بدان ملحق مي شود .
5) دو رود بزرگ خاور نزديك يعني دجلـه و فرات از رشته كوه هاي شرقي آناتولي سرچشمه مي گيرد . رود فرات به طول 2800 كيلومتـر ، 953 كيلومتـر آن در خاك تركيه جريان دارد و شاخه هاي متعـددي بدان مي ريزد از جمله : مراد نهـري (614 كيلومتـر) ، توخمـا (196 كيلومتـر)و پيـري سو (235 كيلومتر) . از 1900 كيلومتـر رود عظيـم دجله 452 كيلومتـر آن در خاك تركيـه است و مهـم ترين شاخه هاي آن عبارت است از : بوتان چـاي 226 كيلومتـر و زاپ سويو 184 كيلومتـر .
6) قـره سو به طول 120 كيلومتـر كه به درياچـه وان مي پيوندد . سومين رودخـانه مهمي كه از مشـرق آسيـاي صغيـر سرچشمه مي گيرد رود ارس است . اين رود كه طول آن 920 كيلومتـر است ، پس از آنكـه مسافت 435 كيلومتـر را در خاك تركيه طي كرد به سوي درياي خـزر جريان مي يابد .
درياچـه ها : تركيه درياچـه هاي زيادي دارد . بزرگتـرين درياچـه به نام وان در مشـرق آناتولي به مساحت 3764 كيلومتـر مربع است . نيـز درياچـه نمك ( به تركي دوز) به مساحت 1620 كيلومتـر . درياچـه هاي ديگر : بـي شهـر ، اگريـدير ، ايـزنيك ، مانيـاس ، بوردور ، آجـي ، آپوليونت . آپوليونت تنهـا درياچه اي است كه با دريا هم سطح است و يكي از نادرترين درياچه هاي كشور تركيه است .
معـادن : تركيه داراي معـادن كروم (در آناتولي) ، بوكسيت (Bauxite) ،مس ، ذغال سنگ (در امتـداد كرانه هاي درياي سيـاه در ناحيه اركلي و زونگولـداغ) ، سنگ آهـن (به مقـدار كم) و لينيت است .
نفـت : تركيه ذخـاير نفتي قابل ملاحظه اي ندارد .
بنـدرها : ارگلي ، بنـدر زغـال سنگ كه توسط يك مـوج شكـن با 775 متـر طول محـافظت مي شود . از بنـدرهاي ديگـر ، اسكنـدرون ، ترابوزان ، اينبـولو ، آمـاز راوسامسـون ، مـرسن ، بندر كوچك آلانيـا و آنتـاليا را مي توان نام برد .
كشـور تونس [3]
مساحت : 150/164 كيلومتـر مربع
جمعيت (سـال 1986) : 000/200/8 نفـر
موقعيت جغـرافيايي : تونس از شمال و شـرق به درياي مديترانه ، از غرب با الجـزاير و از جنوب شرقـي با ليبـي همسـايه است . نيـز از شمـال به كوه هاي اطلس و از جنوب به مناطق صحـرايي محـدود مي شود .
آب و هـوا : (معتـدل دريايي و خوش آب و هوا ترين كشور شمال آفريقـاست) آب و هواي تونس مديتـرانه اي و صحـرايي است .
كشـور تانزانيـا
عرضـه انرژي و توسعه اقتصـادي به يكديگـر كاملاً وابستـه است . برنامه ريزي انرژي بايد با برنامه ريزي اقتصـادي ملي همـراه شود .
- بهبـود تكنولوژي .
- بازنگـري در تركيب انرژي براي موفقيت در صـرفه جويي انرژي .
- ترغيب كليه مشتـركين برق به انجـام مديريت مصرف برق و تغيير الگوي مصرف .
- انتقـال از اقتصـاد وابستـه به نفت به اقتصـادي كه تركيبي از انرژي هاي گوناگون تكـيه داشت باشد .
- توسعه نيروگاه هاي آبي و ساخت نيروگاه هاي كوچك آبـي .
- تانـزانيـا داراي منابع گوناگون انرژي است و حـدود %90 كل مصرف انرژي خود را از طريق هيـزم تامين مي كند .
- پيشرفت در زمينه انرژي هاي تجـديدپذير .
- كاهش هر چه سريعتـر وابستگي به نفت و توسعه نيروگاه هاي برق آبي و ذغال سنگي ، به خـاطر منابعـي كه تانـزانيا دارد .
- شناسايي محل هـاي مناسب براي احداث نيروگاه هاي آبـي .
- صـادرات آمونيـاك / اوره كه سـود قابل ملاحظـه اي براي تانـزانيا دارد .
كشـور ايتـاليـا
موقعيت جغـرافيايي : آب و هواي معتـدل مديترانه اي است . در وجزيره اصلي دارد ، سيسـيل و سـاردني . زمستـان هاي ملايم ، تابستـان هاي گرم ، بارندگي كافي در بهـار و پائيـز باعث سـرسبـزي آب و هـواي ايتـاليا شـده است .
جمعيت : 000/58000 نفـر (سـال 1992) مهـاجرت ايتاليـايي هـا به علت نداشتن زمين هاي كشـاورزي كافي و ديگـر منـابع اقتصـادي و رشـد سريع جمعيت بوده است .
آب هـاي داخلي : درياچـه هاي مهـم و مشهـور آن : گاردا ، ماجيـور ، كومـر ، ايزئو ، تراسيمنـو ، بوسينـا ، براچينـانو و ويكـو ، كه بزرگترين آن گاردا 372 كيلومتـر مربع وسعـت دارد . از نظر پستـي و بلنـدي و آب و هـوا به سه منطقـه تقسيم مي شود : منطقه آلپ ، منطقه جلگه پـو ، منطقه شبه جـزيره اي و جـزيره اي .
رودهـا : بزرگتـرين آن پو است كه پس از طـي مسيـري حدود 652 كيلومتـر به درياي آدرماتيك مي ريزد . رود آديچـه (410 كيلومتـر) ، رود تيبـر (405 كيلومتـر) ، رود آرنـو (241 كيلومتـر) و ولتـورنو (175 كيلومتـر) ، كه همگـي از كوه هاي آپنيـن سرچشمـه گرفته و به درياي تيـرنه مي ريزد .
خليج هـا : ايتاليـا سواحل بسيـار طولاني و قابل كشتيـراني دارد . خليج هـاي مهـم آن : تريسـت ، ونيـز ، مانفـردونيـا ، اسكوئيـلاس ، كاتـانيا ، نوتو ، جنـوا ، سـالرنو ، پلي كاستـرو و سنت اوفميـا .
معـادن : بوكسيت ، روي ، آهـن ، نفت خـام ، زغـال سنگ
كشـاورزي : %80 ايتـاليا كوهستـاني است و وضع كشـاورزي نامسـاعدي دارد . اغلب فرآورده هاي كشـاورزي صـرف تامين حداقـل داخلي مي شود . ايتـاليا دومين كشور توليد كننـده زيتـون در جهـان است و محصـول سالانه آن حدود 3 ميليـارد و 400 ميليـون كيلوگـرم است .
انرژي : بيش از %80 نيـازهاي انرژي خود را از طريق واردات تامين مي كنـد . منابع قابل انرژي عبـارت است از : برق آبـي ، زمين گرمايـي و برق اتمـي . بنگـاه ملي نيـروي برق بر توليد برق ، واردات ، تبـديل ، انتقـال ، توزيع و فـروش كل برق توليد شـده در ايتـاليا ، اعـم از توليد نيروگاه هاي آبـي ، حـرارتي يا اتمـي در سـراسـر كشـور نظارت مي كند . با آنكـه ايتـاليا 3 نيروگاه اتمـي دارد ، هنـوز بخشي از برق موردنيـاز خود را از فـرانسـه وارد مي كند .
توليد ناخالص داخلـي : ميـزان توليد ناخالص داخلي در سـال 1989 برابر 990/091/1 هـزار ميليون ليـر بوده است .
كشـور نيجـريه
جمعيت : 120 ميليون نفـر (پرجمعيت ترين كشـور آفريقـاست) .
مساحت : 923768 كيلومتـر مربع
موقعيت جغـرافيايي : واقع در سـاحل غربي آفريقـا، بين كامرون ، نيجـر ، چـاد و بنيـن
كوهستـان : بلنـدترين قله چـل به ارتفـاع 2040 متـر است .
آب و هـوا : نسبتـاً گـرم
رودهـا : نيجـر ، آنامبـرا ، كراس ، گون گولا ، هاديجـا ، كادونـا ، اوگون و ... .
جنـگل : چهـار پنجـم نيجـريه جنگل است .
انـرژي : داراي ذخـاير فراوان نفـت و گاز است .
صنـايع : لاستيك سـازي ، آلومينيـوم ، قلـع و سيمـان .
كشـور اروگوئه
مساحت : 220/176 كيلومتـر مـربع
جمعيت : 3 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : واقع در جنوب شـرقي سـاحل آمريـكاي جنوبي
آب و هـوا : معتـدل
رودهـا : رود اروگوئـه ، ريودلاپـلاتا
كوه هـا : هـائدو و گـراند
كشـور گرجستـان
مساحت : 700/69 كيلومتـر مربع
جمعيت : 6/4 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : كشـوري در قفقـاز و در منطقـه اوراسيـا كه مرز ميان اروپـا و آسيـاست واقع است .
كوهستـان : كوهستـاني (دو سوم آن كوهستـان است) . بلندترين قله :5069 متـر(كوه شخـارا)
بـارندگي : پـر باران
توليد ناخالص داخلي : (كل :516/20 ميليـارد دلار ، سـرانه : 694/4 دلار)
منـابع طبيعـي : زغـال سنگ ، نفـت ، منگنـز ، فلـزات غيـر آهنـي
نيـروگاه : از آب رودخـانه هاي كوهستـان براي توليد برق و آبيـاري اراضـي كشـاورزي استفـاده مي شود .
كشـور اتيـوپي
مساحت : 300/104/1 كيلومتـر مربع
جمعيت : 74 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : در شـرق آفريقـاست .
آب هـا : (%7/0)
توليد ناخـالص داخلـي : 07/55 ميليـارد دلار است . %80 مـردم در بخش كشـاورزي كـار مي كنند .
رودهـا : آبـايي (نيـل آبي) ، آواش ، شبيلـي ، جنـالي و تسـكازي
آب و هـوا : نسبتـاً خوب
بـارندگي : نسبتـاً خوب
كوهستـان : بلنـدترين قلـه 4620 متـر
دريـاچـه : بزرگتـرين درياچـه آن تانا (2600 كيلومتـر مربع) است .
معـادن : مگنـز ، قلـع ، مـس ، طلا ، نمـك
صنـايع : صنايع غـذايي ، قنـد سـازي و صنـايع استخـراجي
كشـور مغولستـان
مساحت : 000/565/1 كيلومتـر مربع
جمعيت : 3 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : در مركز آسيـاست
منـابع طبيعـي : نفت ، سنگ آهـن ، مـس ، روي ، طـلا واقع است
آب هـا : %5/2
ملاحظـات : مغولستـان از عقب مانده ترين كشورهاي دنيـاست و فرهنگ مردم آن از روزگار كهـن تا به امروز چندان تغييـري نكرده است .
كشـور ارمنستـان
مسـاحت : 800/29 كيلومتـر مربع است .
جمعيت : 2/3 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : در قفقـاز جنوبـي در ميـان درياي سياه و درياي خـزر واقـع است كه مرز ميـان آسيـا و اروپـا محسوب مي شود .
كـوه : يك كشـور كوهستـاني است .
بارندگـي : پـر باران است .
درياچـه : بزرگتـرين درياچـه آن درياچه سـوان است كه آب شيرين دارد .
توليد ناخالص داخلي (برآورد 2008) : (كل :19/298 ميليـارد دلار ، سـرانه 5/437 دلار)
برابري قدرت خريد
كشـور قـزاقستـان
مسـاحت : 300/717/2 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 15 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : در آسيـاي ميـانه واقع است . سواحل شمال شـرقي درياي خـزر در خاك آن كشـور قرار دارد و بزرگتـرين كشـور محصـور در خشكـي در دنيـاسـت .
آبهـا : %7/1
منـابع طبيعـي : صاحب دومين منابع بزرگ در اورانيـوم ، كـروم ، روي و سـرب و سومين جايـگاه در منگنـز ، چهـارمين در مس و در مورد زغـال سنگ ، آهـن و طلا نيـز جـز ده كشـور اول دنيـا قرار دارد و يازدهميـن رتبـه را در منـابع بزرگ نفت و گاز طبيعـي داراست .
كشـور تاجيكستـان
مسـاحت : 100/143 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 7 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : واقـع در آسيـاي ميـانه است .
توليد ناخالص داخلي : (كل : 712/3 ميليـارد دلار ، سـرانه : 842/1 دلار)
برابري قدرت خريد
كوهستـان : كوهستـاني است . بلندترين قله آن قله اسماعيل ساماني برابر 7495 متـر است .
بارندگي : سـرسبـز با بارندگي فراوان (و صـادر كننده آب و برق به ساير كشورهاست) .
اقتصـاد : تاجيكستـان فقيـرترين كشور در ميـان جمهـوري هاي سابق اتحـاد شوروي است . در سـال 2005 ، توليد ناخالص ملـي آن نزديك به 2 ميليـارد دلار بود .
كشـور قرقيـزستـان
مسـاحت : 198500 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 5 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : در شمـال شـرقي آسيـاي مركزي واقع است .
آب و هـوا : معتـدل كوهستـاني ، بهـار و تابستـان معتـدل و زمستـان آن سـرد است .
كشـور بلغـارستـان
مسـاحت : 912/110 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 9 ميليـون نفـر
موقعيت جغـرافيايي : بلغـارستـان در جنـوب شـرقي اروپـاست .
آبهـا : %3/0
توليد ناخالص داخلـي : (كل : 805/93 ميليـارد دلار ، سـرانه : 372/12 دلار)
(برآورد سـال 2008 )
بنـدر : بنـدر مهـم آن وارنـا نـام دارد .
كشـور چيـن
مسـاحت : 596000/9 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 000/000/322/1 ميليـون نفـر (برآورد سـال 2007)
موقعيت جغـرافيايي : در شـرق آسيـاست . (پرجمعيـت ترين و يكي از وسيـع ترين كشـورهاي جهــان است) .
آبهـا : %8/2
آب و هـوا : بسيـار متنـوع
كشـور شيلـي
مساحت : 756950 كيلومتر مربع است .
جمعيت : 17 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيائي : در آمريكا جنوب است .
آبهـا : % 7./1
كشـور كويـت
مساحت : 818/17 كيلومتـر مربـع است .
جمعيت : 5/3 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : كشـور كوچكي در خاورميـانه است كه بين عراق به عربستـان سعـودي و آبهـاي خليج فـارس واقع شده است .
خط ساحلي : 462 كيلومتـراست .
آب و هوا : تابستان بسيار گرم و زمستـان نسبتـاً سرد . اختلاف دماي زياد شب و روز
منابع طبيعي : نفـت ، گاز طبيعـي
آبهـا : جـزئي است .
كشـور ليتـواني
مساحت : 300/65 كيلومتـر مربـع
جمعيت : تقـريبـاً 4 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : جمهـوري ليتـواني در سـاحل شـرقي درياي بالتيـك و شمـال شرقي اروپـا قرار دارد .
رودهـا : نمـوناس (937 كيلومتـر) ، نريـس (510 كيلومتـر) ، ونتـا (350 كيلومتـر) ، سسـوپ (298 كيلومتـر) ، اسـونتويي (246 كيلومتـر) و مي نـي يـا (213 كيلومتـر) .
معـادن : ليتـواني داراي ذخـاير كوچك نفت ، گاز طبيعـي و زغـال سنگ نارس (تـورب) است . اين كشـور شديداً به واردات مواد خـام و انواع سوخـت (نفت ، گاز طبيعـي و زغـالسنگ) وابستـه است .
كشـاورزي : با وجود مـزارع دولتـي و مـزارع اشتـراكي ، كشـاورزي به صورت سرمايهگذاري مشتـرك درحال توسعه است و كشـاورزي به صورت تعـاوني نيز درحـال شكلگيـري است .
انـرژي : 60درصـد برق ليتـواني از طريق نيـروگاه اتمـي ايگنـالينـا ، 6/38 درصـد برق از طريق نيروگاه هاي حـرارتي و 4/1 درصـد نيـز از طريق نيروگاه هاي آبـي تامين مي شود .
صنـايع : برق ، شيميـايي ، پتـروشيمـي ، ماشيـن افـزار ، چـوب ، كاغـذ ، مصـالحساختمـاني و صنـايع غـذايي .
اقتصـاد : اقتصـاد ليتواني بر پايه مالكيت خصـوصي و آزادسـازي فعاليت اقتصـادي افـراد استوار است . ليتـواني يك كشـور صنعتـي – كشـاورزي است . %30 نيروي كـار ليتـواني در بخش كشـاورزي اشتغـال دارند . در سـال 1992 دولت ليتـواني برنامه اصلاحـات اقتصـادي را با هماهنگي و حمايت صنـدوق بين المللـي پول آغـاز كرد و هدفـش ايجـاد ثبات بيشتـر پولي و اقتصـاد ملي از جملـه توازن بودجـه ، رسيـدن به قيمت بـازار آزاد يا واقعـي شـدن قيمت ها ، خصـوصي سازي و اصـلاح نظام بانكي بود . در سـال 1993 ، ليتـاس پول جـديد ملي ليتـواني در نظام پولي و اقتصـادي اين كشـور به گردش افتـاد . يك ليتـاس برابر يك صد سنتـاس است .
نـرخ برابر ليتـاس با پونـد و دلار (در سـال 1993) :
1 پـوند = 8 ليتـاس
1 دلار = 5/4 ليتـاس
ملاحظـات : درپـي فروپـاشي شوروي سـابق و استقـلال جمهـوري ليتـواني ، تشكيل انجمـنهـاي مذهبـي و فعاليت آنهـا آزاد شـد . دولت ليتـواني كليسـاهـا را به رسميت شنـاخته ، ولي با وجـود اين ، هيچگـونه مذهب رسمـي در اين جمهـوري وجود ندارد . در ليتـواني ، آموزش تا 16 سـالگي اجبـاري است . آموزش در مـوسسـات دولتـي در تمـام سطوح رايگان است .
ليتـواني براي نيـروگاه هستـه اي خود وابستـه به سوخت هستـه اي روسيـه است . روسيـه قيمت سوخت هستـه اي خود را به قيمت جهـاني افزايش داده و اين امـر باعث افزايش ديـون خارجـي ليتـواني شده است . روسيـه از اين موضـوع آگاه بوده و از آن به عنـوان ابـزاري براي فشـار بر ليتـواني استفـاده مي كند .
همكاري اقتصـادي با ايران : ليتـواني علاقمنـدي خود براي خريد نفـت از ايران ، همكاريهاي شيـلات و ساخت دكلهـاي شنـاور را اعلام كـرده است . ليتـواني از پتـانسيل خوبـي در زمينـه پزشكي ، معمـاري ، فيـزيك و ميكروبيـولوژي برخودار است . از اينـرو ، تبـادل استـاد و دانشجـو در اين زمينـه مفيـد به نظـر مي رسـد .
كشـور اتـريش
مساحت : 83857 كيلومتـر مربـع
جمعيت : تقـريبـاً 8 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : اتريش در نيمكـره شمـالي و نيـمكـره شرقي در مركز قاره اروپـا قرار دارد . اتريش به عنوان نگين كشـورهاي اروپـايي ، محـل تلاقي راههـاي تجـاري ، ترانزيتـي و فرهنگـي تمام اروپـاست .
عوارض طبيعـي : اتريش به كشـور آلپ و دانوب معـروف است . اتريش سرزميني كوهستـاني است . قلـه گروس گلوكنـر با 3797 متـر ارتفـاع ، بلندترين قلـه آن است . سـه چهـارم اتريش كوهستـاني و يك چهـارم آن زمينهـاي همـوار است .
جنـگل : %44 از كل مسـاحت اتريش را جنگلهـاي انبـوه پوشـانده است .
آب و هـوا : متفـاوت و متنـوع است . ميـزان بارندگي حـدود 600 ميلي متـر در سـال است .
رودهـا : دانوب ، انـس ، اين و دراو . حـدود 351 كيلومتـر از رود دانوب ،كه طولاني ترين رود اروپـاست ، در خاك اتريش جـريان دارد .
دريـاچه : بزرگتـرين درياچـه اتريش ، نوي زيدلر با مسـاحت 319 كيلومتـر مربع است .
شهـرهـاي مهـم : وين ، زالس بورگ ، اينـزبروك ، لينتـس و گراتـس .
كاهش جمعيـت : همـزمان با كاهش جمعيت ، نرخ زاد و ولد ، مرگ و ميـر و نيـز ازدواج كاهش يافتـه است . مهمترين عوامل تاثيـرگذار بر افزايش جمعيت اتريش ، كاهش شديد نرخ مرگ و ميـر و افزايش جمعيت پنـاهندگان غيـراتريشـي است . اتريش در دهـه هفتـاد بيشتـرين شمـار پنـاهندگان (به غيـر از كشـورهاي شرقـي) را به خود اختصـاص داد .
منابع طبيعـي : معـادن بزرگ زغـالسنگ (در گـراتس) يكي از بزرگتـرين منـابع ثروت كشـور محسوب مي شود . ذخـاير مس ، نقـره و معـادن فيـروزه و خاك نسـوز داراي اهميت حيـاتي است . درحـال حاضـر ، زغـالسنگ ، نفت خـام ، مـس و آلومينيـوم بيش از سـاير منـابع استخـراج مي شود .
اقتصـاد : نظام اقتصـادي جمهـوري فـدرال اتريش ، نظام اقتصـاد آزاد است . اقتصـاد اتريش به علت داشتن موقعيت خاص جغـرافيايي و منـابع طبيعـي به كشـاورزي ، بهـره برداري از معـادن و نيـز صنـايع ، جنگلـداري و جهـانگردي بستـگي دارد .
%20 از مسـاحت اتريش را زمينهـاي قابل كشـت و %29 آن را باغهـا و مراتع تشكيـل ميدهـد . بخش كشـاورزي در اتريش بر مبنـاي تشكيل شركتهـاي تعـاوني اداره مي شود و اتريش از نظـر تعـاون يكي از كشـورهاي نمـونه اروپـاست .
صنـايع : ماشيـن سازي و فولاد سـازي ، صنـايع فلـزي و مكانيكي ، خودرو سـازي ، صنـايع برق ، ريختـه گري ، پوست و چـرم ، نسـاجي و پتـروشيمي .
انـرژي : اتريش داراي نفت خـام و گاز طبيعـي است . به علاوه ، اتريش در كار سـدسـازي براي توليد برق ، تخصـص و تجـربه كافي را دارد . اتريش با كشـورهاي ديگـر تبـادل انرژيالكتـريكي نيـز دارد .
ملاحظـات : مردم اتريش اختـلاطي از اسـلاوهـا ، ايتـاليايي هـا و مجـارهـا هستند و بنـابراين خالص نيستند . طبق قوانيـن اتريش ، هـر نوجـوان 14 سـاله مي تواند مذهب خود را آزادانـه انتخـاب كند .
اتريشـيها شب عيـد سـال را به آوازخـواني ، طالع بينـي و نمـاز نيمه شب سر مي كنند . كمي سـرب را در يك قاشق روي شعلـه شمع مي گيرند تا آب شود . بعـد سرب مذاب را در يك فنجـان آب سـرد مي ريزند . آنـگاه مادران از روي شكلي كه سـرب در آب به خود ميگيـرد ، آينـده فرزندانشـان را پيشگـويي مي كننـد . تعطيـلات و اعيـاد رسمـي در اتريش فقط 11 روز اسـت .
جهـانگردي و گردشگـري يكي از صنـايع پردرآمـد اتريش است و درآمـد حاصل از آن كمـك شـايـاني به اقتصـاد كشـور اتريش است .
كشـور كره شمـالي
مساحت : 120538 كيلومتـر مربـع
جمعيت : 27 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : كـره شمـالي در نيـمكره شمالي ، نيـمكره شرقي ، شرق قاره آسيـا ، كنـاره غربي درياي ژاپـن و شرق خليـج كره و در همسـايگي كشـورهاي كـره جنوبي در جنـوب ، چيـن در شمـال و شمـال غربي و روسيـه در شمـال شرقـي واقع شده است .
خط سـاحلي : 2495 كيلومتـر
كوههـا و جنگلهـا : %75 كره شمـالي را كوه و جنگل پوشـانده است . بلندترين قله آن پائكتـو و ارتفـاع آن 2744 متـر است .
دريـاچه هـا : بك تـو ، چـان نيـون ، سـوبون ، عـلاوه بر آن ، 1700 دريـاچه مصنـوعي نيـز دارد كه براي آبيـاري و كشـاورزي مورد استفـاده قرار مي گيـرد .
رودهـا : تومـن ، يالو ، چونگ چـون ، تائـهدونگ و يسـونگ
آب و هـوا : در زمستـان بسيـار سرد است و در تابستـان مرطوب و بـاراني و گرم است . بارندگي سـالانه 1120 ميلـي متـر است .
معـادن : زغـالسنگ ، سـرب ، روي ، تنگستـن ، جيـوه ، فسفـر ، طـلا ، نقـره و كربنـات منيزيـم .
انـرژي : از نفت ، زغـالسنگ و انرژي هستـه اي براي تامين انرژي استفـاده مي شود . سهـم نيروگاههـاي آبي در تامين برق كشـور حـدود %5/12 است .
ملاحظـات : زبـان رسمـي و رايج زبـان كره اي است و داراي لغـات چينـي زيادي است . ازنظـر گـرامر شبيـه ژاپني است . زبـان كره اي داراي 40 حرف الفبـاست(21 حرف صـدا دار و بقيـه بي صـداست.) %8/99 مـردم كره شمـالي از نـژاد مغـول و %2 بقيـه از نـژاد چينـياند.
براي جلوگيـري از تولد نوزادان ناقص ، زنـان باردار را سونوگرافـي ميكننـد و درصـورت مشـاهده نوعـي نشـانه غيـرعـادي ، جنيـن را از بيـن مي برند . در اين كشـور ، زن آزاد است و در كليه فعاليتهـاي اجتمـاعي و سيـاسي مي تواند شركت كنـد و تا مقـام وزارت ترقـي كند . نيـز از وجـود زنـان در كارهاي سنگيـن ماننـد راننـدگي اتوبوس ، قطار ، كار با ماشيـنهـاي صنعتي ، كارهـاي ساختمـاني و ماننـد اينهـا استفـاده مي شـود . سـن ازدواج براي دختـران 25 سـال و براي پسـران 27 سـال است . دختـر يا پسـري كه قبل از رسيـدن به سن قانوني ازدواج كنـد ، از مـزاياي اجتمـاعي محـروم مي شود . نيـز ازدواج درحيـن تحصيـل در دانشگاه ممنـوع است و در صـورتي كه فرزند نامشـروعـي متولد شـود به نام مـادر ثبت مي شود و پدر كودك ، موظف به ازدواج با مادر كودك اسـت .
در كـره شمـالي ، طلاق پـديده اي بسيـار نكوهيده شمـرده مي شود و آمـار طلاق بسيـار كم است . درضمـن ، طلاق زنان هنگـام حاملگـي و زناني كه كودكان زير يك سـال دارند مجـاز نيست . تعطيـلات و اعيـاد رسمـي در كـره 9 روز است . عبـاراتي چون «خودبـاوري» ، «افـزايش توليد زغـالسنگ» ، «راه انـدازي تمام نيروگاه ها با ظرفيت كامل» ، «افزايش توليد فولاد» ، «افزايش صـادرات و توليد كالاهـاي صـادراتي» ، «درختـكاري هرچـه بيشتـر و تبـديل زمينهـا به جنـگلهـاي سرسبـز» ، «مديريت زمـان و تحقيـق درخصوص منـابع دست نخـورده» و ماننـد اينهـا شعـارهاي اقتصـادي مردم كره شمـالي است .
سـرزمين كره حـدود 2000 سـال قبل از ميـلاد مسيح ، براسـاس يك افسـانه ، توسط شخص افسـانه اي به نام تان گان كشف شـد . قبل از ميـلاد مسيح يك سـردار فراري به نـام ويمـن قدرت را در كـره به دست گرفت ، امـا طولي نكشيـد كه امپـراتوري هـان در چيـن ، حكومت وي را سرنگون سـاخت و كره جزئي از امپـراتوري چيـن شـد . حـدود سـال 350 ميـلادي سـه سلسلـه سلطنتـي شيـلا در جنوبشـرقي ، گوگوريـو در شمـال و پاكچـه در جنوبغـربي تشكيل شـد . در هميـن ايام آييـن بودا و كنفوسيـوس در كـره رواج يافت . دولت شيـلا ، ابتـدا سلسلـه پاكچـه و سپـس گوگوريـو را شكست داده ، خـاك آن دو كشـور را به خـاك خود ضميمـه كرد .
طي حكومت سلسلـه ” يـي “ 26 پـادشـاه به قدرت رسيـدند . پايتخـت اين سلسلـه هـانيونگ يا سئـول امروزي بود . ژنـرال يـيسونگگـي نام چوسـان (نام كنـوني كـره شمـالي) را براي سرزمين كره انتخـاب كرد و مرام كنفـوسيـوس را به عنـوان دكترين يا آييـن رسمـي كشـور قبول كـرد . در سـال 1948 سرزميـن كره رسمـاً به دو قسمـت كـره شمـالي و جنـوبي تقسيـم شـد .
كشـور ميـانمـار (برمـه [4] )
مساحت : 676552 كيلومتـر مربـع
جمعيت : 50 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : در منطقـه جنوب شـرق آسيـا واقع است . از مشـرق با هنـد و بنگلادش و از جنـوب غربي با چيـن هم مـرز است و داراي سـاحلي طولاني با خليـج بنـگال و درياي آنـدمان است . اين كشـور 1930 كيلومتـر سـاحل دارد .
رودهـا : رودهـاي اصلي آن ايـراوادي كه بيـش از 1000 كيلومتـر آن قـابل كشتيـراني است . رود سـالوين و صـدهـا رود بزرگ و كوچك .
دريـاچـه : بزرگترين درياچـه آن اينلـه است كه 161 كيلومتـر مربع مسـاحت دارد .
جنگل : حـدود %40 از سـرزمين برمـه از جنگلهـاي انبـوه پوشيـده شـده است .
كشـور زلانـدنو
مساحت : 268112 كيلومتـر مربـع
جمعيت : 4 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : زلانـدنو در 1750 كيلومتـري جنوب شـرقي استـراليـا واقع است و دور افتـاده ترين كشـور بااقتصـاد پيشـرفته در جهـان است .
جـزاير : زلاندنو جـزاير بسيـار زيـادي دارد .
كوههـا : رواپهـر ، تاراناكي ، كـوك ، تاسمـان ، دامپيـر ، سيلبـرهورن و انگاوروهـوئـه .
رودهـا : رانگيتـايكي ، وايهـو ، موهـاكا ، اناگارو رورو و بسيـاري رودهـاي ديگر .
دريـاچـه : مهـمترين آن تاوپـو ، ته آنـاو ، واكاتيپـو و وانـاكا است .
آب و هـوا : معتــدل و مرطـوب
شهـرهاي مهـم : پايتخـت آن ولينگتـون و شهـرهاي مهـم آن آكلنـد ، ولينگتـون ، كريسـت چـرچ ، دونـدين و هاميلتـون است .
بنـدرهـا : وهـانگاري ، آكلنـد ، ولينگتـون ، تارانگا ، پـورت تاراناكـي و جزاينهـا .
معـادن : آهـن ، طلا ، تنگستـن ، مـس ، سـرب ، روي ، نقـره ، منگنـز و اورانيـوم .
كشـور موزامبيك
مساحت : حـدود 801 كيلومتـر مربـع
جمعيت : 17 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : در جنوب شـرقي قاره آفريقـا و در مجـاورت اقيـانوس هنـد و از شمـال به تانزانيـا و از جنوب به آفريقـاي جنوبي و از غـرب به مالاوي ، زامبيـا و زيمبـاوه محـدود است . اين كشـور حـدود 400 سـال مستعمـره پرتغـال بوده است . موزامبيك از نام سلطـان موسي السمبيـك ، كه در جـزيره موزامبيك سـاكن بوده ، برگرفتـه شده است .
آب هـاي داخلي : درياچـه هاي متعـددي دارد كه بزرگتـرين آن نيـاسـا به وسعـت 30600 كيلومتـر مربع است .
كوههـا : متـه بينگا ، گـورو ، چيـره ، لاگـو ، سـانگا ، لوجـلا
جنـگل : %90 كشـور پوشيـده از جنگل و گيـاه است . داراي 5/4 ميليـون هكتـار جنـگل انبـوه است .
بنـدرهـا : ماپـوتـو ، بيـرا ، ناكالا .
معـادن : زغـالسنگ ، بوكسيـت ، آهـن ، مـس و نمـك ، گاز طبيعـي و منابع آبـي فراوان .
كشـور ارتيـره
مساحت : 751 كيلومتـر مربـع
جمعيت : 5/3 ميليون نفـر
موقعيت جغرافيـائي : ارتيـره در شمـال اتيـوپي و در كنـار درياي سـرخ قرار دارد .
رودهـا : گاش ، بـاركـا و تـي كـز
شهـرهـاي مهم و بنـدرهـا : اسمـره پايتخـت آن است . شهـرهـا : كـردن ، منـدفـرا ، اگـردات ، بارنتـو ، كارورا ، تسـني ،ادي گـري . اسـاب و مسـاوه دو شهـر بنـدري است .
معـادن : مـس ، طـلا ، پتـاس و سنگ آهـن
انـرژي : چنـد سـد در شهـرهاي اسـاب ، مسـاوه ، اسمـره و كـرون وجـود دارد .
[1] . Cyprus
[2] . Croatia
[3] . Tunisia
[4] . Myanmar (Burma)
